Thực ra, đây đúng là kế hoạch của bọn chúng (bởi từ trước tới giờ lũ quạ thông tin vẫn bận rộn qua lại giữa Thorin và Dain); song lúc này con đường bị chặn, vì vậy sau mấy lời giận dữ kia các sứ giả của người lùn vừa rút lui vừa làu bàu sau những bộ râu. Sau đó Bard lập tức phái các sứ giả tới cái Cổng; song họ chẳng thấy vàng bạc đâu cả. Những mũi tên bay vút ra ngay khi họ nằm trong tầm bắn, và họ vội hốt hoảng quay trở về. Lúc này cả khu trại xôn xao, như đang chuẩn bị chiến đấu; bởi đoàn quân lùn của Dain đã đang tiến dọc bờ sông phía Đông.

“Một lũ ngu xuẩn!” Bard cười to, “ai lại đến ngay bên dưới nhánh Quả Núi! Chúng chẳng hiểu gì về chiến đấu trên mặt đất cả, dù rằng chúng có thể biết rất rõ về cuộc chiến trong các hầm mỏ. Lúc này rất nhiều cung thủ và binh sĩ mang giáo mác của chúng ta đang nấp giữa các tảng đá phía trên sườn bên phải bọn chúng. Áo giáp của người lùn có thể tốt đấy, nhưng bọn chúng chẳng mấy chốc sẽ lâm vào cảnh khó khăn thôi. Ta hãy tấn công chúng bây giờ từ cả hai hướng, trước khi chúng kịp nghỉ ngơi đầy đủ!”

Song Vua Tiên nói, “Ta sẽ còn nán lại lâu, trước khi bắt đầu cuộc chiến tranh vì vàng này. Bọn người lùn không thể vượt qua chúng ta hoặc làm bất kỳ điều gì mà chúng ta không phát hiện ra. Hãy hy vọng vẫn còn điều gì đó mang lại sự hòa giải. Chúng ta có đủ lợi thế về quân số, nếu cuối cùng những cuộc giao chiến đầy bất hạnh vẫn phải nổ ra.”

Song ông đã đánh giá thấp bọn người lùn này. Cái tin viên ngọc Arkenstone đang ở trong tay những kẻ bao vây cứ cháy bỏng trong tâm trí chúng; chúng cũng phỏng đoán vì sao Bard cùng các bạn của anh còn đang do dự, và quyết định ra đòn trong lúc họ bàn bạc.

Bất thình lình, không một hiệu lệnh, chúng lặng lẽ lao lên phía trước tấn công. Dây cung bật phừn phựt và tên bắn vèo vèo; sắp sửa có giao chiến.

Còn bất ngờ hơn nữa, cảnh tối tăm ập xuống mau lẹ đến ghê người. Một đám mây đen hối hả vần vũ trên bầu trời. Sấm mùa Đông theo một trận gió dữ dội gầm thét vang rền trong Quả Núi, và chớp quét sáng cả đỉnh núi. Bên dưới sấm chớp, một khối đen khác xuất hiện và lao vùn vụt về phía trước; song nó không đến theo trận gió kia, nó đến từ phía Bắc, giống như một đàn chim rợp trời, dày đặc đến nỗi không thể nhìn thấy ánh sáng lọt qua những đôi cánh.

“Dừng lại!” Gandalf kêu to, lão chợt xuất hiện và đứng một mình, hai cánh tay giơ lên, giữa đoàn người lùn đang tiến bước và những hàng quân đang chờ chúng đến. “Dừng lại!” lão gọi to bằng một giọng vang như sấm, và cây gậy của lão vụt lóe sáng như một ánh chớp. “Nỗi kinh hoàng đã ập đến với tất cả các người rồi đấy! Than ôi! Nó đã đến nhanh hơn là ta phỏng đoán. Lũ yêu tinh sắp tấn công các người rồi! Bolg sắp tới từ phương Bắc, ông Dain ơi! Ông đã giết cha gã ở Moria. Nhìn kìa! đàn dơi đang bay phía trên đoàn quân của gã như một biển châu chấu ấy. Bọn chúng cưỡi chó sói và lũ Sài Lang ở phía sau!”

Tất cả kinh ngạc và bối rối. Thậm chí trong lúc Gandalf đang nói thì cái khối đen kia cứ lớn dần lên. Đội quân người lùn dừng lại, chăm chăm nhìn lên bầu trời. Các tiên kêu to nháo nhác.

“Nào!” Gandalf gọi. “Vẫn còn thì giờ để bàn bạc giải quyết. Hãy để Dain, con trai của Nain, nhanh chóng đến với chúng ta!”

Thế là bắt đầu một trận chiến không ai mong đợi; và nó được gọi là Trận Chiến Năm Đạo Quân, một trận chiến rất khủng khiếp. Một bên gồm bọn Yêu Tinh và lũ Sói Hoang, và phía bên kia là các Tiên, Con Người và những Người Lùn. Mọi chuyện đã xảy ra như thế này. Suốt từ khi gã Yêu Tinh Chúa ở Dãy Núi Mù Sương bị hạ, nỗi căm giận của cả chủng tộc yêu tinh đối với các chú lùn đã được nhen lại và bùng lên thành cơn cuồng nộ. Chúng cử người đưa tin lui tới các thành phố, thuộc địa và pháo đài; bởi giờ đây bọn chúng quyết tâm giành quyền thống trị ở phương Bắc. Chúng thu thập tin tức bằng những cách bí mật; đồng thời tiến hành rèn đúc vũ khí và chuẩn bị lực lượng vũ trang trên mọi quả núi. Sau đó chúng hành quân, tập hợp bên đồi và thung lũng, luôn di chuyển theo đường hầm hoặc trong bóng tối, cho tới khi khắp xung quanh và ngầm bên dưới quả núi lớn Gundabad của phương Bắc, vốn là nơi thủ đô của chúng ngự trị, một đội quân đông đảo được tập hợp sẵn sàng để sớm muộn sẽ xuất kỳ bất ý tràn xuống phương Nam như vũ bão. Rồi sau đó được tin lão rồng Smaug đã chết, chúng khấp khởi mừng thầm; và hết đêm này đến đêm khác chúng hối hả vượt núi. Cứ thế rồi cuối cùng chúng đột ngột tràn tới từ phía Bắc, theo sát gót Dain. Ngay cả lũ quạ cũng phải đợi mãi tới khi chúng xuất hiện trên vùng đất nhấp nhô ngăn cách Quả Núi Cô Đơn với những ngọn đồi phía sau mới biết là chúng đang kéo đến. Không thể nói Gandalf biết được bao nhiêu, nhưng rõ ràng là lão bất ngờ trước cuộc tấn công đột ngột này.

Sau đây là kế hoạch mà lão đã bàn bạc với Vua Tiên cùng Bard; và với Dain nữa, bởi vị chúa tể của giống người lùn lúc này đã nhập bọn với họ: lũ Yêu Tinh là kẻ thù của tất cả, và khi chúng kéo đến thì những vụ tranh chấp khác phải bị gạt đi. Hy vọng duy nhất của họ là nhử lũ yêu tinh vào cái thung lũng giữa hai nhánh của Quả Núi; còn bản thân họ sẽ chiếm giữ các mũi núi chĩa về phía Nam và Đông. Tuy nhiên như thế có thể sẽ rất mạo hiểm, nếu lũ yêu tinh có đủ quân số mà tràn chiếm ngay cả Quả Núi và tấn công họ cả từ phía sau lẫn phía trên; song họ không còn thì giờ để vạch ra bất kỳ kế hoạch nào khác, hoặc để cầu viện bất kỳ sự giúp đỡ nào.

Chẳng bao lâu sau sấm chớp chuyển hướng, vang rền về phía Đông Nam; song đàn dơi rợp trời lại đến, bay thấp hơn, phía trên vai Quả Núi, và lao vút trên đầu họ, che khuất ánh sáng khiến họ vô cùng hoảng sợ.

“Tới Quả Núi!” Bard gọi to. “Tới Quả Núi! Hãy vào vị trí trong lúc vẫn còn thì giờ!”

Các tiên được bố trí ở mũi phía Nam, trên sườn dốc bên dưới và giữa các tảng đá ở chân mũi núi; trên mũi núi phía Đông là con người cùng các chú lùn. Song Bard cùng mấy con người và tiên linh lợi nhất trèo lên đỉnh vai núi phía Đông để nhìn được về hướng Bắc. Chẳng mấy chốc họ có thể thấy các vùng đất phía trước chân Quả Núi đen nghịt lại vì một đám đông vô kể đang bước hối hả. Một lát sau đám tiền quân cuồn cuộn vòng qua đầu mũi núi, ào ào tiến vào Thung Lũng. Đây là những gã cưỡi sói phi nhanh nhất, và tiếng gào thét hú hét của chúng xé toạch không gian ở xa phía trước. Một vài người dũng cảm được dàn ra trước mặt chúng để nghi binh kháng cự, và nhiều kẻ đã ngã xuống tại đó trước khi số còn lại rút lui chạy trở về bên mình. Như Gandalf đã dự đoán, lũ yêu tinh đã tụ tập lại phía sau tốp tiền quân bị chống trả, và lúc này chúng đang đùng đùng giận dữ tiến vào thung lũng, điên cuồng phóng thẳng giữa hai nhánh Quả Núi cố tìm kiếm kẻ thù. Cơ man nào là cờ quạt, đen và đỏ, chúng tiến đến như một đợt thủy triều cuồng nộ và hỗn loạn.

Đó là một trận chiến khủng khiếp. Là trải nghiệm hãi hùng nhất của Bilbo, và là trận chiến mà hồi ấy anh chàng căm ghét nhất - điều đó cũng có nghĩa là anh chàng tự hào nhất về trận chiến đó, và mãi về sau vẫn thích hồi tưởng lại nhất, dù rằng mình hoàn toàn chẳng có vai trò quan trọng gì trong đó. Thực ra tôi có thể nói rằng anh chàng đã sớm đeo nhẫn vào từ đầu cuộc chiến và biến mất tăm, dù không thể thoát khỏi mọi hiểm nguy. Một chiếc nhẫn thần loại đó không phải là sự bảo vệ đầy đủ trong cuộc tấn công ồ ạt của yêu tinh, và nó cũng không ngăn được những mũi tên bay và những ngọn giáo đâm bừa; song nó quả là hữu dụng trong việc thoát khỏi chúng, và ngăn không để cho cái đầu của bạn bị nhát kiếm mạnh mẽ của một kiếm sĩ yêu tinh nhắm tới.

Các tiên là những người đầu tiên tấn công. Mối căm hờn của họ đối với lũ yêu tinh thật lạ lùng và dữ dội. Gươm giáo của họ lóe lên trong bóng tối với một ánh lửa ớn lạnh, và những bàn tay cầm gươm cũng vô cùng phẫn nộ. Ngay khi đoàn quân của kẻ thù nhiều nhung nhúc trong thung lũng, họ bắn tên như mưa rào vào chúng, và mỗi mũi tên lóe lên như thể đầy lửa giận. Sau loạt tên, một ngàn binh sĩ tiên mang giáo mác nhảy vọt xuống tấn công. Tiếng la hét đinh tai nhức óc. Những tảng đá vấy đầy máu đen của lũ yêu tinh.

Ngay lúc lũ yêu tinh đang chỉnh đốn lại sau cuộc công kích dữ dội kia và các tiên đã ngừng tấn công thì bỗng nổi lên một tiếng gầm âm vang khắp thung lũng. Cùng với những tiếng thét “Moria!” và “Dain, Dain!” đội quân người lùn ở Dãy Đồi Sắt vừa lao tới vừa vung cuốc chim đánh vào sườn bên kia; cả người vùng Hồ với những thanh trường kiếm cũng lao vào trận chiến.

Lũ yêu tinh hoảng loạn; và ngay cả lúc chúng quay sang chống đỡ cuộc tấn công mới thì các tiên lại tấn công với lực lượng đông đảo hơn. Nhiều gã yêu tinh đã chạy tháo lui dọc bờ sông để thoát khỏi gọng kìm; và nhiều con sói bắt đầu quay sang tấn công chính lũ yêu tinh, xé xác những gã đã chết và bị thương. Chiến thắng dường như đã gần kề thì những tiếng hô reo vang khắp các mỏm núi trên cao.

Trước đó lũ yêu tinh đã trèo lên Quả Núi từ phía bên kia và lúc này nhiều gã đã ở trên các triền dốc phía trên Cổng, còn những gã khác thì đang liều lĩnh tràn xuống, để tấn công hai mũi núi từ phía trên, chẳng để ý gì đến những gã đang kêu la vì rơi xuống từ các vách đá dựng đứng. Chúng có thể tới hai mũi núi này theo các đường mòn chạy xuống từ khối chính của Quả Núi ở chính giữa; còn những người phòng thủ lại quá ít nên không thể ngăn chặn được lâu. Lúc này hy vọng chiến thắng đã tan biến. Họ mới chỉ đẩy lùi được cuộc công kích đầu tiên của đợt thủy triều đen.

Trời sắp sáng. Lũ yêu tinh lại tập hợp trong thung lũng. Tại đó một bầy Sài Lang đến kiếm mồi và đi cùng chúng là đội bảo vệ Bolg gồm những gã yêu tinh to lớn sử dụng đại đao bằng thép. Chẳng mấy chốc cảnh tối tăm thực sự sẽ đến trên bầu trời bão tố; trong lúc đó đàn dơi khổng lồ kia vẫn cứ ráo riết lượn bay quanh đầu các tiên và con người, như lũ ma cà rồng bám riết lấy những người đang hoảng sợ. Lúc này Bard đang chiến đấu để bảo vệ mũi núi phía Đông, tuy vậy đang phải lùi dần; còn các tiên bên nhà ma thì cũng đang lâm vào thế cùng trên nhánh núi phía Nam, gần trạm gác Đồi Quạ.

Chợt có tiếng quát lớn, và từ Cổng vang lên một hồi kèn. Họ đã quên mất Thorin! Một phần bức tường,được xê dịch bằng đòn bẩy, đổ ầm vào cái hồ bên ngoài. Ông Vua dưới gầm Quả Núi nhảy vọt ra, và đoàn hộ tống của ông cũng bước ra theo. Không còn áo khoác và mũ trùm nữa; họ mặc áo giáp sáng loáng, và từ mắt họ tóe ra ánh đỏ. Trong bóng tối, chú lùn vĩ đại ánh lên như vàng trong một ngọn lửa sắp tắt.

Từ trên cao lũ yêu tinh quăng đá xuống; song họ vẫn thoát được rồi nhảy xuống chân các dòng thác và xông thẳng ra chiến đấu. Chó sói cùng kỵ sĩ gục ngã hoặc bỏ chạy trước họ. Thorin vung những nhát rìu mạnh mẽ, và hầu như chẳng gì có thể gây tổn hại đến chú.

“Lại đây với ta! Lại đây với ta! Các tiên và con người! Lại đây với ta! Hỡi họ hàng bà con của ta!” chú kêu to, và giọng chú vang động như tiếng tù và trong thung lũng.

Đội quân người lùn của Dain lao xuống, bất chấp cả mệnh lệnh, để giúp chú. Nhiều người vùng Hồ cũng lao xuống, bởi Bard không thể cản được họ; và từ phía bên kia rất nhiều tiên mang giáo cũng đến. Một lần nữa lũ yêu tinh trong thung lũng lại hoảng sợ; và chúng chết như rạ cho tới khi Thung Lũng đen kịt và hãi hùng đầy xác yêu tinh. Bầy Sài Lang tan tác và Thorin tiến đánh thẳng vào đội quân bảo vệ của Bolg. Song chú không chọc thủng được hàng ngũ bọn chúng.

Sau lưng chú, ngoài những gã yêu tinh đã chết còn có nhiều người và chú lùn nằm xuống, và rất nhiều tiên đẹp đẽ lẽ ra còn được sống vui vẻ rất lâu nữa trong khu rừng. Và khi thung lũng mở rộng ra, cuộc tấn công của chú ngày càng chậm dần. Quân số của chú quá ít. Hai bên sườn của chú không được bảo vệ. Chẳng mấy chốc những kẻ tấn công lại bị tấn công, và họ bị ép vào một vòng tròn lớn, bị bao vây khắp tứ phía bởi lũ yêu tinh và bầy sói đã quay lại với cuộc chiến. Đội quân bảo vệ của Bolg vừa la hét vừa xông vào họ, ập vào hàng ngũ của họ như sóng ùa lên bờ cát. Bè bạn của họ không giúp được gì bởi cuộc tấn công từ trên Quả Núi đã tiếp tục trở lại với sức mạnh gấp đôi, và cả hai phía con người và tiên đều đang dần dần bị đẩy lui.

Bilbo thật khổ tâm khi nhìn tất cả cảnh tượng này. Anh chàng chọn chỗ đứng trên Đồi Quạ lẫn với các tiên - phần vì chỗ đó có nhiều cơ hội trốn thoát, phần vì (với cách suy nghĩ mang đậm chất dòng họ Took), nếu như cuối cùng ở vào thế phải liều, xét cho cùng anh chàng thích bảo vệ Vua Tiên hơn. Gandalf cũng ở đó, tôi có thể nói như vậy, và ngồi trên mặt đất như thể đang suy nghĩ rất lung, tôi cho rằng lão đang chuẩn bị một vụ nổ bằng ma thuật cuối cùng trước khi chết.

Chuyện đó dường như chẳng còn xa lắm nữa. “Chẳng bao lâu nữa,” Bilbo nghĩ bụng, “lũ yêu tinh sẽ chiếm được cái Cổng, và tất cả chúng ta sẽ bị giết hoặc bị đánh lui rồi bị bắt. Tình hình này thực sự khiến người ta phải bật khóc, sau tất cả những gì mình đã trải qua. Thà lão rồng Smaug còn đó với toàn bộ cái kho báu chết tiệt ấy còn hơn là để lũ đê tiện này chiếm đoạt nó, lại còn anh bạn Bombur thân mến, rồi Balin, Fili và Kili cùng tất cả những người khác phải chết thảm; cả Bard, những người vùng Hồ và các tiên vui tính nữa. Thật khốn khổ cái thân mình! Mình đã từng nghe những bài ca về nhiềutrận chiến, và mình vẫn luôn hiểu rằng chiến bại có thể là vinh quang. Điều đó nghe chừng rất khó chịu, chứ đâu phải chỉ là đau đớn. Ước gì mình chả dính dáng gì tới chuyện này.”

Những đám mây bị gió thổi tan tác, và hoàng hôn ối đỏ hừng sáng phía trời Tây. Thấy ánh le lói bất chợt giữa lúc u ám, Bilbo nhìn quanh. Anh chàng la to một tiếng: cảnh tượng anh chàng nhìn thấy khiến tim anh đập rộn - những hình thù sẫm màu, nhỏ bé nhưng uy nghi nổi bật trên ánh sáng đỏ nhạt phía xa.

“Bầy Đại Bàng! Bầy Đại Bàng!” anh chàng reo lên. “Bầy Đại Bàng đang đến!”

Mắt Bilbo hiếm khi nhìn sai. Bầy đại bàng đang đến xuôi chiều gió, hết hàng này đến hàng khác, trong một đàn đông đến mức hẳn phải tập hợp từ tất cả các tổ đại bàng ở phương Bắc.

“Bầy Đại Bàng! Bầy Đại Bàng!” Bilbo reo to, vừa nhảy múa vừa khua hai tay. Nếu các tiên không nhìn thấy thì họ cũng có thể nghe thấy anh chàng. Chẳng bao lâu sau họ cũng đồng thanh reo lên, và tiếng reo vang vọng qua thung lũng. Nhiều cặp mắt kinh ngạc ngước nhìn lên, dù lúc đó không ai có thể nhìn thấy gì trừ khi họ đứng trên vai phía Bắc của Quả Núi.

“Bầy Đại Bàng!” Bilbo reo lên lần nữa, nhưng đúng lúc ấy một tảng đá quăng từ phía trên đã đập mạnh vào cái mũ sắt của anh chàng khiến anh chàng ngã đánh rầm và bất tỉnh nhân sự.