“Vậy chắc hẳn sợi thừng bị đứt - tôi đoán là vách đá cọ sờn,” Frodo nói.

“Tôi cá là không!” Sam nói giọng thậm chí còn tổn thương hơn. Chú cúi xuống kiểm tra hai đầu dây. “Cũng chẳng phải vậy. Chẳng đứt một sợi nào!”

“Vậy thì tôi sợ là do nút buộc rồi,” Frodo nói.

Sam lắc đầu nhưng không trả lời. Chú tư lự kéo sợi thừng qua các ngón tay. “Nghĩ gì thì tùy cậu thôi, thưa cậu Frodo,” cuối cùng chú lên tiếng, “nhưng tôi nghĩ sợi thừng đã tự rơi xuống đây - khi tôi gọi.” Chú cuộn nó lại rồi âu yếm cất vào túi hành lí.

“Dĩ nhiên là nó rơi rồi,” Frodo nói, “và đó là điều chủ yếu. Nhưng giờ thì chúng ta phải nghĩ đến bước tiếp theo. Đuổi đêm sẽ sớm trùm xuống chúng ta. Những vì sao mới đẹp làm sao, và cả mặt trăng nữa!”

“Chúng làm chúng ta vui lên biết mấy, phải vậy không?” Sam vừa nói vừa nhìn lên. “Chúng có vẻ gì đó gần với người Tiên. Và mặt trăng đang tròn dần. Chúng ta không thấy ông ấy suốt một hai đêm rồi trong tiết trời nhiều mây như thế này. Ông ấy bắt đầu tỏa sáng kha khá rồi đấy.”

“Phải,” Frodo nói; “thế nhưng ông ấy còn chưa tròn trong vài ngày tới. Tôi không nghĩ chúng ta sẽ xông xuống đầm lầy trong ánh bán nguyệt đâu.”

Ho bắt đầu chặng mới của cuộc hành trình dưới những cái bóng đầu tiên của đêm. Một lát sau Sam quay người nhìn lại quãng đường họ đã đi. Miệng khe đá trông như một vết khía đen sẫm trên vách đá mờ. “Tôi thấy mừng vì chúng ta có sợi thừng,” chú nói. “Dù thế nào thì chúng ta cũng đã gây khó khăn cho cái đồ chân dẹt đó. Gã cứ việc thử đôi bàn chân lạch bạch bẩn thỉu trên những mấu đá ấy!”

Họ lần từng bước ra khỏi vùng ven chân vách đá, giữa hoang vu toàn cuội và đá lởm chởm, ướt và trơn tuột dưới cơn mưa nặng hạt. Mặt đất vẫn tiếp tục dốc xuống. Chưa đi được bao xa họ đã gặp phải một vết nứt toác đen ngòm ngay trước mặt. Nó không rộng lắm, nhưng vẫn khó có thể nhảy qua trong ánh sáng yếu ớt. Họ tưởng như nghe thấy tiếng nước ùng ục dưới đáy sâu. Ở bên trái họ nó vòng lên phía Bắc, quay trở lại vùng đồi, chặn đường họ đi về hướng đó, ít ra là trong màn đêm này.

“Tôi nghĩ chúng ta nên thử tìm đường quay lại phía Nam dọc theo vách đá,” Sam nói. “Ở đó chúng ta có lẽ sẽ tìm thấy một góc yên tĩnh, hay thậm chí là một cái hang hay gì đó.”

“Tôi cũng cho là như thế,” Frodo nói. “Tôi mệt rồi, và tôi không nghĩ đêm nay có thể tiếp tục mò mẫm giữa ngổn ngang sỏi đá này được nữa - cho dù tôi rất không thích trì hoãn. Ước gì có một con đường tử tế trước mặt: tôi sẽ đi đến khi nào rã chân thì thôi.”

Họ chẳng thấy cuộc hành trình dễ dàng hơn chút nào dưới chân khu đồi Emyn Muil ngổn ngang. Và Sam cũng chẳng tìm được bất cứ góc yên tĩnh hay hốc rỗng nào để trú chân: chỉ có những con dốc trần trụi, men theo vách đá cau có giờ đây lại vươn lên, cao hơn và dựng đứng hơn. Cuối cũng, mệt lử, họ buông người xuống đất dưới mặt khuất gió của một tảng đá lớn nằm cách chân vách đá không xa. Họ buồn bã ngồi thu người ở đó suốt một lúc lâu trong đêm tối lạnh lẽo, trong khi cơn buồn ngủ xâm chiếm họ bất chấp mọi nỗ lực cưỡng lại. Mặt trăng giờ đã mọc cao và rõ ràng. Ánh sáng trắng mỏng manh thắp sáng những mặt đá và tưới đẫm vẻ nhăn nhó lạnh lùng của bờ vách, biến toàn bộ màn tối mờ ảo thành màu xám nhạt lạnh lẽo điểm những bóng đen loang lổ.

“Này!” Frodo vừa nói vừa đứng dậy cuốn chặt áo choàng quanh người. “Cậu hãy ngủ một chút đi Sam, lấy chăn của tôi mà đắp. Tôi sẽ đi đi lại lại canh gác một lát.” Đột nhiên cậu cứng người lại, rồi cúi xuống nắm lấy cánh tay Sam. “Gì thế kia?” cậu thì thầm. “Hãy nhìn đằng kia, trên vách đá ấy!”

Sam nhìn theo và hít mạnh qua kẽ răng. “Xxxì!” chú nói. “Chính là gã. Chính là tên Gollum đó! Rắn rết ơi! Vậy mà tôi cứ tưởng đã làm khó gã đôi chút ở chỗ trèo xuống rồi đấy! Nhìn gã kìa! Trông như một con nhện bẩn thỉu bò trên tường.”

Trên mặt vách đá, dựng đứng và gần như phẳng lì trong ánh trăng mờ, một hình thù màu đen nhỏ thó đang bò xuống, chân tay gầy gò dang rộng. Có thể những bàn tay cùng ngón chân mềm và dính chặt của nó đã lần ra được những đường nứt hay chỗ bám mà không một người Hobbit nào có thể nhìn thấy hoặc tận dụng được, nhưng trông thì cứ như thể nó đang bò xuống bằng những bàn chân dính vào đá, tựa một con côn trùng loại lớn nào đó đang rình mồi. Và nó di chuyển đầu cắm xuống, như thể đang đánh hơi đường đi. Thỉnh thoảng nó chậm rãi ngẩng đầu lên, ngật hẳn ra đằng sau trên chiếc cổ dài gầy guộc, và hai chàng Hobbit thoáng nhìn thấy hai đốm sáng mờ, cặp mắt nó nhấp nháy trong phút chốc khi bị ánh trăng chiếu vào nhưng rồi lại nhanh chóng nhắm lại.

“Cậu có nghĩ gã nhìn thấy chúng ta không?” Sam hỏi.

“Tôi không biết,” Frodo lặng lẽ trả lời, “nhưng tôi nghĩ là không. Ngay cả những cặp mắt bạn bè cũng khó mà nhìn thấy những tấm áo choàng tiên này: tôi chẳng thấy cậu trong bóng tối ngay cả khi chỉ cách vài bước. Và tôi nghe nói rằng gã không ưa gì mặt trời hay mặt trăng.”

“Vậy tại sao gã lại xuống đúng chỗ này?” Sam hỏi.

“Im lặng nào, Sam!” Frodo nói. “Có lẽ gã ngửi thấy chúng ta. Và tôi tin rằng tai gã cũng thính như người Tiên. Tôi nghĩ gã đã nghe thấy gì đó rồi: tiếng chúng ta chẳng hạn. Chúng ta chả toàn hò hét bao lần ở trên đó; và mới một phút trước thôi chúng ta cũng đã nói chuyện ầm ĩ.”

“Chà, tôi phát ốm lên vì gã,” Sam nói. “Thêm lần này gã đến nữa là giọt nước tràn ly rồi, và tôi sẽ có lời với gã, nếu có thể. Đằng nào thì, giờ tôi không nghĩ chúng ta còn thoát nổi gã đâu.” Kéo mũ trùm qua đầu, Sam rón rén lẻn về phía vách đá.

“Cẩn thận đấy!” Frodo vừa thì thầm vừa theo sau chú. “Đừng đánh động gã! Gã nguy hiểm hơn vẻ bề ngoài nhiều lắm.”

Hình thù luồn lách đen đủi đó giờ đã xuống được hai phần ba chặng đường, và có lẽ còn cách chân vách đá khoảng năm mươi bộ hoặc ít hơn. Khom mình im như đá trong bóng tối một tảng đá lớn, hai chàng Hobbit chăm chú theo dõi gã. Dường như gã vừa vướng phải một trở ngại trên đường hoặc đang bực bội về vấn đề gì đó. Họ nghe thấy tiếng gã khụt khịt, thỉnh thoảng còn có cả tiếng thở xì xì cay nghiệt nghe như lời nguyền rủa. Gã ngẩng đầu lên, và họ nghĩ mình vừa nghe thấy tiếng gã khạc nhổ. Rồi gã lại tiếp tục bò. Giờ thì họ đã nghe thấy giọng gã, lục khục và the thé.

“Ái chà, xxxì! Cẩn thận, bảo bối ạ! Càng vội càng chậm. Bọn ta không nên liều mạng, phải không, bảo bối? Phải rồi, bảo bối à - gollum!” Gã lại ngẩng đầu lên, chớp chớp mắt vì ánh trăng, rồi nhanh chóng nhắm tịt mắt lại. “Bọn ta ghét nó. Ánh sáng bẩn thỉu, bẩn thỉu lạnh lẽo làm sao - nó theo dõi bọn ta, bảo bối à - nó làm đau mắt bọn ta.”

Giờ gã đã xuống thấp hơn và những tiếng xì xì cũng sắc và rõ ràng hơn. “Nó đâu rồi, nó đâu rồi: Bảo Bối của ta, Bảo Bối của ta? Nó là của bọn ta, đúng vậy, bọn ta muốn nó. Quân trộm cắp, quân trộm cắp, quân trộm tí hon bẩn thỉu. Chúng cầm Bảo Bối của ta đi đâu rồi? Quỷ tha ma bắt chúng! Bọn ta ghét chúng.”

“Nghe không có vẻ gã biết chúng ta ở đây, phải không?” Sam thì thầm. “Và Bảo Bối của gã là gì vậy? Ý gã là chiếc...”

“Suỵt!” Frodo thì thào. “Giờ gã đến gần rồi, đủ để nghe thấy mình thì thầm đấy.”

Quả nhiên là Gollum chợt khựng người lại, và cái đầu to tròn trên chiếc cổ gầy nhẳng quay hết bên này đến bên kia như thể đang nghe ngóng. Đôi mắt mờ đục hé mở. Sam cố nén mình, dù những ngón tay chú đang ngứa ngáy. Đôi mắt chú, ứa đầy căm giận và kinh tởm, dán chặt vào sinh vật khốn nạn giờ lại bắt đầu di chuyển kia, và vẫn thì thầm rít xì xì một mình.

Cuối cùng gã chỉ còn cách mặt đất hơn mười bộ, ngay phía trên đầu họ. Từ chỗ đó chỉ có thể rơi thẳng đứng xuống, bởi vách đá ăn vào trong đôi chút, và ngay cả Gollum cũng chẳng thể tìm thấy chỗ bám nào. Dường như gã đang cố xoay người lại, để đưa chân xuống trước, thì đột nhiên rít lên chói ráy rồi rơi xuống. Khi rơi xuống gã co chân tay ôm tròn lấy mình, giống một con nhện đang hạ xuống thì sợi tơ bị đứt.

Nhanh như cắt Sam rời khỏi chỗ nấp và chỉ vài sải chân đã băng qua quãng đường tới chân vách đá. Trước khi Gollum kịp đứng dậy, chú đã nằm đè lên gã. Thế nhưng chú nhận ra Gollum còn ghê gớm quá sức chú, ngay cả khi bị tấn công bất ngờ, sau cú ngã như vậy. Trước khi Sam giữ chặt được gã, đôi tay và chân dài của gã đã quàng quanh chú và ghì chặt hai tay chú, rồi một gọng kìm, mềm nhưng khỏe khủng khiếp, siết lấy chú như những dây trói đang dần thít chặt lại; những ngón tay nhớp nhúa lần lên cổ chú. Rồi hàm răng sắc nhọn cắn vào vai chú. Tất cả những gì chú có thể làm là húc tạt ngang cái đầu tròn và cứng vào mặt sinh vật đó. Gollum rít lên rồi phun phì phì, nhưng gã không chịu nhả ra.

Mọi chuyện chắc hẳn đã xấu đi đối với Sam, nếu chú chỉ có một mình. Thế nhưng Frodo đã lao đến, tuốt thanh Mũi Đốt ra khỏi vỏ. Tay trái cậu tóm lấy mái tóc mỏng và rũ rượi của gã rồi lôi đầu gã ra sau, kéo căng cái cổ dài của gã ra, buộc đôi mắt trắng nham hiểm phải nhìn lên bầu trời.

“Bỏ ra! Gollum,” cậu nói. “Đây là thanh Mũi Đốt. Ngươi đã từng thấy nó cách đây rất lâu rồi. Bỏ ra, không lần này ngươi sẽ được nếm mùi nó đấy! Ta sẽ cắt họng ngươi.”

Gollum sụp xuống và thõng người như một sợi dây ướt. Sam đứng dậy, tay lần lên vai. Ngọn lửa căm giận âm ỉ cháy trong mắt chú, nhưng chú không thể ra tay trả thù: tên địch khốn khổ đang nằm rên rỉ thút thít trên nền sỏi.

“Đừng hại bọn ta! Đừng để họ hại bọn ta, bảo bối à! Họ sẽ không hại bọn ta chứ, Hobbit nhỏ nhắn dễ thương? Bọn ta đâu có ý xấu, vậy mà họ nhảy lên bọn ta như mèo vồ chuột, họ làm vậy đấy, bảo bối à. Và bọn ta cô đơn quá, gollum. Bọn ta sẽ dễ thương với họ, rất dễ thương, nếu họ cũng dễ thương với bọn ta, phải vậy không, phải, phải.”

“Chà, phải làm gì với của này đây?” Sam nói. “Theo tôi hãy trói nó lại để nó không lén lút theo chúng ta được nữa.”

“Nhưng vậy thì bọn ta chết mất, chết mất,” Gollum mè nheo. “Hobbit nhỏ bé tàn ác. Trói bọn ta lại ở vùng đất lạnh cứng này rồi bỏ mặc bọn ta, gollum, gollum.” Những tiếng nức nở dâng lên trong cổ họng khục khặc của gã.

“Không,” Frodo nói. “Nếu giết gã, chúng ta phải giết gã ngay lập tức. Nhưng chúng ta không thể làm vậy, trong hoàn cảnh này. Kẻ khốn khổ tội nghiệp! Gã chưa làm hại gì chúng ta cả.”

“Ồ vậy sao!” Sam vừa nói vừa xoa vai. “Dù thế nào thì gã cũng từng có ý đồ đó, và gã vẫn có ý đồ đó, tôi phải khẳng định là vậy. Kế hoạch của gã là bóp cổ chúng ta trong lúc chúng ta ngủ.”

“Dám lắm,” Frodo nói. “Thế nhưng gã có ý đồ gì thì lại là chuyện khác.” Cậu ngừng lại một lát nghĩ ngợi. Gollum nằm im, nhưng đã thôi rên rỉ. Còn Sam đứng nhìn xuống gã đầy vẻ dọa dẫm.

Rồi dường như Frodo nghe thấy những giọng nói từ quá khứ, khá rõ ràng nhưng xa xăm:

Bác Bilbo không đâm chết sinh vật hèn hạ đó lúc có cơ hội, thật đáng thương thay!

Đáng thương ư? Chính lòng thương hại đã giữ tay chú ấy lại. Thương hại, và từ bi: không được tấn công khi không cần thiết.

Cháu không thấy chút thương hại nào cho Gollum hết. Gã đáng phải chết.

Đáng ư! Ta dám nói gã đáng. Khối kẻ đang sống đáng phải chết. Một số đã chết lại đáng sống. Cháu có thể trao cái đáng ấy cho bọn họ không? Vậy đừng quá nôn nóng đưa ra lời phán sinh tử nhân danh công lí, chỉ vì e sợ cho sự an toàn của bản thân. Kể cả bậc nhất mực khôn ngoan cũng không lường nổi mọi kết cục.

“Được rồi,” cậu vừa trả lời thành tiếng vừa hạ thấp mũi kiếm. “Thế nhưng cháu vẫn sợ. Song ông thấy đấy cháu sẽ không đụng vào con vật đó. Bởi giờ gặp gã rồi, cháu cũng thấy thương hại gã.”

Sam ngây nhìn cậu chủ, dường như đang nói chuyện với ai đó không có mặt ở đây. Gollum ngẩng đầu lên.

“Phải rồi, bọn ta khổ lắm, bảo bối à,” gã rên rỉ. “Khổ quá khổ quá! Hobbit sẽ không giết bọn ta, Hobbit dễ thương.”

“Không, bọn ta không giết ngươi,” Frodo nói. “Nhưng bọn ta cũng sẽ không thả ngươi đi. Ngươi đầy rẫy những điều xấu xa độc ác, Gollum ạ. Ngươi sẽ phải đi cùng bọn ta, vậy thôi, trong khi bọn ta để mắt đến ngươi. Nhưng nếu có thể, ngươi sẽ phải giúp đỡ bọn ta. Điều tốt này đáng nhận được điều tốt khác.”

“Phải, dĩ nhiên, phải,” Gollum vừa nói vừa ngồi dậy. “Hobbit dễ thương! Bọn ta sẽ đi với họ. Chỉ cho họ đường an toàn trong tối, phải bọn ta sẽ chỉ! Nhưng bọn ta không biết họ đang đi đâu trên vùng đất lạnh cứng này, phải bọn ta không biết nhỉ?” Gã nhìn lên họ, và trong giây lát đôi mắt trắng dã nhấp nháy của gã ánh lên sự xảo quyệt và thèm muốn.

Sam quắc mắt với gã, lưỡi nút lấy răng; thế nhưng chú dường như nhận thấy có gì đó khác lạ trong thái độ cậu chủ và vấn đề không còn có thể tranh luận thêm được nữa. Dù sao đi nữa chú vẫn thấy kinh ngạc trước câu trả lời của Frodo.

Frodo nhìn thẳng vào mắt Gollum lúc này đang ngần ngại nhìn lảng đi chỗ khác. “Ngươi đã biết, hoặc ngươi đã đoán đúng rồi đấy, Sméagol,” cậu nói, nhỏ nhẹ nhưng lạnh lùng. “Dĩ nhiên là bọn ta đang trên đường đến Mordor. Và ta tin ngươi biết đường đến đó.”

“Úi chà! Xxxì!” Gollum vừa nói vừa lấy hai tay bịt tai, như thể sự thành thật của Frodo, cùng việc nói công khai những cái tên đó đã khiến gã tổn thương. “Bọn ta đã đoán, phải bọn ta đã đoán,” gã thì thầm; “và bọn ta không muốn họ đi, phải vậy không? Phải, bảo bối à, không muốn Hobbit dễ thương đi. Tro xì, tro xì, và cát sạn, và cái khát ở đó; và hầm sâu, hầm sâu, và Orc, hàng nghìn Orc. Hobbit dễ thương không được đến - xxxì - những nơi đó.”

“Vậy ra ngươi đã từng ở đó sao?” Frodo hỏi tới. “Và ngươi đang bị lôi kéo quay lại đó phải không?”

“Phải. Phải. Không!” Gollum thét lên. “Một lần, tình cờ thôi, phải vậy không, bảo bối? Phải, do tình cờ. Nhưng bọn ta không quay lại đâu, không, không đâu!” Rồi đột nhiên giọng nói và ngôn từ của gã thay đổi, gã nấc lên trong họng, và nói chuyện nhưng không phải với họ. “Để ta yên, gollum! Các người làm ta đau. Ôi đôi tay tội nghiệp của ta, gollum! Ta, bọn ta, ta không muốn quay lại. Ta chẳng tìm được nó. Ta mệt lắm. Ta, bọn ta chẳng tìm được nó,gollum, gollum, không, không có đâu cả. Chúng lúc nào cũng thức. Người Lùn, Con Người, và bọn Tiên, bọn Tiên khủng khiếp mắt sáng rực. Ta chẳng tìm được nó. Chao ôi!” Gã đứng dậy nắm chặt những ngón tay dài thành một nắm đấm xương xẩu chẳng dính một chút thịt mà dứ dứ về phía Đông. “Bọn ta không làm đâu!” gã hét lên. “Không làm cho ông đâu.” Rồi gã lại sụp xuống. “Gollum, gollum,” gã úp mặt xuống đất khóc lóc. “Đừng nhìn bọn ta! Đi đi! Đi ngủ đi!”

“Hắn sẽ không đi hoặc ngủ theo lệnh ngươi đâu, Sméagol,” Frodo nói. “Thế nhưng nếu ngươi muốn được giải thoát khỏi hắn, thì ngươi phải giúp ta. Và ta sợ điều đó có nghĩa là phải tìm cho bọn ta đường đến với hắn. Song ngươi không cần phải đi hết đường, không cần phải vượt qua cổng vào vùng đất của hắn đâu.”

Gollum ngồi dậy rồi nhìn cậu qua mí mắt. “Hắn ở đằng kia,” gã lắp bắp. “Lúc nào cũng ở đó. Orc sẽ đưa các cậu đến nơi. Rất dễ tìm Orc bên bờ Đông sông. Đừng hỏi Sméagol. Sméagol đáng thương, đáng thương lắm, gã bỏ đi lâu lắm rồi. Họ lấy Bảo Bối của gã, và giờ gã lạc lối rồi.”

“Có lẽ chúng ta sẽ tìm thấy lại gã, nếu ngươi đi cùng bọn ta,” Frodo nói.

“Không, không, không bao giờ! Gã bị mất Bảo Bối rồi,” Gollum nói.

“Dậy nào!” Frodo nói.

Gollum đứng dậy rồi lùi dần cho đến lúc tựa lưng vào vách đá.

“Nào!” Frodo nói. “Ngươi có thể tìm đường dễ hơn vào ban ngày hay ban đêm? Bọn ta mệt rồi; nhưng nếu ngươi chọn đêm, chúng ta sẽ lên đường ngay đêm nay.”

“Ánh ssáng to làm đau mắt bọn ta, đúng vậy đấy,” Gollum rên rỉ. “Không đi dưới Mặt Trắng đâu, chưa đâu. Nó ssẽ ssớm lặn xuống ssau đồi, phải. Nghỉ một chút trước đã, Hobbit dễ thương!”

“Vậy thì ngồi xuống,” Frodo nói, “và ngồi im!”

Hai chàng Hobbit cùng ngồi xuống bên cạnh gã, mỗi người một bên, lưng dựa vào bức tường đá, duỗi dài chân. Không cần phải thỏa thuận bằng lời: họ tự biết không được phép ngủ ngay cả dù trong chốc lát. Mặt trăng chậm chạp trôi đi. Bóng tối lan ra từ khu đồi, rồi tất cả đều tối sầm trước mắt họ. Những vì sao mọc lên dày đặc và sáng tỏ trên bầu trời. Không ai cử động. Gollum ngồi thu chân lại, đầu gối chống cằm, để xoài những bàn tay bàn chân to bè trên mặt đất, mắt gã nhắm lại; nhưng gã có vẻ căng thẳng, như thể đang suy nghĩ hay nghe ngóng điều gì đó.

Frodo nhìn sang phía Sam. Ánh mắt họ gặp nhau và họ đều hiểu. Họ buông lỏng người, ngả đầu ra sau, và nhắm mắt lại hoặc làm ra vẻ như vậy. Không lâu sau đã nghe thấy tiếng họ thở nhẹ. Tay Gollum bắt đầu động đậy đôi chút. Gần như không thể nhận ra được, đầu gã lắc qua trái rồi qua phải, và thoạt tiên là một mắt rồi sau đó con mắt còn lại cũng hé mở. Hai chàng Hobbit không tỏ ra bất cứ dấu hiệu nào.

Đột nhiên, nhanh nhẹn dẻo dai lạ thường, vọt khỏi mặt đất bằng một cú nhảy như châu chấu hoặc ếch, Gollum lao thẳng vào bóng tối. Nhưng đó chính là điều mà Frodo và Sam đã trông đợi. Sam đã lại đè lên người gã chỉ hai bước sau cú nhảy. Frodo bám liền ngay phía sau đã tóm lấy chân gã và lẳng đi.

“Sợi thừng của cậu sẽ lại có ích đấy, Sam,” cậu nói.

Sam lấy sợi thừng ra. “Ngươi định kiếm chỗ nào ở vùng đất lạnh cứng này đấy hả, thưa ông Gollum?” chú gầm lên. “Bọn ta không biết, phải, bọn ta không biết. Ta đoán chắc là để tìm vài tên bạn Orc của ngươi phải không. Đồ súc sinh bẩn thỉu xảo trá. Sợi thừng này phải được quàng quanh cổ ngươi, mà phải là vòng thòng lọng thít chặt nữa.”

Gollum nằm im và không giở trò nữa. Gã không trả lời Sam, nhưng ném cho chú một cái lườm nham hiểm.

“Chúng ta chỉ cần một thứ gì đó có thể giữ gã lại,” Frodo nói. “Chúng ta cần để gã tự đi, vậy nên sẽ không hay nếu trói chân gã lại - hoặc tay gã, có vẻ như gã cũng phải dùng đến tay. Hãy trói một đầu dây vào mắt cá gã, và nắm chặt đầu còn lại.”

Câu đứng canh trên Gollum, trong khi Sam thắt nút sợi thừng. Và kết quả khiến cả hai đều phải ngạc nhiên. Gollum bắt đầu gào thét, một âm thanh lanh lảnh xé tai, nghe rất khủng khiếp. Gã quằn quại, cố đưa mồm xuống mắt cá chân hòng cắn sợi thừng. Gã vẫn gào thét không ngớt.

Cuối cùng Frodo cũng tin rằng gã thực sự đau đớn; nhưng không thể là do nút buộc được. Cậu kiểm tra và nhận thấy nó không quá chặt, thực tế là gần như không đủ chặt. Sam tốt bụng hơn so với lời lẽ của chú. “Ngươi bị làm sao vậy?” cậu hỏi. “Nếu ngươi cứ cố trốn thoát thì ngươi sẽ phải chịu trói thôi; thế nhưng bọn ta không muốn làm ngươi đau.”

“Nó làm bọn ta đau, nó làm bọn ta đau,” Gollum rít lên. “Nó lạnh buốt, nó cắn! Bọn Tiên bện ra nó, quỷ tha ma bắt chúng đi! Hobbit bẩn thỉu tàn ác! Đó là vì ssao bọn ta cố trốn, dĩ nhiên rồi, bảo bối à. Bọn ta đã đoán chúng là Hobbit tàn ác. Chúng đi gặp bọn Tiên, bọn Tiên hung tợn mắt ssáng. Cởi nó ra đi! Nó làm bọn ta đau.”

“Không, ta sẽ không cởi nó ra đâu,” Frodo nói, “trừ khi” - cậu ngừng lại suy nghĩ một lát - “trừ khi ngươi nói ra lời hứa nào có thể khiến ta tin tưởng được.”

“Bọn ta ssẽ thề làm bất cứ gì cậu ta muốn, phải, phải,” Gollum vừa nói vừa cào cấu lên mắt cá chân. “Nó làm bọn ta đau.”

“Thề sao?” Frodo nói.

“Sméagol,” đột nhiên Gollum rành mạch nói, gã mở to mắt nhìn chằm chằm Frodo với một ánh sáng kì lạ. “Sméagol sẽ thề trên Bảo Bối.”

Frodo đứng thẳng lên, và một lần nữa Sam lại giật mình trước lời lẽ và giọng nói lạnh tanh của cậu. “Trên Bảo Bối sao? Làm sao ngươi dám?” chú nói. “Nghĩ xem!

Một Nhẫn Chúa cai trị tất cả, trong Bóng Tối trói buộc hết.

Ngươi sẽ phó thác lời hứa của ngươi vào đó ư, Sméagol? Nó sẽ ràng buộc ngươi. Nhưng nó còn phản trắc hơn cả ngươi nữa cơ. Có thể nó sẽ bẻ quẹo lời ngươi. Hãy coi chừng!”

Gollum co rúm người lại. “Thề trên Bảo Bối, thề trên Bảo Bối!” gã lặp lại.

“Và ngươi định thề điều gì?” Frodo hỏi.

“Thề sẽ rất rất tốt,” Gollum nói. Rồi bò đến bên chân Frodo, gã phủ phục xuống trước mặt cậu, thì thầm bằng giọng khàn khàn: một cơn rùng mình chạy khắp người gã, như thể lời lẽ ấy đã lay động tận xương gã trong sợ hãi. “Sméagol sẽ thề không bao giờ, không bao giờ, để Hắn có được nó. Không bao giờ! Sméagol sẽ bảo vệ nó. Nhưng gã phải thề trên Bảo Bối.”

“Không! Không thề trên nó,” Frodo vừa nói vừa nhìn xuống gã với vẻ thương hại lạnh lùng. “Ngươi chỉ muốn được nhìn và chạm vào nó, nếu ngươi có cơ hội, cho dù ngươi biết nó sẽ làm ngươi phát điên. Không thề trên nó. Hãy thề có nó đi, nếu ngươi chịu. Bởi ngươi biết nó ở đâu. Phải, ngươi biết, Sméagol. Nó đang ở ngay trước mặt ngươi đấy.”

Trong giây lát Sam cảm thấy cậu chủ của chú đã lớn lên còn Gollum thì lại teo nhỏ lại: một hình bóng lạnh lùng và cao lớn, một vị chúa dũng mãnh giấu vầng hào quang sau mây xám, còn dưới chân là một con chó nhỏ đang rên rỉ. Song cả hai lại khá tương đồng chứ không hề xa lạ: họ có thể đọc thấu tâm trí nhau. Gollum vươn người ra túm lấy Frodo, xun xoe trên hai đầu gối gã.

“Ngồi xuống nào! Ngồi xuống!” Frodo nói. “Giờ hãy nói lời hứa ra đi!”

“Bọn tôi xin hứa, phải tôi xin hứa!” Gollum nói. “Tôi sẽ phục vụ chủ nhân của Bảo Bối. Chủ nhân tốt lắm, Sméagol tốt lắm, gollum, gollum!” Đột nhiên gã òa khóc nức nở rồi lại cúi xuống cắn mắt cá chân.

“Cởi sợi thừng ra, Sam!” Frodo nói.

Sam vâng lời một cách bất đắc dĩ. Ngay lập tức Gollum đứng lên rồi nhảy nhót khắp xung quanh, như một con chó vừa ăn roi lại được chủ vỗ về. Kể từ lúc đó một sự thay đổi, sẽ còn duy trì trong ít lâu, đã xảy đến với gã. Gã nói năng bớt xì xèo và rên rỉ hơn, và gã nói thẳng với các bạn đồng hành, chứ không thông qua bản thân bảo bối của gã nữa. Gã thường rúm người lại hoặc giật tránh đi, nếu họ bước tới gần gã hay cử động bất chợt, và luôn tránh xa để khỏi chạm vào những tấm áo choàng tiên; thế nhưng gã lại thân thiện, và thậm chí gã còn sốt sắng làm trò đến tội nghiệp. Gã thường cười khúc khích và nhảy cỡn lên, khi nghe bất cứ lời đùa cợt nào, hoặc ngay cả khi Frodo nói chuyện dịu dàng với gã, và khóc lóc nếu Frodo trách mắng gã. Sam thì kiểu gì cũng chẳng nói nhiều với gã. Chú càng nghi ngờ gã hơn nữa, và nếu được chọn thì chú còn ít thích gã Gollum mới, Sméagol này, hơn gã trước đây.

“Này, Gollum, hay bất cứ tên gì bọn ta phải gọi ngươi,” chú nói, “giờ đến lúc rồi đây! Mặt trăng lặn rồi; và buổi đêm cũng đang trôi qua. Chúng ta nên lên đường thôi.”

“Phải, phải,” Gollum vừa tỏ ý nhất trí vừa nhảy quanh. “Chúng ta đi thôi! Chỉ có duy nhất một đường băng qua đó giữa đầu Bắc với đầu Nam. Tôi đã tìm thấy, đúng vậy. Orc không đi đường đó, Orc không biết. Orc không vượt Đầm Lầy, chúng đi vòng hàng dặm. Các cậu rất rất may vì đi đường này. Rất may vì gặp Sméagol, phải. Hãy theo Sméagol!”

Gã tiến lên vài bước rồi quay lại nhìn dò hỏi, như một con chó đang mời họ cùng đi dạo. “Đợi một lát đã, Gollum!” Sam hét lên. “Giờ đừng đi trước quá xa! Ta sẽ luôn ở sau đuôi ngươi, và ta chuẩn bị sẵn sợi thừng rồi đấy.”

“Không, không!” Gollum nói. “Sméagol hứa rồi.”

Họ lên đường trong sâu thẳm màn đêm dưới những vì sao sáng gắt. Gollum dẫn họ quay lại về phía Bắc một đoạn trên chính con đường họ đã đi tới; rồi gã rẽ xiên về bên phải rời khỏi mép vách dựng đứng khu đồi Emyn Muil, xuống những đoạn dốc đá lởm chởm về phía vùng đầm lầy mênh mông bên dưới. Họ nhẹ nhàng và nhanh chóng biến mất trong bóng tối. Trùm lên toàn bộ vùng hoang phế dẫn đến những cánh cổng Mordor chỉ là cảnh im lặng tối đen.