Chưa bao giờ Raphaen Man nghĩ cuộc sống trong tù lại gian truân đến thế...

Ban ngày, cấm không được ngả lưng lên giường nếu không muốn bị trừng phạt. Dưới con mắt phản đối của các bạn tù ngồi xung quanh bếp lửa hoặc chơi bài dưới đất trên một chiếc mền, hắn nằm dài và nhắm mắt.

Ađriêng Đenmax từ từ gập cuốn sách đang đọc lại, bỏ kính ra, đứng dậy và bước về phía hắn. Một động lực đột ngột thúc đẩy ông.

Hai chân co giật, Raphaen Man bíu chặt lấy hai mép giường, ngực tức thở, sắc mặt xanh mét với những vết bầm tím. Ông giáo sĩ đến bên cạnh.

Từ chỗ nằm xông lên một thứ mùi chua loét, cái mùi mà một vài người bị án tử hình ở Tây Ban Nha từng phả ra hôm trước ngày hành quyết: mùi khiếp hãi. Người ta đã bảo gì hắn? Người ta đe dọa hắn về cái gì khiến hắn rơi vào trạng thái này? Đã tám ngày nay từ khi cùng chung một buồng giam, cha Ađriêng chưa hề thấy hắn như thế này bao giờ.

- Ông ốm phải không?... Có cần gì không?

- Không. - Hắn lắc đầu trong lúc mở mắt ra nhưng vội nhắm lại ngay.

"Lão cút đi!" hắn nghĩ bụng "còn nói thêm một lời là hắn sẽ gọi tên hiến binh trực đến yêu cầu đi mời giám ngục và sẽ tố giác lão."

Cuộc sống hay cái chết của lão đều tùy thuộc vào hắn.

- Tôi có thể giúp ông được không?

- Ông cút đi? - Hắn hét lên.

Không chú ý, Ađriêng hạ thấp giọng nói tiếp:

- Tôi nghĩ là tôi biết điều gì khiến ông băn khoăn... Tôi không nói gì hết với ông về những điều nhẽ ra có thể nói trong hoàn cảnh như thế này... Tôi chỉ nói là bất luận ông làm điều gì, tôi cũng vẫn tha thứ cho ông và trong nỗi ngờ vực đè nặng trong lòng, tôi vẫn cầu nguyện cho ông.

Raphaen ngồi vụt dậy, nắm lấy cổ áo sơ mi người giả trang làm nông dân và thét vào mặt ông ta.

- Câm mồm, đồ thầy tu dơ bẩn... những lời cầu nguyện và sự tha thứ của nhà ngươi, ta đ... cần.

Raphaen không rời mắt khỏi Ađriêng. Hắn biết một cuộc chiến tranh khủng khiếp đang diễn ra trong đầu ông tu sĩ: liệu ông ta có thể tự nộp mình để tránh việc hành quyết những con tin vô tội không? Nộp mình để rồi phải khai báo trước những đòn tra tấn? Man biết là vào địa vị hắn thì hắn không nhúc nhích: mạng sống của hắn quan trọng hơn nhiều mạng sống của những con người khốn khổ cùng bị giam với hắn. Cứ mặc cho họ chết... Vả lại, họ được tích sự gì?

Ánh mắt hai người đàn ông gặp nhau. "Đừng nói gì hết".

Ánh mắt Raphaen như ra lệnh - "tố giác tôi đi"- ánh mắt Ađriêng thì năn nỉ.

Gã viết văn đứng dậy và bước về phía ông. Một cẳng chân đá ra làm hắn té nhào... một cú đá vào cằm dựng hắn dậy và một cú tiếp theo vào mông khiến hắn ngã sấp xuống... đầu đụng vào bức vách gồ ghề làm trán xây xước... Rôđrighet vớ lấy một cánh tay hắn... Raphaen hét lên... bả vai hắn bị sai khớp đau nhói như có một tấm sắt nung đỏ dí vào...

- Câm mồm đi, đồ đĩ đực!

- Mày nhõng nhẽo như một ả nhân tình lẳng lơ ấy!

Một cú đấm vào bụng làm hắn gập đôi người lại.

- Các ông... các ông... ngừng tay lại...

- Ông già, ông đừng dính vào...

- Vì sao các ông đánh anh ta? Tôi có quyền được biết...

- Được - Macxen Rigô đáp - Chúng tôi sẽ nói cho ông biết vì sao chúng tôi sẽ chọc tiết hắn như chọc tiết lợn. Chúng tôi và hắn cùng ở trong một xà lim ở thành Hà... Chúng tôi có một anh bạn tốt... một người thủy thủ... quê Brơtanhơ... tên là Lôc. Ông thử hỏi cái thằng khốn nạn này chú bé Lôc là người thế nào... nhờ chú ta, nhà tù có phần đỡ gian khổ hơn... bao giờ cũng có một lời làm người ta cười, một lời ca trên môi và cùng với cái đó...

Cặp mắt Rigô đẫm lệ. Nắm đấm anh ta vung mạnh không sao đỡ nổi và tống vào mũi Man... Một dòng máu phọt ra vấy lên người ông tu sĩ...

Rigô nói tiếp:

- Chú bé rất hào phóng... chia sẻ tất cả mọi thứ... an ủi chúng tôi... chăm sóc chúng tôi... Cái thằng khốn nạn mà ông định bảo vệ này... chú bé đã từng chăm sóc hắn trông nom hắn... thế mà hắn... hắn đã bán đứng thằng bé... bán đứng cho bọn Giextapô...

Cả phòng giam vang lên tiếng thét.

- Trong ba ngày liền, bọn chúng đã tra tấn thằng bé...

Ađriêng Đenmax kinh hãi nhìn cái thân hình đổ ụp xuống.

- Trong tù, chú bé biết nhiều chuyện... nhưng không nói gì hết... không khai báo gì hết với chúng... chúng đóng những mũi kim nung đỏ vào đầu móng tay chú bé... cởi trần nó ra, đổ hóa chất lên đùi... và dùng gậy đánh gãy chân nó...

- Dừng lại? - Raphaen gào lên.

Rôđrighet túm áo dựng hắn dậy và lắc mạnh, dập đầu vào một tấm phản.

- Vì sao?... Vì sao mày làm như thế?

- Làm sao các anh biết được? Hắn lúng túng.

- Tao sẽ nói để mày rõ là cũng có đứa khốn nạn như mày. Hắn là một thằng bạn tù của mày, một gã to lớn, điển trai, trong lúc đưa chúng tao tới đây, hắn cho biết mày là một thằng mật thám, mày đã bán đứng Lôc và những người khác, và cả ở đây nữa, mày vẫn không bỏ cái nghề dò la bẩn thỉu ấy.

- Nhưng vì sao hắn lại làm như vậy?

- Hắn cho rằng mày không còn có ích gì nữa,... tất cả những ai mày có thể tố giác thì mày đã tố giác rồi.

Raphaen Man cảm thấy mệt mỏi đến rã rời, hắn muốn chết đi cho xong. Bọn khốn nạn... cũng như hắn, bọn chúng để một thằng nhãi bất lương như Môrix Phiô sai khiến... hắn tin chắc nó là kẻ đề xướng việc để cho bọn tù nhân làm thịt hắn. Thằng Môrix khốn kiếp?...

- Đồ dơ bẩn!

- Đồ súc sinh?

Hắn bị đấm đá tới tấp.

Chỉ trong chốc lát, mặt mũi hắn sưng vù. Nhiều lần Ađriêng Đenmax muốn can thiệp. Nhưng lòng hận thù làm cho cả đám đông mù quáng. Một ai đó giáng mạnh xuống người ông... Khi hồi tỉnh, ông ngửi thấy mùi thịt nướng... Raphaen Man bị hàng chục bàn tay giữ lại trên lò lửa...

Nỗi kinh hoàng làm tăng sức lực của cha Đenmax lên gấp bội. Ông xô đẩy bọn người đang dùng cực hình, và lôi Man ra khỏi lò lửa. Một mảng thịt vẫn dính chặt vào mặt lò. Cả hai người lăn lông lốc dưới chân đám đông. Một giây im lặng. Trên tay Ađriêng, Raphaen mở một mắt, trên môi nở một nụ cười méo xệch, trông đến khiếp hãi. Hắn muốn nói. Một cục máu lăn xuống dưới cằm.

- Đừng nói gì hết.

- Ngốc thật... tôi có một ý hay... cho một cuốn tiểu thuyết... - Cuối cùng hắn đánh vần thành lời được.

Ađriêng Đenmax vừa kinh hoàng vừa pha chút thán phục khi ông nhìn gã đàn ông đã từng mơ ước trở thành một nhà văn lớn và khi đã ngấp nghé cái chết thê thảm vẫn còn đủ sức cười cợt.

- Ông nói... với... Lêa... là tôi... yêu cô ấy lắm...

- Tôi sẽ nói.

- Ông hãy dịch ra để chúng tôi kết liễu đời thằng thối thây này.

- Tôi van các ông! Xin các ông tha ông ta! Các ông chưa làm ông ta đủ đau đớn rồi hay sao.

- Không! - Phecnăngđô Rôđrighet thét lên và giựt Raphaen Man ra khỏi đôi bàn tay định che chở hắn.

- Không! - Phecnăngđô nói thêm - Phải để làm bài học cho tất cả bọn mật thám, bọn hợp tác với kẻ thù đang ở trong trại và những nơi khác. Nào, anh em... kết liễu nó đi...

Phía cuối phòng giam, một bàn tay giơ lên làm dấu thánh.

Đám đàn ông chán tay, không muốn đánh vào cái khối vô hình và mềm nhũn làm tung tóe cả máu sang người họ nữa. Xác chết làm họ lúng túng.

- Ta cho xác con lợn này vào thùng rác được không?

- Hay đấy.

Trong đêm khuya, xác Raphaen Man bị ném vào hố rác và lấp rác rưởi lên trên. Sáng sớm hôm sau, đám phạm nhân trực nhật nhặt xác cho vào một chiếc quan tài xấu xí.

Bọn canh ngục cũng như bọn hiến binh không một chút phản ứng.