Còn Tôn Hành Giả trợn mắt lửa tròng vàng, coi thấy bà ấy là Quan Âm, còn thằng nhỏ là Thiên Tài đồng tử. Liền quỳ lạy bạch rằng:

- Ðệ tử không hay mà nghinh tiếp, xin Bồ Tát từ bi.

Bà ấy hiện nguyên hình là Quan Âm, người nhỏ hiện thiệt hình Thiện Tài đồng tử, đều bay lên nữa lừng.

Tam Tạng và Sa Tăng, Bát Giới hãi kinh cứ cúi đầu lạy mãi.

Quan Âm và Thiện Tài bay về Nam Hải.

Khi ấy Tôn Hành Giả đỡ thầy dậy nói rằng:

- Bồ Tát đi mất rồi, thầy còn lạy ai đó?

Tam Tạng nói:

- Ngộ Không ôi! Bồ Tát đã mách bảo như vậy, chắc vua Diệt Pháp chẳng hèn, biết làm sao đi qua cho khỏi!

Tôn Hành Giả nói:

- Xin thầy đừng sợ, chúng ta thường gặp yêu tinh, còn hại không nổi, huống chi là người phàm tục mà sợ làm sao? Song chỗ nầy ngủ đỡ không đặng, nếu trời tối có ai đi tuần gặp Hòa Thượng thì bắt quách chẳng tha; chi bằng kiếm chỗ vắng mà trú đỡ.

Tam Tạng y lời xuống ngựa, bỏ lộ băng vào chỗ sầm uất, có hầm hố mà ẩn mình.

Tôn Hành Giả nói:

- Vậy thời Sa Tăng, Bát Giới bảo hộ thầy, đặng ta biến hóa vào nước ấy, coi có ngỏ nào đi đặng thì đêm nay đi lén cho xong.

Dặn lên mây ngó xuống, thấy khí tượng hiền lành, Tôn Hành Giả khen rằng:

- Nước nầy tử tế quá chừng, sao gọi là Diệt Pháp?

Giây phút trời tối, Tôn Hành Giả muốn đi thám thính song sợ chúng bắt, phải hóa ra con châu chấu bay vuốt tới chợ, xảy thấy tiệm kia treo một cổ lồng đèn lớn đèn lớn: An yết vảng lai thượng cổ. Dưới đề bốn chử: Tiệm Vương tiều nhị.

Tôn Hành Giả biết là tiệm cơm, bay vào ngó thấy tám chín người bận áo quần tử tế kẻ có khăn, kẻ không khăn, mấy anh ấy buồn ngủ liền lột khăn cởi áo để dựa bên gường nằm.

Tôn Hành Giả ngó thấy nghĩ thầm rằng:

- May lắm may lắm, chắc thầy qua khỏi nước nầy! Ðể đợi mấy cậu ấy ngủ, mình mượn đỡ áo khăn, giả người tục qua thành mới đặng.

Xảy thấy Vương tiểu nhị bước ra nói rằng:

- Các ông ôi! Nhà buôn bán kẻ ra người vô việc ăn ở kẻ phải người quấy những áo khăn và đồ hành lý, phải gửi gìn cho kỹ càng.

Mấy người bộ hành nghe nói, chờ dậy tạ rằng:

- Ông quân nói phải lắm, chúng tôi rất cảm ơn. Song đi đường mỏi mệt chắc là ngủ mê, e rủi ro khón khổ! Vậy xin ông quân cất giùm cái gói hành lý và khăn áo, mai sẽ đưa lại chúng tôi.

Tiểu nhị y lời đem khăn áo vào phòng máng trên giá.

Còn Tôn Hành Giả nóng nảy, bay theo đậu giữa chổ móc khăn, thấy tiểu nhị trở ra đóng cửa song, tắt đèn rồi đi nghỉ.

Còn vợ tiểu nhị đương dỗ hai đứa con, chúng nó cứ khóc hoài không nín! Phần thì vợ Tiểu nhị mắc vá quần áo rách rất nhiều, nên thức khuya lắm, Tôn Hành Giả nghĩ rằng:

- Nếu chờ vợ nó ngủ mà lấy áo khăn, chắc cửa thành đã đóng. Chỉ bằng làm phức cho mau.

Nghĩ rồi bay lại chụp ngọn đèn tắt, liền hóa ra con chuột kêu vài tiếng rồi hiện hình lấy áo khăn chạy ra.

Vợ Tiểu nhị hoảng hồn hoảng vía, kêu chồng mà nói rằng:

- Không xong, không xong! Chuột thành tinh lấy đồ chạy đó?

Tôn Hành Giả nói:

- Vương Tiểu Nhị, người đừng nghe lời vợ, ta chẳng phải là chuột thành tinh; ngươi chánh trực không làm khuất lấp. Ta thiệt là Tề Thiên đại thánh, theo bảo hộ Ðường Tăng đi thỉnh kinh. Nay ta mượn khăn áo bận đi qua khỏi cái thành nầy, rồi trả lại y số.

Nói rồi đằng vân bay mất.

Còn Tiểu nhị tánh nóng nảy, nghe vợ kêu liền dậy, lấy áo mà bận, rủi lộn nhằm cái quần, phần thì tối thui nên không thấy, nó ngỡ là cái áo xỏ tay hoài mà bận không đặng: Cứ lục đục trong buồng.

Khi ấy Tôn Hành Giả về chổ cũ.

Tam Tạng hỏi rằng:

- Ðồ đệ, qua nước Diệt Pháp đặng chăng?

Tôn Hành Giả để khăn áo xuống thưa rằng:

- Muốn qua nước Diệt Pháp thì đừng làm cách thầy chùa.

Bát Giới nói:

- Cái đó khó gì! Không cạo đầu nửa năm, thì thành người tế tục.

Tôn Hành Giả nói:

- Có đâu chầy ngày như vậy, phải làm kẻ thế bây giờ.

Tam Tạng hỏi:

- Làm sao bây giờ?

Tôn Hành Giả nói:

- Trong thành tôi đã xem rồi, tuy vua Diệt Pháp vô đạo mặc lòng, song trong nước có khí tượng hiền lành lắm. Tôi mới khăn áo trong quán, chúng ta ăn mặc theo kẻ tục vào quán mà ngủ, qua canh tư chờ dậy cơm nước, đợi canh năm mở cửa thành sẽ đi; dầu có ai gặp mà bắt, thì ta nói là khâm sai, tuy vua Diệt Pháp cũng không lẽ cản trở, bề nào cũng phải cho đi.

Tam Tạng cũng cực chẳng đã, phải thay áo khăn theo thế thường.

Sa Tăng nói:

- Phải.

Hành Giả, Sa Tăng, Bát Giới cũng thay đổi như vậy.

Tôn Hành Giả nói:

- Lúc nầy phải dẹp bốn chữ: Sư phụ đồ đệ, kêu đỡ bằng anh em, kêu thầy bằng Ðường đại ca, tôi bằng Tôn Nhị, kêu Bát Giới bằng Trư Tam, kêu Sa Tăng bằng Sa Tứ tuy vậy mặc lòng, để một mình tôi nói chuyện, còn ai nấy cứ ừ hử mà thôi! Ðể tôi nói: Bốn anh em đi buôn ngựa, đi một tốp mười người, bốn anh em mình vào trước mướn phố sau sáu người khác sẽ dắt ngựa tời ở chung, chờ bán hết ngựa sẽ trả tiền phố mà đi. Nhờ có con ngựa nầy làm cớ.

Tam Tạng cũng y lời.

Tôn Hành Giả dắt ba thầy trò đi ngang qua tiệm tiểu nhị, nghe bộ hành cãi lẩy người mất áo, kẻ nói mất khăn.

Tôn Hành Giả làm thinh đi thẳng tới.

Thấy phố kia còn mở cửa, Tôn Hành Giả hỏi rằng:

- Ðây có căn phố nào rảnh không, tôi mướn một căn mà ở?

Có bà già ở trong phố bước ra hỏi rằng:

- Tôi có vài căn phố không, xin bước vào đây đàm đạo.

Nói rồi sai một tên bạn ra dắt ngựa vào phố, rồi hối thắp đèn.

Tôn Hành Giả nói:

- Bóng trăng chiếu vào chỗ ốc lậu sáng như ban ngày, đừng thắp đèn vô ích!

Tên bạn bưng đèn đến, Tôn Hành Giả thổi liền!

Kế con đói đem bốn chén nước trà thiết đãi, bà chủ phố bước vô Tôn Hành Giả đón vóc bà ấy chừng năm mươi tám tuổi.

Bà ấy đứng dựa hỏi thăm rằng:

- Chẳng hay các ông ở đâu mà đến, đi buôn bán vật chi?

Tôn Hành Giả nói:

- Chúng tôi ở phương bắc đến đây buôn ngựa?

Bà ấy hỏi rằng:

- Chẳng hay ông nào họ chi?

Tôn Hành Giả nói:

- Ông nầy là Ðường đại ca, tôi là Tôn Nhị, người nầy là Trư tam, người kia Sa tử.

Bà ấy cười rằng:

- Bốn ông khác họ mà ở chung, bọn tôi đông lắm đi tới mười anh em, bốn đứa tôi đến mướn phố, mai sáu người ấy đem bầy ngựa vào đây, đợi bán hết ngựa mới về xứ.

Bà ấy hỏi:

- Bầy ngựa hết thảy bao nhiêu?

Tôn Hành Giả nói:

- Và lớn và nhỏ một trăm mốt, cũng như con ngựa nầy song khác màu sắc.

Bà ấy cười rằng:

- Tôn vị quan nhơn thiệt may lắm mới khiến đến phố tôi, nếu nhà khác chắc không dám chịu, bởi phố tôi rộng rãi, tàu ngựa không thiếu gì, cỏ và lúa cũng nhiều lắm, dẫu một trăm mốt con ngựa cũng có tàu. Nguyên phố cũng có danh, vì chồng tôi họ Triệu, nay đã khuất rồi, nên họ kêu phố tôi là phố Triệu quả phụ, tôi đãi khách đã có danh. Lời xưa nói: Hàng chia cao thấp ba phân giá, khách chẳng gần xa một bậc người.

Tôn Hành Giả hỏi:

- Ba bực ấy xin cắt nghĩa cho rành.

Bà ấy nói:

- Bực thượng đủ năm thứ trái cây đủ năm món đồ nấu, hai ông ngồi một tiệc có đứa con gái hầu rượu cà xang, mỗi vị chụi năm chỉ bạc, là có phần tiền phòng ngủ rồi.

Tôn Hành Giả nói:

- Như vậy cũng vừa lắm, xin cắt nghĩa bực chót ra thể nào.

Bà ấy nói:

- Bực chót rất hèn, tôi không dám nói.

Tôn Hành Giả:

- Có can chi mà ngại, xin cắt nghĩa cho chúng tôi rõ sẽ liệu sức mà dùng. Bà ấy nói:

- Bực thứ ba thì cơm sẳn trong chảo, muốn dùng bao nhiêu thì xúc mà dùng, ngủ ở ngoài hiên sáng ngày trả tiền cơm bao nhiêu cũng đặng.

Bát Giới nói:

- Như vậy Lão Trư có phước lắm, xúc cơm ăn một bữa cho no rồi ngủ tại xó bếp cũng đặng.

Tôn Hành Giả nói:

- Chú nói cái gì lạ vậy? Cha chả, lại không đủ bạc mà dùng đồ bực thượng một bữa hay sao?

Bà ấy mừng rỡ bảo nấu trà ngon và làm thịt gà, thịt ngổng, dọn phụ thêm đồ uống rượu.

Tam Tạng nói nhỏ rằng:

- Bày đặt bực thượng nay họ bảo dọn đồ mặn mời ăn uống làm sao?

Tôn Hành Giả bước xuống lầu bảo rằng:

- Bữa nay chúng tôi ăn chay, đừng dọn đồ mặn. Vậy thì bây giờ dọn cơm chay cho tử tế, ta cũng trả tiền cho bực thường.

Bà ấy mừng rỡ bảo thôi việc sát sanh, lo dọn tiệc chay rất nên vén khéo.

Giây phút dọn cơm chay, bốn người ăn uống nữa bữa.

Xảy nghe tiếng khua lộp cộp.

Tôn Hành Giả hỏi chuyện chi rầm rầm?

Bà ấy nói:

- Trẻ nhỏ đem kiệu rước con ấy đến hầu rượu cho vui.

Tôn Hành Giả nói:

- Thôi thôi, bữa nay ăn chay, không lẽ làm như vậy và lại anh em chưa đủ mặt, để đem mai hội tề, sẽ thỉnh nàng ấy hầu rượu.

Bà ấy nói phải, truyền dẹp kiệu tức thì.

Khi ấy bốn thầy trò ăn uống rồi, chúng dọn dẹp xong xả, Tam Tạng hỏi nhỏ Hành Giả rằng:

- Bây giờ tình ngủ chỗ nào?

Tôn Hành Giả nói:

- Ngủ trên lầu cũng đặng.

Tam Tạng nói:

- Không tiện đâu, vì chúng ta mỏi mệt, nếu họ lên thấy lậu sự ra, chắc là bắt giải tôi đền phải khốn!

Tôn Hành Giả nói phải, liền bước ra dậm ván lầu đùng đùng.

Triệu quả phụ chạy lại hỏi rằng:

- Tôn quan nhơn nói chuyện chi?

Tôn Hành Giả hỏi:

- Bây giờ chúng tôi ngủ chỗ nào?

Triệu quả phụ nói:

- Ngủ trên lầu có cửa song mát mẻ lắm, vã lại không muỗi mòng.

Tôn Hành Giả nói:

- Ngủ không đặng đâu, bởi Trư tam quan có bịnh phát lảnh, Sa tứ quan lại sợ gió, Ðường đại ca muốn ngủ chỗ cho thiệt tối đen, ý tôi cũng vậy.

Triệu quả phụ bước ra nha sau đứng than thở.

Con gái bà ấy bồng con lại an ủi rằng:

- Mẹ ôi! Tháng nầy tuy ế ẩm, song qua tháng mười sắp tới, việc sanh ý khá hơn, nghỉ nào mà than thở?

Triệu quả phụ nói:

- Không phải buồn việc sanh ý ế ẩm, hồi hôm đã có bốn người buôn ngựa mướn phố rồi, lại muốn ăn đồ nhứt, ngỡ là mình kiếm đặng tiền, ai dè nhằm bữa ăn chay, ngày mai ăn mặn, lạ chi không dọn đặng đồ hạng nhứt mà kiếm ít nhiều!

Triệu quả phụ nói:

- Lại còn một chuyện rất khó, bốn người ấy nó có bịnh, muốn ngủ chỗ nào cho kín đáo tối thui, nhắm lại chỗ nào như vậy, chi bằng liều thí một bữa cơm không tiền bảo họ kiếm khách sạn mà ngủ!

Nàng ấy nói:

- Thưa mẹ, có chỗ tối thui mà không gió nữa.

Triệu quả phụ hỏi:

- Chỗ nào?

Nàng ấy nói:

- Ông già hồi trước có đóng một cái tủ, bề cao ba thước, bề dài bảy thước, bề rộng bốn thước, dầu sáu bảy người nằm cũng đặng, đem bốn cậu mà liệm vào đó cho xong.

Triệu quả phụ cười rằng:

- Sợ họ không chụi ngộp, để hỏi thử coi thế nào như đặng thì xong lắm.

Khi ấy Triệu quả phụ bước lại trả lời rằng:

- Nhà tôi trống trơn, không chỗ nào chẳng gió, trừ ra có một cái tủ rộng và bịt bùng, xin mời vào đó mà ngủ?

Tôn Hành Giả nói:

- Xong lắm!

Triệu quả phụ sai gia tướng khiêng tủ ra, mở cửa rồi Bát Giới nhảy vô, Tôn Hành Giả dắt thầy vào, bảo Triệu quả phụ đóng cửa lại, và dắt buộc con ngựa dựa tủ cho chắc.

Triệu quả phụ y lời, khóa cửa tủ cứng ngắt.

Còn bốn thầy bị hầm hơi, mồ hôi như xối, liền cởi áo ra lấy khăn mà quạt đỡ!

Tới canh hai ai nấy đều ngủ hết!

Tôn Hành Giả nắm véo bắp đùi Bát Giới thức giấc nói bứ xứ rằng:

- Ðừng có khuấy mà, mệt quá chừng, để ngủ cho khỏe?

Tôn Hành Giả đặt chuyện nói mà rằng:

- Bạc vốn tính là năm ngàn lượng, hôm trước bán nửa ngựa đặng ba ngàn và bạc họ bán ngựa giao cho mình bốn ngàn nửa là bảy ngàn, còn bầy ngựa cọng lại đó bán cầm bỏ cũng đặng ba ngàn lượng nửa là một muôn, tính chạy vốn một lời một.

Bát Giới cứ ngủ khì, không thèm nghe tới.

Rủi lũ gánh nước nấu ăn đi ngang qua nghe đặng lời ấy, chúng nó thuở nay quen lớn với bợm, hay kêu mà chia tiền liền thuật tin cho ăn cướp hay, kéo tới hơn hai mươi đứa; báo hại Triệu phu kinh hồn mất vía, tấn thêm cữa kẻo ăn cướp vô.

Chẳng ngờ đảng ăn cướp không đáng quán, sẳn lòng đoạt của bộ hành, lên lầu thấy một cái tủ ngoài tủ buộc con ngựa kim, chúng nó khen rằng:

- Người buôn bán biết thế thần, nên cất bạc tiền vào tủ! Chi bằng khiêng hết về nhà chia.

Bàn luận rồi, đứa thì mở ngựa dắt đi, còn bao nhiều áp lại khiêng tủ.

Khi ấy Bát Giới tỉnh giấc hỏi nhỏ rằng:

- Ai khiêng tủ đó?

Tôn Hành Giả hỏi nhỏ rằng:

- Ðừng có làm ngầy, để nó khiêng cho tới Tây Phương, mình khỏi mất công đi bộ?

Còn lũ ăn cướp lại khiêng trở về động, đánh quân giữ cửa thành chạy tản, chúng nó khiêng tủ dắt ngựa ra cửa thành.

Nói về quan Binh bộ và quan Tổng binh nghe báo, liền cất binh mã đuổi theo.

Lũ ăn cướp thất kinh bỏ ngựa và tủ chạy hết!

Quan Tổng binh bắt không đặng ăn cướp, thấy con ngựa tốt quá, liền cởi lấy, truyền quân khiêng tủ về thành, viết giấy niêm phong tủ ấy lại; truyền quân canh giữ, đợi mai sáng sẽ tâu cho vua hay.

Còn Tam Tạng ở trong tủ trách nhỏ Tôn Hành Giả rằng:

- Con khỉ mắc phong hay sanh sự làm báo hại! Phải chi ở ngoài đi đổi điệp thông quan còn có chỗ cãi lẽ, nay làm sự gian dấu chắc là theo sải trước cho đủ số một muôn!

Tôn Hành Giả nói nhỏ rằng:

- Xin Thầy đừng than thở mà chúng hay! Bề nào mai tôi tâu với hôn quân thì vô sự; thầy hãy ngủ đi.

Ðến nửa canh ba, Tôn Hành Giả lấy thiết bảng hóa ra cái khoan vo, khoan lũng đáy tủ, lại biến làm con kiến cánh bò ra, rồi bay lên mây hiện nguyên hình nhổ một nắm lông hóa ra con buồn ngủ, hình như bồ hong gọi là Hạt thóa trùng, vì nó bay vô lổ mũi thì ngủ gục.

Tôn Hành Giả niệm chú thâu Thổ Ðịa đến bảo rằng:

- Ngươi đem các con buồn ngủ nầy bỏ vào lổ mũi của vua Diệt Pháp và nội cung bá quan cũng vậy.

Thổ Ðịa phụng mạng đi liền.

Tôn Hành Giả lại nhổ lông hóa ra một bầy Hành Giả nhỏ, cây thiết bảng hóa ra dao cạo huyên thiên! Truyền các Hành Giả vào thành, thấy ai nấy ngủ mê thì cạo đầu hết thảy.

Thương hại lục bộ và cung phi mỹ nữ tôi chúa cả triều đều trụi lủi!

Nội nửa giờ các Hành Giả nhỏ cạo đầu xong rồi đem dao về cho Tôn Hành Giả. Tôn Hành Giả dùn mình thâu lông lại, và thâu thiết bảng cất vào tai, rồi biến ra con kiến cánh bay xuống đáy tủ chun lên, hiện nguyên hình nằm ngủ.

Rạng ngày các cung nga mỷ nữ chờ dậy điểm trang, thì thấy không có tóc mà bới! Các thái giám cũng như thầy chùa. Hoàng Hậu thức dậy thấy cung nga trơn lu, rờ tới đầu của mình cũng láng lẩy! Nghĩ rằng:

- Hèn chi chúng nó khóc thầm, không rõ vì cớ nào có điềm dị sự!

Nghĩ rồi vào coi vua Diệt Pháp giống in Hòa Thượng chẳng sai!

Kế vua Diệt Pháp chờ dậy thấy Hoàng Hậu như vậy, ngỡ là mới quy y, liền phán hỏi rằng:

- Hoàng Hậu làm thế gì lạ vậy?

Hoàng Hậu tâu rằng:

- Chúa công cũng vậy, không phải một mình tôi.

Vua Diệt Pháp phán rằng:

- Biết rồi, biết rồi, tại trẩm hay giết thầy chùa, nên trời cho quả báo như vầy!

Ngó thấy cung nga và thái giám cũng vậy.

Vua Diệt Pháp phán rằng:

- Chuyện nầy nội trong cung biết, đừng cho kẻ ngoại thần hay, sợ bá quan đặt điều biếm nhé.

Còn bá quan thức dậy mới hay, ông nào cũng giựt mình hết thảy, thấy chuyện dị kỳ lật đật vào trào mà đãi tội.