Một buổi trưa tôi và Thu Hà đang "nghỉ phép" ở nhà riêng, thì thằng Tiển chạy vô hớt hãi:

- Anh Hai, chị Bảy bị thương trong bót.

- Chị Bảy nào?

- Đội trưởng đội nữ.

Có lẽ nhìn thấy Thu Hà nên Tiễn không nói tên nàng đội trưởng. Tôi nói ngay:

- Em về lấy đội trinh sát đi với anh! - Rồi tôi khoác súng ngắn, vác AK theo thằng Tiển. Thu Hà hỏi gì tôi cũng không nói.

Tôi vừa chạy vừa hỏi thằng Tiển.

- Bị thương ở bót nào?

- Thái Mỹ!

- Ai cho lệnh đánh?

- Dạ, em không biết!

- Đánh hồi nào?

- Tối hôm qua. Tới sáng không hạ được.

- Trời. Đội nữ hạ sao nổi. Bị thương bao nhiêu? Có đứa nào hi sinh không?

- Chừng 10 đứa. Con Phương, con Lan bị nặng. Không có ứa nào chết.

Tôi chạy băng đồng với 6 trinh sát, không nhớ trên đầu lúc nào cũng có cá rô, cá lẹp, cá nhái xuất hiện bất ngờ. Và đã có không biết bao nhiêu dân, cán, bộ đội bỏ mạng vì "cá"!

Đồn Thái Mỹ đứng sừng sững. Năm ngoái sau khi bi D Thép san bằng, chúng tái đóng kiên cố hơn.

Mấy cô dũng sĩ đứng trong mé vườn láo nháo chỉ trỏ. Thấy tôi đến, chạy ùa lại.

- Con Mô nằm ở đâu? - Tôi quát hỏi.

- Vắt trên hàng rào ngoài, tụi em không lôi ra được!

Tôi bảo thằng Đức vừa lên thay thằng Bòn:

- Em đem trung liên bịt lỗ châu mai chính, một tổ bắn lồng cu, một tổ thu hút hỏa lực sang bên kia. Anh vào.

- Để tụi em đi cho anh Hai.

- Anh đi mới được.

Thằng Đức xả trung liên. Lính bót im lìm. Dưới làn đạn của thằng Đức tôi bò vào hàng rào thứ nhất. Mô nằm trên mớ dây kẽm gai. Tôi đưa tay lôi chân nàng nhưng bị vướng nhùng nhằng kéo mãi không được.

Đùng đùng đùng. Chúng bắn. Đạn ghim văng đất trước mặt tôi. Trung liên thằng Đức quạt mạnh. Tôi trườn tới níu chân nàng và trườn tháo ra chưa dứt loạt đạn. Chúng nã M79 theo. Mặc. Tôi vác nàng chạy vào một ngôi nhà không biết của ai, không có hầm hố gì hết ráo. Tôi đặt nàng lên ván. Máu me đầm đìa. Ngực còn thở mạnh. Một cô chạy tới băng bó. Vết thương trên ngực phía trái không biết có chạm phổi hay không. Chỉ một mảng đỏ lòm lênh láng: Máu ra nhiều quá.

- Chị Bảy xung phong trước tụi em!- Một cô báo cáo.

Tôi quát:

- Ai ra lệnh cho tụi bây đánh đồn?

- Chị Bảy nói anh giao cho đội nữ tụi em gỡ bót này trong đợt 3.

- Súng trường với AK mà đánh được hả? Tài khôn.

- Dạ chỉ ra lệnh thì tụi em phải thi hành.

- Hi sinh hết mấy đứa?

- Dạ... chị Bảy bị thương, chúng em rút, định về nhà lấy bộc phá ra đánh tiếp.

Mô mở mắt. Tôi hỏi biết ai đây không? Nàng khẽ lắc đầu rồi nhắm nghiền đôi mắt.

Ban chỉ huy E phàn nàn tại sao tôi hạ một cái lệnh kỳ cục như vậy. Tôi không trả lời, chỉ im lặng nhận sự trách móc. Anh em biết tánh tôi đánh giặc cẩn thận thế nào. Khi bố trí hỏa lực xong tôi đều kiểm tra lại rất kỹ trước khi nổ súng. Đôi khi có mạo hiểm, nhưng là mạo hiểm để thắng, chớ không đến nỗi giao cho đội nữ hạ đồn bằng AK.

Tôi biết tại sao Mô lại đem trung đội nữ tấn công bót không có lệnh của ai hết. Mô muốn bắn nát tan cả trái đất chứ không chỉ bót Thái Mỹ. Người ta dư luận không được làm quận đội phó nên nàng bất mãn đánh liều. Họ không hiểu nên nói vậy. Vết thương của em là do... gây nên chớ nào phải do bom đạn địch.

Hôm nay qua trùng dương, anh gởi một nhạn thư về xỉn lỗi em về một chuyện cách đây đúng 30 năm!

Tôi Hai Khởi và Bảy Ga đi thăm Tư Quân ở nghĩa trang. Tư Quân nằm cách Năm Tiều năm bảy nấm đất còn mới không biết là của ai. Thằng Đỏ không xuất hiện như kỳ rồi với 2 cái chân cụt và cây tó của nó, nên màu trời hoàng hôn bớt ảm đạm.

- Bộ chỗ này vui lắm sao nhiều người thích vô chơi rồi ở hoài không ra? - Hai Khởi cố pha trò nhưng không phá nổi cái không khí u tịch của bãi tha ma.

Cỏ lên mịt mủ. Mấy nấm đất lòi lưng không còn biết sợ đầm già, bù nóc.

Một ông Trung đoàn phó lại một ông Trung đoàn phó. Lính nằm đây đã đủ một trung đoàn. Nếu hai ông không vào thì ai chỉ huy?

Trở ra đường mòn xe dứa thì đụng đầu một ông cán có cần vụ đi theo.

Năm Sĩ! Anh bắt tay tôi mừng mấy câu và xin lỗi không đến dự đám cưới của tôi được.

- Làm gì ở đây anh Năm? - Tôi hỏi.

- Tôi sắp về R.

Tiếng R bây giờ nghe nó thăm thẳm và hoang tàn làm sao!

- Về làm gì ở trển? Anh không nhận nhiệm vụ (Tham mưu Phó) ở đây sao?

- Ông thèm vào!Thằng Kiên thằng Dũng làm Phó Tư lệnh (chết cả rồi) tao ngồi dưới đít tụi nó à?

Tôi lôi con hùm xám Điện Biên vào cái quán xiêu vẹo bên rìa nghĩa trang sống nhờ sự che chở của tử sĩ.

Năm Sĩ vẫy cậu cần vụ:

- Lô à! Đem bình toong lại đây! Năm Sĩ nói với giọng rưng rưng - có lẽ không còn dịp trở lại nữa ông à. Cho nên tôi tới đây thăm mộ ông Ba Lanh và Chín Hiền!

Trông anh già sọm, thê thảm. Té ra ai rút chốt lựu đạn và viết thư cho Võ đại tướng chớ không phải anh. Lần này đầu anh không cạo trọc, tóc dựng đứng lên trông đến buồn cười: cái mặt thì già ngắt với bộ râu không tỉa tót còn tóc thì lung tung như tóc trê con.

Bảy Ga đánh trống lảng:

- Nghe nói anh Năm hạ "cờ tây" tuyệt lắm hả? Bữa nào tôi rước tới làm một bữa cho lính tôi biết tài.

- Tớ ở nhà hay đụng thịt chó trong xóm chớ không phải thợ.

- Cũng được! Miễn nấu món Bắc cho tụi này thưởng thức thì thôi.

Như được khơi bầu tâm sự, Năm Sĩ nổi hứng nói sôi bọt mép:

- Các cậu có từng xơi món dựa mận chưa?

- Nhựa mận là món gì?

- Là món dựa luận chớ là món gì. Phải có chó thì mới nấu được, chứ nấu mồm thì làm sao mà hiểu. Đó chẳng qua là một món xào có nghệ thuật. Nhưng tuyệt nhất là tiết canh chó, ngon hơn tiết canh vịt, tiết canh heo.

Cả đám cười rẻ lên nghiêng ngả:

- Chó mà làm tiết canh! Bảy Ga cười.

- Tụi Nam Kỳ tụi bây dốt bỏ xừ! Làm chó mà không đánh tiết canh thì làm chó gì?

Mọi người vẫn cười chế diễu, thằng Tiền hỏi:

- Tiết canh chó và luộc chấm mắm tôm, cái nào hơn bác Năm?

- Tuyệt rời cả. Không có thịt nào bằng thịt chó chấm mắm tôm. Mắm tôm là để đi với thịt chó. Ăn thịt chó phải có mắm tôm! Thiếu mắm tôm, mất ngon 50%. Cũng như DKZ phải có đại liên yễm trợ - Năm Sĩ tu rượu và nói tiếp: Các cậu dốt bỏ bà đi đấy! Trong con chó biết món gì ngon nhất không?

- Món gì cũng ngon, nhưng ngon nhất là...

- Nhất dồi nhì chả. Dồi chó làm với tiết, thịt nạc trộn mỡ băm nhuyễn với rau răm dồi vào ruột luộc chín xong đem ra hơ trên lửa than, mỡ tươm vàng ngậy thơm điếc cả mũi. Ối giào, mỗi một khúc dồi đưa cạn một be sành nhé. Nào ta nhậu dồi đi Lôi. Dồi tưởng tượng cũng ngon không thua dồi thiệt. Nào thêm cút nữa! Rồi ta hãy bắt sang chả. Chả làm với thịt lằmgiá trị cao hơn cả thịt thăn cơ đấy. Nó gồm da, nạc, mỡ và sụn, ăn vô nó vừa béo vừa bùi lại vừa ròn. Không nơi nào trong con cầy có đủ các yếu tố đồ ăn một miếng lằm với ngọn ngò ba lá đưa một ngụm, còn riềng và bánh đa nữa anh ơi, xong rít một phát ba-zooka rồi hát trống quân cò lả thì tuyệt vời:

Năm Sĩ cất giọng lâm ly pha chút ai oán, khiến tôi cũng nhớ lại vùng đất đầy kỷ niệm xưa. Hai Khởi cất giọng hài hước:

Năm Sĩ múa tay xoắn ngoáy trên đầu:

Trẻ con và khách mua hàng đứng chật quán xem ông Bắc Kỳ hát. Một cậu nghịch ngợm hỏi:

- Ở ngoài bắc có "dộng cổ" không bác?

- Có chứ. Nhưng mà chèo thì phổ biến hơn. Này nhé nghe bác hát chèo:

- Bác ca "dộng cổ" được không?

- Được chứ, "dặn cổ bù loong", này nhé.

Đêm khuya "oằn oặc" ánh trăng... ngà... oàng

Trẻ con cười ầm lên:

- Trăng "dàng" chớ trăng "oàng" là trăng gì?

Năm Sĩ chụp tay một cậu lôi lại gần:

- Cu mày học "nớp" mấy?

- Trường đâu có mà học, bác học lớp mấy?

- Bác học "nớp" hai. Nhà nghèo bỏ học đi chăn "nợn" cho người ta. 8 tuổi đã cưới vợ, còn học với chả hành!

Bọn trẻ lại cười ầm.

- Đó là nạn tảo hôn, trong Nam không có, nên các cháu không biết. - Năm Sĩ kêu cậu cần vụ đem bình toong thứ hai đến, đưa cho tôi, rồi giải thích- tảo hôn là con trai 8 tuổi cưới vợ 18 tuổi. Khi chồng 18 thì vợ đã già. Người ta cưới vợ cho con là để lấy người làm công việc nhà chớ đâu phải để hai đứa yêu nhau.

Rồi cất tiếng hát, tay ra bộ

Trẻ con cười rầm. Tôi thấy Năm Sĩ cũng cười, nhưng sao mắt anh ươn ướt. Uống rượu thiệt với thịt chó tưởng tượng thế mà ba thằng lê dương nốc cạn 2 bi đông, còn mua thêm.

- Các cậu có đủ cả ở đấy, còn Tư Quân đâu - Bất ngờ Năm Sĩ hỏi.

- Ở trong kia- Bảy Ga trỏ tay.

- Trong nào?

- Nằm chung với Ba Lanh, Chín Hiển chớ trong nào!

- Hồi nào?

- Cũng mới đây thôi!

Như ai khơi trúng mạch lòng Năm Sĩ khóc ồ lên như trẻ con.

- Thằng con cả tao mới chết trên Trường Sơn. Hu hu. Nó ra đời khi bố nó đánh Hòa Bình, nên đặt nó là thằng Bình. Còn thằng này tên Lô vì bố nó đánh sông Lô. Nay thằng Bình chết rồi!

Thời buổi này là thế đó. Ở đâu mà không chết. Một trái pháo nổ giữa tiệc rượu là chúng mình bay. Đợi cho Năm Sĩ bớt xúc động, tôi hỏi:

- Ở ngoài ấy thơ vô à anh Năm?

Năm Sĩ trỏ cậu cần vụ:

- Thằng Lô này cùng đơn vị với nó! Hai đứa đang học và cùng bị cưỡng bách tòng quân. (Tôi hiểu đám học sinh lớp 9-10 bị lùa đi Nam, dọc đường mới tập động tác quân sự). Nó đi được chục trạm rồi B quay, bị bắt làm khổ sai. Nó bắn vô chân để nằm lại luôn. Người ta đã làm gì nó, hở Lô?

- Lúc đó em đang đi vác gạo. Gặp nó mặt xanh lướt, người gầy rạc còn bằng cái tăm. Người ta bỏ đói nó. Em lén cho gạo. Nó nấu cháo húp. Xong nó mượn súng em, nói là đi bắn khỉ để cải thiện, không dè ra bờ suối, một chốc nghe súng nổ. Em ra thì thấy nó gục trong hốc đá. Người ta định thi hành kỷ luật bằng cách không chôn nó. Nhưng em xin phép đơn vị táng nó trong hốc đá ngay chỗ nó tự vận. Em cũng đã kiệt sức rồi, đào hố sao nổi. Không gì thì hai đứa cũng học chung mấy năm ở nhà. Em biết bác Năm vô trong này. May quá, đi Sài Gòn về, em còn sống gặp lại bác. Em muốn giấu chuyện kia, nhưng em không giấu được. Em kể hết. Kể xong, em ân hận. Tốt hơn đừng kể, thì bác làm sao biết được mà rầu?

Năm Sĩ rống lên, nước mặt nước mũi tràn mặt:

- Tớ chỉ có thằng ấy! Hỏng rồi. Đời tớ hỏng bét rồi. Ơi con ơi là con ơi!

Năm Sĩ càng uống càng nói văng tê. Tôi muốn khuyên giải nhưng không biết cách nào. Một thằng tướng cầm quân, mất hết quân. Một thằng bố có độc một ngoe con, lại mất nốt. Còn lại cái gì?

- Thôi uống đi anh Năm! Dụng tửu quân giải phá thành sầu.

Năm Sĩ càng uống càng "địt" tợn. Địt mẹ, địt bố, địt luôn tiên sư nó, chúng nó bố láo. Bố láo thì biết. Nhung "Nó, chúng nó" là ai. Ai biết.

Tội nghiệp anh quá chừng. Sau lần đó tôi không còn gặp lại anh nữa.