Khi Tiến sĩ Gullickson chia nhóm để soạn đề tài cho môn tâm lý thực nghiệm nhập môn thì tôi thầm hy vọng thầy sẽ phân tôi cùng với một nữ sinh duyên dáng hay ít ra cũng là một người bạn mà tôi có thể cùng đùa giỡn. Trên hết, tôi mong thầy sẽ không phân tôi làm việc cùng với một người quá tranh đua, lúc nào cũng tỏ ra nghiêm túc. Đúng là số phận, Tiến sĩ Gullickson đã rất cân nhắc khi phân chia mọi người trong lớp và thông báo rằng tôi sẽ làm việc nhóm cùng với một người mà tôi rất muốn né tránh.

Tôi đến gặp người bạn cùng nhóm của mình và tự giới thiệu. Hắn nhìn tôi như thể chẳng có tôi ở đấy. Tôi cảm giác hắn đối xử với tôi như thể tôi sẽ kéo hắn thụt lùi và chắc là sẽ khiến điểm số trung bình của hắn tụt hẳn xuống. Hắn không hẳn là người kém cỏi hay xấu xa. Hắn chỉ tạo cho tôi một ấn tượng là một mình hắn có thể làm tốt hơn bất kỳ đề tài nào do hai chúng tôi nghĩ ra. Hắn lúc nào cũng thui thủi một mình, và tôi chỉ có thể làm cản trở việc nghiên cứu của hắn mà thôi. Hắn có những việc quan trọng để làm, còn tôi chính là điều phiền phức mà hắn cần phải giải quyết. Khỏi cần phải nói, tôi không mong rằng mình sẽ bị phớt lờ suốt cả học kì, nhưng tôi vẫn cố gắng hết sức và không nói điều gì cả, sợ rằng mọi chuyện sẽ còn tệ hơn.

Đề tài này đòi hỏi mỗi nhóm phải triển khai một giả thuyết, tiến hành một thí nghiệm để kiểm tra giả thuyết đó, thực hiện một bảng phân tích thống kê và trình bày những phát hiện của mình. Số điểm mỗi nhóm nhận được cho dù là bao nhiêu cũng sẽ chia đều cho cả hai. Khi gặp nhau để thảo luận về đề tài, tôi cảm thấy rất khó chịu. Đây là một sinh viên kiêu ngạo và có tiếng là chuyên tâm trong công việc với điểm số rất cao, ngược hẳn so với tôi. Tôi hoàn toàn bị áp đảo. Thực sự có lúc tôi đã muốn nghỉ học ngay lập tức, nhưng tôi đã không làm vậy vì không muốn để hắn ta hí hửng vì tính nhát gan của tôi. Tôi hỏi ý kiến bạn bè ở nơi tôi làm việc xem tôi nên hành động thế nào, và mọi câu trả lời đều khuyên tôi phải quyết đeo bám đến cùng cho dù có chuyện gì xảy ra đi nữa.

Sau nhiều buổi thảo luận dài dòng, chẳng hiểu sao chúng tôi cũng đã đồng ý tiến hành một nghiên cứu về sự nhận thức không gian. Tôi không rõ đó là cái gì, nhưng ít ra chúng tôi cũng đã có một đề tài. Chúng tôi bắt đầu gặp nhau thường xuyên để lập kế hoạch, và cứ mỗi lần như vậy tôi đều có cảm giác rằng đề tài đó là của hắn ta chứ chẳng phải của tôi. Càng gặp nhau nhiều, tôi càng bực mình vì trí thông minh và khả năng mổ xẻ đến tận cốt lõi vấn đề của hắn. Và tôi cũng nhận ra rằng hắn giỏi hơn tôi nhiều. Hắn biết nhiều về kỹ thuật và tìm hiểu từng chi tiết với mục đích hết sức kỳ quặc.

Còn tôi thì ngược lại, rất ngây ngô và chẳng đóng góp được gì. Có lúc tôi đã thu hết can đảm và hỏi tại sao hắn lại có vẻ cứng nhắc và nghiêm túc đến thế. Tôi rất đỗi ngạc nhiên khi hắn trả lời rằng hắn không có thời gian để nói chuyện phiếm hoặc dành cho những chuyện vụn vặt khiến hắn mất thời gian. Hắn còn nói tiếp rằng hắn không có nhiều bạn vì hầu hết những người được gọi là bạn đó chỉ khiến hắn xao lãng công việc mà thôi. Nhưng hắn lại nói thêm rằng khi hắn đã chọn ai đó làm bạn thì họ sẽ là bạn suốt đời của hắn. Tôi ngớ người vì câu trả lời lạnh lùng, chua cay của hắn.

Chúng tôi đã cố gắng thực hiện được một thí nghiệm tài tình nhưng hãy còn đơn giản. Một phần công việc của chúng tôi là chọn những sinh viên tình nguyện làm đối tượng cho đề tài của chúng tôi. Tôi quyết định sẽ làm việc với những đối tượng này, còn hắn sẽ triển khai mô hình khoa học. Bất cứ khi nào có thể, tôi đều đưa ra ý kiến của mình, nhưng tôi vẫn cảm thấy hắn mới chính là động lực thúc đẩy tôi.

Bỗng một hôm tôi nghe tin hắn phải nằm viện. Hình như hắn bị xuất huyết một vết loét. Áp lực vừa phải đạt được điểm cao nhất, vừa duy trì việc làm thêm, vừa giúp bạn gái vượt qua căn bệnh mà cô ấy đang phải chịu đựng đã khiến hắn kiệt sức.

Hôm vào bệnh viện thăm hắn cũng là lần đầu tiên tôi mới thấy nét yếu ớt trên khuôn mặt của người bạn cùng nhóm của mình. Tôi biết hắn nghĩ rằng tôi có thể làm hỏng cuộc thí nghiệm và điểm chung của chúng tôi sẽ làm tiêu tan điểm số trung bình cao ngất của hắn, và có thể làm hỏng luôn cơ hội học sau đại học của hắn nữa. Tôi trấn an hắn rằng tôi sẽ không làm hắn thất vọng và hắn cứ tập trung lo chữa bệnh. Tôi sẽ cố gắng hết sức. Cả hai chúng tôi đều biết rằng tôi phải nỗ lực nhiều hơn cả khả năng cao nhất của mình.

Tôi có một trọng trách nặng nề phía trước. Tôi dồn thời gian và sức lực vào đề tài đó nhiều hơn so với bất kỳ nhiệm vụ nào khác mà tôi từng thực hiện trong đời. Tôi sẽ không để hắn thấy tôi thất bại và làm ảnh hưởng đến hắn. Vì phải làm thêm ca đêm nên tôi luôn tận dụng bất kỳ thời gian yên tĩnh nào từ nửa đêm đến 6 giờ sáng để làm đề tài của mình. Công việc nuốt chửng lấy tôi. Đó là một nhiệm vụ khó khăn bất ngờ xảy đến với tôi. Vấn đề còn lại là: tôi có khả năng thực hiện điều đó hay không?

Cuối cùng, học kỳ cũng đến hồi kết thúc, mỗi nhóm phải trình bày những khám phá của mình trước tập thể lớp. Khi đến lượt chúng tôi, tôi đã cố hết sức để trình bày thật hay phương pháp luận khoa học của hắn. Thật không thể ngờ được, chúng tôi nhận được điểm A!

Khi tôi kể với hắn về thành tựu chung của cả hai thì hắn mỉm cười và cám ơn vì tôi đã tiếp tục thực hiện đề tài. Có điều gì đó đã xảy ra. Một điều gì đó rất đặc biệt. Điều đó phải được thực hiện với lòng tin và sự hứng khởi khi chia sẻ chung một phần thưởng.

Chúng tôi thân thiết với nhau suốt nhiều năm sau đó. Hắn còn nhận được học vị tiến sĩ và cưới cô bạn gái quen từ thời đại học.

Học kỳ đó tôi đã học được nhiều thứ hơn là môn phân tích thống kê và quy trình thí nghiệm. Cuộc sống của tôi đã được nâng cao nhờ vào những cuộc đối đầu và được thử thách bởi chàng trai này, người đã trở thành người hùng hi hữu của tôi.

Và sau cùng, hắn đã đúng: chúng tôi là bạn của nhau suốt đời.

- Tony Luna

Nghịch cảnh hé lộ tài năng,sung túc che đậy người tài.

- Horace