Một bữa trưa tôi mở đài Sài Gòn nghe tin tức để biết hiện giờ quân ta làm chủ được bao nhiêu phần đất của Sè Goòng rồi. Nào là Tổng Tham Mưu, Tổng Nha Cảnh Sát, Đại Sứ Quán Mỹ, đài phát thanh v.v... Nghe đài Giải Phóng nói thì ta đã làm chủ tình hình hết ráo rồi. Bỗng nghe đài phát ra một giọng mỉa mai:

Tôi nghĩ như vậy quân ta cũng có vô được trong đó rồi. Nhưng mà vô tới đâu? Không nhất thiết ở giữa Sài Gòn mới có xe bình bịch.

Vừa tới đó thì có tiếng chân đi vào. Tôi ngó ra thì thấy hai người lôi thôi lếch thếch đi vào. Đó là Năm E quận đội trưởng và Sáu Hùm tham mưu trường quận đội Nam Chi. Mỗi người vác trên vai một bao con.

Từ ngày Tám Giò chết vì một quả pháo mồ côi ở Bố Heo thì chức quận đội trưởng cứ thay như thay tã. Cứ anh này lên được vài bữa là ngủm rồi anh khác lên, tới Năm E là người thứ tư. Còn Sáu Hùm là em Năm Hổ xã đội trưởng xã Phú Hòa Đông không biết tí nào về quân sự nhưng cũng bị bắt lên làm tham mưu trưởng quận cho có vị.

Tôi hỏi ngay hai người:

- Có việc gì hay đến thăm chơi vậy hai cha?

Năm E đáp:

- Lúc này ai rảnh mà đi thăm ai thầy Hai. Nghe nói thầy vừa làm được một cú ngon lành, tụi tôi đem đồ nhậu tới làm một bữa, sau đây cũng nhờ thầy phụ lực.

- Phụ lực việc gì. Tôi cũng bận lắm.

- Để nhậu ba sợi rồi hãy bàn. -Năm E trỏ hai cái bao và nói- Đây là hai bao, một bao là khô cá kèo, một bao là tôm khô Tôi ở dưới Phú Hòa Đông đóng đáy được khá lắm nên đem phơi khô để dành khi ngồi thum. Nhưng lúc này phải vớt đáy lên phơi rồi, vì tụi giang thuyền Bình Dương cứ thả rề lên rề xuống gặp tụi tôi là nó rỉa tiêu hết... Chịp...thà được làm chức D phó của anh, như Tư Quân mà còn sướng hơn là làm quận đội trưởng như tôi anh Hai à.

Tôi cười:

- Bộ anh tưởng tôi làm Dê trưởng khỏe lắm sao mà đòi làm Dê phó?

- Mệt thì cũng mệt có chập, còn làm "cu dê trưởng" (quận đội trưởng) mệt cầm canh anh ơi!

- Thì tại anh có mang thêm chữ "cu" (q) nên mới mệt.

- Từ nổ súng tới nay tôi chỉ làm liên lạc thôi chớ có chiến đấu trận nào.

Sáu Hùm tham gia vào câu chuyện:

- Đánh giặc như thầy, Bảy Nô nằm dưới sông Lòng Tào cũng mát bụng. Chỉ tội bà Út Lan một hai mươi ngoài!

Năm E ngó quanh thấy không có ai khác bèn nói:

- Tôi lên thăm anh chút, còn nhờ thì nhờ nhiều. Chiều nay nhờ anh cho một tổ trinh sát đi với tôi bố trí mấy chuyện. Sau đó, sẵn dịp tôi rước hai ông Tám Thế và Hai Thành về làm quận đội phó.

Tôi nói:

- Hôm nọ chính anh đưa trung đoàn mũi nhọn qua sông đi xuống Sài Gòn, nay bộ đưa mũi nhọn đi nữa hả?

- Không, kỳ này rước ông kẹ bự.

- Bự cỡ nào?

- Cỡ nào không biết mà thằng quận đội trưởng này phải đích thân lâm liên lạc. À quên, trong bao còn có một ít đồ hộp Trung Quốc nữa.

- Đồ hộp Trung Quốc ở đâu mà anh có được?

- Ông Sáu Hùm tham mưu trưởng của tôi đi chôm của hậu cần khu giấu trong rừng để dành cho công trường R, chớ cỡ tụi tôi làm gì có đồ quý đó. Bắt cóc nhái ăn cho có.

- Anh ở gần đường dây có nghe tình hình gì không?

Năm E lại dáo dác ngó quanh:

- Tình hình gì? Lính chạy vọt về thấy mà tội nghiệp. Tụi nó chửi bới, la lối với nhau tôi nghe lóm chớ tôi biết cái gì.

- Tụi nó la lối ra sao?

- Tụi "cứt ngựa" bảo là đảng bác đem con bỏ chợ.

- Đám Q16 đâu có vô đợt một, chỉ toàn mũi nhọn của Tư Nhựt.

- Có chớ. Tụi nó về nói giọng trọ trẹ địt mẹ địt bố om xòm tôi nghe mà. Còn mũi nhọn của Tư Nhựt thì tà ngay trận đầu -Năm E rĩ tai tôi- Năm Sài Gòn và ban chỉ huy rụm hết. Tư Nhựt nghe đâu cũng không còn.

- Trận nào?

- Tôi đâu biết trận nào! Nghe rõ càng xót ruột nên tôi làm bộ không nghe gì hết cho xong.

- Mình phải nhìn nhận sự thực chớ giấu được sao?

- Với ông tôi mới nói, ông đừng có lặp đi lặp lại, tôi sẽ chối nghen. Ông hứa đi tôi mới nói.

- Ừ, hứa thi hứa.

Khô cá kèo chiên và tôm khô ngâm dấm dọn ra. Chúng tôi vừa nhậu vừa tâm sự. Tôi biết Năm E sợ kỷ luật vì nói thật những tin tức bại trận (Bọn Việt Cộng thì bao giờ cũng la lối "đại thắng") nên không dám nói hết. Tôi bèn phục rượu cho y. Rượu vào lời ra.

Cạn độ nửa chai đế, tôi mới quẹo chuyện vó Sài Gòn. Năm E hơi nóng mặt bảo:

- Tôi thấy lính lvịt xiêm về tới đây la lối bất mãn quá anh Hai ạ. Chúng nó nói là đánh giặc gì không biết giặc ở đâu chỉ huy lại không ra lệnh được. Tụi nó nói thấy đèn đuốc đường sá của lính Sài Gòn thì cóng tay cóng chân hết ráo. Nhiều đứa đầu hàng dữ lắm.

- Ai đầu hàng?

- Tụi Bắc Kỳ của lính ta chớ ai. Nam Kỳ cũng vậy... vừa xuống tới Phú Hòa Đông là đã có một ông dê phó cuỗm một bà y tá hay dân công gì đó trốn, dông thẳng ra Sài Gòn, làm cả cuộc hành quân phải đổi hướng. Ban chỉ huy lên ruột... Rồi khi nổ súng, một tham mưu trưởng trung đoàn đã dẫn một đại đội chạy vô Ngã Ba Hàng Xanh đầu hàng luôn.

Tôi gạt ngang:

- Không có đâu! Đó là tin phao đồn của tụi lính Sài Gòn để làm lính mình mất tinh thần. Sự thực trung đoàn mũi nhọn đang đánh và chiếm từng phần vô Trung Tâm Huấn Luyện Quang Trung là trường tân binh của tụi nó. Và hiện giờ sân bay Tân Sơn Nhất đã tê liệt hoàn toàn. Mình còn vô tới đề lao Chí Hòa thả hết tù chính trị, giết chết hết bọn cai ngục. Cái đài Sài Gòn đang nói ồm ồm là một cái đài khác ở địa điểm bí mật, chớ cái đài trước kia đã bị đám đặc công N10 đánh sập rồi. Tôi có gặp tụi thằng Tăng thằng Tẻo bên An Phú. Tụi nó thuật lại trận đánh cho tôi nghe đây mà, làm gì có chuyện đó.

Năm E thấy tôi nói lướt, khỏa lấp các mẩu tin của y thì hơi nhợn. Y cũng thừa biết tôi ở gần mặt trời hơn y, nhưng vẫn còn lải nhải chớ không im hắn. Y nói gượng:

- Ờ chắc không có lý đâu. Tụi Sài Gòn nó đồn bậy.

Tôi đổi đề tài:

- Anh nói đón ông bự nào?

- Ông già hớt cua đầu bạc trắng lần nào xuống đây cũng ghé chơi với anh.

- À tôi biết rồi.

- Cả Bộ Tư Lệnh Tiền Phương...

- Bây giờ tập họp trên R. Tôi mới gặp mấy ổng đi ngang qua đây!

- Còn một mình ổng thôi. Nay anh gặp không tài nào nhận ra. Râu dài như cụ Hồ, tóc xửng lên như bông gáo, mặt đen thui, y như thằng mọi.

Tôi ngồi im nhìn mấy thỏi khô cá kèo nằm trên dĩa. Năm E hỏi:

- Anh định kế hoạch vô đợt hai thế nào?

- Cá của ông quận đội nướng thật ngon.

Năm E cười ngất. Chắc y cho tôi say, nói lạc đề. Chớ y không ngờ tôi đang nghĩ tới tài nướng quân của bọn chỉ huy cao cấp. Chúng nó cầm que củi đút vào lò tay không biết nóng. Chúng nó rắc mớ cá kèo lên vỉ đỏ than. Những con cá còn ngáp ngáp dãy lia trước khi chết, chúng nó cũng không biết nóng.

Năm E đang uống ngon lành bỗng vỗ vế:

- Bọn Sài Gòn bảo đã bắt được xác Trần Độ hồi mình mới vô đợt một.

Tôi nhảy dựng lên:

- Hồi nào?

- Tôi nghe đài Sài Gòn nói rõ ràng mà. Nó bảo là trong ba-lô có quân hàm vàng chóe hắn hai ngôi sao. Hai ngôi sao là trung tướng phải không anh? Nhưng tôi cho là Năm Sài Gòn.

Nhưng tôi vẫn hỏi gặng:

- Sao anh biết không phải là Trần Độ?

- Tôi hứa chắc với anh không phải là Trần Độ mà! Trần Độ tên Chín Vinh phải không?

- Sao anh biết?

Năm E cười có vẻ tự đắc. Rồi y kể cho tôi nghe tại sao y chắc đó không phải là xác Trần Độ.

Ông uống hết ngụm nước dừa rồi chép miệng khen:

Câu chuyện trên đây do quận đội trưởng Năm E kể lại cho tôi nghe, đến nay đã gần ba mươi năm mà tôi vẫn còn nhớ nguyên. Tội nghiệp, sau chuyến đi đó, Năm E lẫn Sáu Hùm bị xe tăng càn chết ở Phú Hòa Đông, không kịp lãnh lon lãnh gáo lớn nhỏ để đeo với người ta.