Tiểu đoàn tôi lên đường tới Bobruisk cùng với phần còn lại của Sư đoàn 354 Bộ binh, trong khi đó các bộ phận khác của Tập đoàn quân 65 phối hợp với Quân đoàn Xe tăng Cận vệ một “Sông Đông” vượt đầm lầy ở phía sau. Cùng lúc đó, một đơn vị kỵ binh cơ giới nhằm hướng thành phố Slutsk, phía tây Bobruisk. một cách đều đặn, chúng tôi tiến cật lực về Bobruisk. Mọi người hành quân mà không mang đầy đủ trang bị chiến đấu, và chúng tôi kéo khẩu súng máy đi cùng với họ. Đột nhiên tôi nhận ra lá chắn súng bị mất. “Vasen’ka, lá chắn đâu?” Tôi hỏi. Anh ta đã quẳng nó sang một bên để cho nhẹ bớt và khiến việc hành quân dễ dàng hơn. Tôi nói với anh ta: “Tôi không cần biết, tốt hơn cho anh là cái lá chắn đó nên tái xuất hiện ở chặng nghỉ sắp tới.”

Sau khi đi được khoảng 12km về phía Bobruisk, tiểu đoàn dừng lại nghỉ và đặt ba chốt gác trên con đường mà các binh sĩ tiểu đoàn đang nằm rải rác. Tại chỗ dừng nghỉ, thêm khoảng 30 người nữa của tiểu đoàn tôi nhập bọn, họ bị rớt lại phía sau ở Parichi và giờ họ đến theo cách rất sung sướng: bám xe đi nhờ những cỗ pháo tự hành. Họ còn mang theo được một thùng rượu 50 lít. Có thêm họ tiểu đoàn tôi giờ đã có khoảng 200 người. Tại những điểm dừng nghỉ tiếp theo chúng tôi lại gặp thêm nhiều người trong tiểu đoàn trừng giới, như vậy thương vong của chúng tôi ở Parichi không lớn như tôi đã sợ lúc đầu. Hôm sau, ngày 28/6 chúng tôi được lệnh ngừng hành quân và đào công sự chuẩn bị phòng thủ. Bọn Đức liên tục quấy rầy vị trí của tôi bằng những phát đạn lửa nhưng không ai bên ta trúng đạn. Chúng tôi đã đặt hoả điểm súng máy của mình cạnh một căn nhà nhỏ. Đêm đó, quân ta cho trinh sát tới các vị trí Đức đối diện và diệt được mấy khẩu súng máy đã quấy rầy chúng tôi. Họ đã tiêu diệt liền mấy vị trí quân Đức và tìm thấy hai khẩu súng máy. Sáng hôm sau, chúng tôi chờ đợi cuộc xung phong vào Bobruisk sẽ bắt đầu vào 10h sáng. Trong khi chờ đợi, một con chó nhỏ chạy vào vị trí của chúng tôi, trông nó như một con chó rừng. Nó cứ chạy tới lui xung quanh cho tới khi chúng tôi chịu đi theo. Con chó dẫn chúng tôi tới một công sự ngập nước. Khi chúng tôi nhìn vào trong thì phát hiện ra có gì đó chuyển động trong nước. một trung sĩ bắn một phát PPSh và chúng tôi nghe thấy ai đó kêu: “Người Nga, đừng bắn!” Từ trong công sự bò ra tám tên lính Slovak sũng nước. Chúng đã được lệnh cho nổ tung khẩu cối 81mm của mình để nó khỏi rơi vào tay chúng tôi, thay vì làm thế, chúng lại trốn kỹ trong công sự. Chúng tôi gửi chúng vào điểm tập kết tù binh. Sau đó, chúng tôi tiến lên, thỉnh thoảng bị một vài viên đạn làm phiền. Khi chúng tôi tiến, những người Belorussia ra hiệu từ trong những căn hầm, vài người còn đề nghị cung cấp thông tin về bọn Đức. Những cậu nhóc có vẻ biết mọi điều về bọn Đức – chúng đang ở đâu và làm gì. Đám trẻ dẫn chúng tôi tới một nghĩa địa ở tây bắc Bobruisk. Dọc đường, chúng tôi thu được rất nhiều vũ khí và trang bị mà bọn Đức bỏ lại. Chúng tôi còn thấy nhiều rượu. Tôi cảnh báo các thành viên trong tổ không được uống. Có vẻ bọn Đức cố tình bỏ lại nhiều rượu để chúng tôi tìm thấy khi tiến quân, khi đó những người lính Nga sẽ uống say xỉn và chúng có thể chộp được chúng tôi chỉ bằng tay không.

Vâng, quả thật một số lính Nga đã xỉn, nhưng không phải tất cả. Tôi còn nhớ một tình tiết liên quan đến một người đồng đội hôm đó đã không thể cưỡng lại sự cám dỗ của rượu. Khi đang trên đường tiến đến Bobruisk từ phía tây, chúng tôi dừng lại gần một nhà thờ trông ra một quảng trường nhỏ và một nghĩa địa lớn, trong nghĩa địa mọc đầy những cây bụi. một chiếc tăng Đức đang tắt máy nằm giữa quảng trường, không xa bức tường vây của nhà thờ. Tôi chọn vị trí đặt khẩu đại liên Maxim sau tường nhà thờ. Đó là một vị trí tuyệt vời để bắn về hướng nghĩa địa trong khi toàn bộ quảng trường trải ra trước tầm nhìn của chúng tôi rõ ràng như lòng bàn tay. Trong khi xạ thủ đặt súng, tôi lại gần chiếc tăng Đức bị bỏ lại để kiểm tra. Những khẩu súng máy của nó vẫn nằm im và tôi nhận thấy trong chiếc xe tăng còn khá nhiều đạn. Tôi quay lại tổ súng máy của mình. Ngay khi về tới nơi thì súng nổ, đó là khoảng 2h chiều. Đúng như tôi dự đoán, bọn Đức đang thử tổ chức một cuộc phản công xuyên qua khu vực nghĩa địa. Vừa quan sát các vị trí địch trong nghĩa địa, tôi vừa ra lệnh cho tay xạ thủ của mình hạ chúng. Sau đó tôi để anh ta lại và bò đến chỗ chiếc tăng Đức, nó đứng cách hàng rào nghĩa địa chỉ khoảng 50m. Tôi đến được chiếc tăng và trèo vào trong. Lúc này tôi cảm thấy mình như cá gặp nước. Tôi lên đạn khẩu súng máy trên chiếc tăng và bắt đầu bắn vào tất cả các vị trí địch mà mình có thể nhìn thấy được, sau đó quét từ bên này sang bên kia nghĩa địa. Khi cuộc chạm súng bắt đầu, nhiều bộ binh ta đang ở gần đấy chưa vào vị trí. Họ nhanh chóng đổ xô tới, dàn trận và bắt đầu tham chiến. Khoảng 10 phút sau khi trận đánh bắt đầu, một chiếc xe ngựa kéo hiện ra ở cạnh nhà thờ trên đó có ba chú lính. một người quất lũ ngựa trong khi hai người còn lại sử dụng một khẩu súng máy đặt trên xe. Cỗ xe lao qua quảng trường đến cách nghĩa địa chừng 80m thì dừng và quay đầu lại. Khẩu súng máy trên xe nã nhiều loạt về phía quân địch, sau đó chiếc xe lại quay đầu và tiến tiếp vào nghĩa địa. Trong khi đó ở phía phía bên kia nhà thờ, một tay súng say xỉn cưỡi một con ngựa đang lồng lên xuất hiện. Tay phải anh ta cầm khẩu tiểu liên PPSh băng tròn, tay trái thì cầm một chai bia. Anh ta thúc con ngựa di chuyển bằng cách đấm vào lưng nó. Thỉnh thoảng anh ta nã bừa một loạt đạn và ngay tiếp sau là giơ chai làm một tợp.

Bọn Đức đương nhiên nhận thấy rằng sẽ là tự sát nếu cố xông qua quảng trường trống, vì vậy sau khoảng 30 phút chúng giảm dần cường độ bắn. Ngay lúc đó, dưới sự yểm trợ của hai khẩu súng máy của chúng tôi, đám bộ binh xung phong qua nghĩa địa, đuổi bọn Đức chạy tán loạn và tiêu diệt một số tên. 5h chiều ngày 29/6/1944, tiểu đoàn tôi đến ngoại ô phía tây bắc thành phố Bobruisk theo con đường cao tốc đi Minsk. Sư đoàn 354 Bộ binh cùng với tiểu đoàn xung kích của tôi dừng lại và đào công sự phòng ngự tại một địa điểm không xa tuyến đường, quay mặt về hướng đông. Bọn Đức đang phòng thủ Bobruisk giờ đã rơi vào tròng. Cách vị trí của chúng tôi 2km về phía đông có hai ngôi làng nhỏ, trong đó có dấu hiệu cho thấy quân địch bị bao vây nhưng chưa bị tiêu diệt đang tập trung. Chúng tôi cho rằng dưới sự che chở của màn đêm, bọn Đức tại đó có thể thử chọc thủng vòng vây về phía tây, vượt qua con đường cao tốc đi Minsk để chạy vào rừng. Từ vị trí của chúng tôi có một hàng cây ngăn cách với một cánh đồng lúa mạch lớn trải dài tới tận hai ngôi làng. Chúng tôi đặt khẩu súng máy trên một mô đất nhỏ dưới gốc cây nhìn ra con đường cao tốc, như vậy trong trường hợp cần thiết chúng tôi có thể quét đạn dọc con đường dù quân địch có tới từ Minsk hay Bobruisk. Trước vị trí có một khoảng trống rộng khoảng 35m giữa những cái cây cho phép chúng tôi bắn qua cách đồng lúa mạch nếu bọn Đức định tiến qua đó. Sau khi đặt súng, lấy một vài điểm ngắm chuẩn, chúng tôi ngồi xuống nghỉ. Lúc đó là khoảng 6h tối, sau một ngày dài nóng bỏng, tôi tháo ủng, nó đã mòn vẹt vì bị sử dụng liên tục hơn một tuần. Tôi lau chân bằng rượu chứa trong cái bình dẹt mang theo để làm mát chúng. Ánh sáng đang tắt dần và chúng tôi ăn tối vội vàng.

Bất thần chúng tôi nghe thấy tiếng đạn rít qua đầu trên những ngọn cây. Bọn Đức đang nã đạn nổ, những quả đạn rơi xuống và nổ tung trên những cành cây, trên đầu chúng tôi. Tiếng súng rền vang. Mọi người vớ lấy vũ khí và kiểm tra lại đạn dược. Gần vị trí khẩu súng máy của tôi có nhiều xe ngựa chở đồ hậu cần và lính đánh xe, phần lớn họ khoảng hơn 50 tuổi và chưa từng có kinh nghiệm chiến đấu. Sự hoảng loạn bắt đầu xảy ra, họ bắt đầu đóng yên cương để chuồn. Tôi quay súng máy chĩa vào họ và quát: “Đứng đấy, cấm chạy!” Nhưng tay lính trẻ làm theo tôi và bảo họ: “Nằm xuống, cầm lấy vũ khí và cùng chúng tôi đánh đuổi bọn Đức!” Họ tuân lệnh.

Đột nhiên một đội hình lớn quân Đức tiến từ trong làng ra về hướng con đường cao tốc đi Minsk, phải đến 10.000 tên. Chúng tiến thành hàng như trong một cuộc duyệt binh, chiều ngang khoảng 100-120m và chiều dọc có lẽ không ít hơn 1km. Chúng nhằm hướng phía bên trái chúng tôi. Giữa hàng quân có hai chiếc ô tô, mỗi chiếc kéo theo một khẩu Oerlikon của Mỹ[19], rất giống loại quân ta vẫn sử dụng, có lẽ quân ta đã để nó rơi vào tay bọn Đức. Hai khẩu pháo đó nã đạn vào các vị trí ta, hàng quân Đức có vẻ như định chọc thủng chiến tuyến quân ta tại đây, vượt qua con đường cao tốc đi Minsk và tiến vào khu rừng nơi chúng tôi đang đóng giữ. Ngay khi tiến đến con đường, hàng quân Đức chuyển thành những lớp sóng người và xung phong về phía trước. Từ vị trí quan sát của tôi, cánh trái quân Đức trải dài khoảng 1.200m. Tôi nã đạn vào bọn Đức, không để chúng tiến vào vị trí của mình. Bọn Đức xếp sát nhau và bắn vào cái khối đó thì không thể trượt được. Khi chỉ huy của chúng tôi phát hiện hàng quân Đức đang cố phá vỡ vòng vây quân ta ở đây, họ chuyển gấp một pháo đội chống tăng đến yểm trợ cho chúng tôi, 12 khẩu pháo được tháo khỏi xe kéo ngay trước hàng quân Đức và bắt đầu nhả đạn. Đầu tiên họ bắn bằng đạn nổ mảnh, sau đó khi bọn Đức ồ ạt xông vào đến tầm, họ chuyển sang đạn ghém. Khi đã bắn hết sạch đạn ghém những khẩu pháo chuyển sang bắn bằng bất cứ loại đạn gì còn lại, thậm chí cả đạn xuyên giáp. Trận đánh diễn ra dữ dội cho đến khi đêm xuống, khi thấy đã mất đến một nửa lực lượng, phần lớn bọn Đức chạy trở lại làng nhưng vẫn có khoảng 1.500 tên Đức chọc thủng được vòng vây và chạy thoát. Trên chiến địa giờ còn lại hàng đống xác lính Đức và vô số tên bị thương. Sáng hôm sau, chúng tôi tỉnh dậy và nhìn khắp bãi chiến trường. Tất cả im lặng, không có một phát súng. Cánh đồng lúa mạch đã biến thành màu xám xịt vì bị che kín bởi quân phục của những tên Đức đã ngã xuống, xác của chúng nằm chồng chất lên nhau. Đó lại là một ngày nóng bỏng nữa. Khẩu súng máy của tôi vẫn tiếp tục hướng về phía ngôi làng nơi phần còn lại của lực lượng Đức đã rút vào. Đến 11h trưa, một mùi hôi thối bắt đầu xông lên.

Đến trưa, tôi và người đồng đội là Alexander (Sashka) Shulepov quyết định đến ngôi làng để xem xét. Bộ binh Nga đã xông vào làng và vây bắt tù binh. Tôi để tay xạ thủ lại phụ trách khẩu súng máy còn mình và Sashka kiểm tra lại để chắc chắn rằng băng đạn tròn của hai khẩu tiểu liên của chúng tôi còn đầy đạn. Bọn Đức ngồi ở khắp nơi và nhìn chúng tôi một cách hoàn toàn nhẫn nhục. Không thấy tay sĩ quan nào, có lẽ chúng đã bị bắt hoặc đã chết trong trận đánh hôm qua. Bọn Đức hiểu rằng chúng đã rơi vào bẫy và chỉ còn chờ quân ta đến bắt. Chúng chỉ dám liếc nhìn chúng tôi khi chúng tôi đi qua, sợ rằng chúng tôi có thể bắn chúng. Chúng tôi đi dọc con đường chính của làng dài độ 400m thì bất thần nghe thấy tiếng gào thét chói tai và tiếng than khóc ầm ĩ phát ra từ một gia đình gần đó. Chúng tôi tới kiểm tra và thấy một bà già đang khóc bên xác chồng. một phụ nữ trẻ nói một hai tên Đức đã dừng lại chỗ này hôm qua đòi cung cấp trứng và sữa. Những người ở đây chả còn gì, vì vậy bọn Đức đã hành quyết ông cô ta ngay tại chỗ. Đúng lúc đó một hàng tù binh Đức đi qua trước cửa nhà, bà già đau khổ nhận ra thủ phạm trong đám tù binh. Bà già và mấy người hàng xóm lao tới chỗ người dẫn giải và nói với anh lính gác đó những gì hắn đã làm. Đó là một tên Đức cao và gầy. Mọi người yêu cầu anh lính gác lôi tên tù đến chỗ bà già, đầu tiên anh ta không chịu nhưng sau một lúc bị vật nài lẵng nhẵng, anh ta cũng giao tên tù binh ra. Bà già lao vào tên tù và trong cơn giận dữ đã hầu như xé hắn ra làm nhiều mảnh bằng tay không. Chúng tôi quay lại vị trí súng máy giữa những hàng cây của mình và vượt qua một hàng tù binh Đức khác. Có một người trẻ trông rất cường tráng khoẻ mạnh đi trong hàng có vẻ không phải người Đức. Sashka hỏi hắn: “Mày là người Nga hả?” Hắn trả lời trôi chảy bằng tiếng Nga: “Vâng, từ Krasnoiarsk.” Hắn đã bị bọn Đức bắt ngay trong tháng đầu chiến tranh và sống dở chết dở trong trại tù binh. một hôm có tay sĩ quan Đức đến trại để tuyển quân cho quân đội của Vlasov.[20] Anh chàng Nga này đã tình nguyện tham gia với hy vọng một ngày kia sẽ trốn thoát bằng cách nào đó sau khi khoẻ lại. Nhưng hắn đã đến một nơi bị vây quanh bởi bọn Đức và không bao giờ tìm cách bỏ chạy. Hắn chưa bao giờ được phục vụ ở tiền tuyến mà ở trong các đơn vị chống du kích ở hậu phương. Hắn nói mình được cho ăn mặc đầy đủ. Hắn bảo chúng tôi: “Ba năm trôi qua mà như chỉ ba ngày.”

Tay tù binh nói hắn không ân hận vì đã phục vụ quân đội Đức hay cảm thấy tiếc vì tạo thêm gánh nặng cho chúng tôi, những người lính Hồng quân. Chúng tôi không thể tiếp tục đứng nghe hắn nói những điều đó, thay vào đó chúng tôi yêu cầu người lính dẫn giải tù binh trao “người đồng bào” này cho chúng tôi. Anh ta nhường hắn cho chúng tôi rồi đi thẳng. Chúng tôi dẫn tên tù binh ra vệ đường, hắn nói: “Tôi biết các anh sắp bắn tôi, nhưng tôi không cầu xin các anh tha. Nếu tôi ở vị trí các anh, tôi cũng sẽ bắn ngay.” Shulepov không buồn quan tâm đến lời hắn mà nã luôn mấy phát vào bụng và ngực tên Nga phản bội. Hắn vẫn đứng yên, chỉ hơi nhăn mặt hỏi: “Đó thực sự là cách anh bắn tôi sao? Nào, cho thêm phát nữa đi.” Sashka bắn tiếp một tràng ít cũng phải 12 viên vào ngực và cả đầu hắn, tên phản bội ngã xuống. Tất nhiên Sashka có thể bị trừng phạt vì vi phạm kỷ luật, nhưng người ta còn có thể đưa anh ta vào đâu được nữa? Anh ta đã ở trong tiểu đoàn trừng giới rồi mà. Sau này, tôi đã bị dằn vặt vì những việc làm tàn nhẫn và cảnh tượng đẫm máu đó, tôi đã phải vật lộn để lấy lại được sự thăng bằng. Đó là một việc kỳ lạ. Trong trận đánh ở Parichi, tôi có cảm giác khác. Khi chiến đấu, mỗi phát đạn tôi bắn đi có thể xuyên qua một thân người, tôi giết nhiều địch hết mức có thể vì chúng đã giết em trai tôi, và sau đó tôi bỏ qua không nghĩ tới. Nhưng bây giờ, trước cái chết diễn ra ngay trước mắt của hai tên địch tay không vũ khí tôi có cảm giác hoàn toàn khác, thậm chí là dù chúng xứng đáng nhận cái chết như vậy. Vâng, công lý đối với hai kẻ không vũ khí ấy đã được thi hành, nhưng việc thi hành đó bản thân nó cũng là một việc ghê tởm – và chúng tôi cần chấm dứt điều đó, chấm dứt mãi mãi.

Ngày 1/7, chúng tôi vẫn tiếp tục ở vị trí cũ dưới những hàng cây trông chừng tuyến đường cao tốc đi Minsk. Chúng tôi thay phiên nhau quan sát bên những khẩu súng máy về cả hai hướng. Đến trưa, tiểu đoàn trưởng ra lệnh cho tất cả các sĩ quan chuẩn bị cho buổi tuyên dương các chiến công được thực hiện suốt từ Parichi đến Bobruisk. Trung uý trung đội trưởng của tôi chọn tôi và một người nữa tham gia đội nghi thức danh dự. Chúng tôi được cho biết tên những người lính được vinh danh và tóm tắt chiến công của họ. Ngoài việc được đưa vào đội danh dự, tôi còn được lệnh chuẩn bị cho việc chính mình được tuyên dương. Tên tôi đã được đưa vào danh sách đề nghị tặng thưởng Huân chương Sao Đỏ vì đã giữ được khẩu súng máy trong suốt trận đánh trước Parichi và vì đã chính tay mình tiêu diệt một chi đội súng máy địch trong cuộc phản công của bọn Đức tại khu vực nghĩa địa trên đường tiến vào Bobruisk. Khoảng 20 người trong tiểu đoàn trừng giới của tôi đã được nhận huân huy chương. Đến ngày 3/7/1944, tại một vị trí bình thường trên con đường giữa Bobruisk và Minsk, tiểu đoàn trưởng cho biết rằng tôi không được nhận vinh dự nào hết, thay vào đó tôi được cho ra khỏi tiểu đoàn trừng giới ngay lập tức. Họ cũng cho Shulepov ra cùng với tôi. Thế là kết thúc sự nghiệp làm chỉ huy tổ súng máy trong tiểu đoàn trừng giới của tôi và tôi chuyển sang một đơn vị bộ binh. Shulepov và tôi được đưa vào Sư đoàn Bộ binh Cờ Đỏ 354 “Kalinkovichi”. Các đồng đội trong tiểu đoàn trừng giới vẫn ở lại chỗ cũ, tôi chuyển chức chỉ huy tổ súng máy cho tay xạ thủ và nói lời từ biệt những người đồng chí. Chúng tôi đã chuộc xong tội lỗi của mình trước Đất Mẹ, trước pháp luật và trước đồng đội.