Cả một đoàn quân bất lực, cuống cuồng quanh một trường hợp cấp cứu không thể thực hiện được, bốn nghìn con người mà không cứu được ba đứa trẻ; tình hình là như vậy.

Bởi vì họ không có thang; cái thang lấy ở Javené không về đến nơi; đám cháy lan rộng như một cái miệng núi lửa mở ra; tính chuyện dập tắt với rãnh nước dưới khe hầu như cạn khô thật là mơ hồ; khác nào đổ một cốc nước lên một hỏa diệm sơn.

Cimourdain, Guéchamp và Radoub đều đã xuống dưới khe; Gauvain đã đi lên tầng lầu thứ hai nơi có cánh cửa đá xoay, lối thoát bí mật, và có cánh cửa sắt của thư viện. Đó là chỗ đặt cái mồi diêm sinh do Imânus đốt; đám cháy bốc lên từ chỗ đó.

Gauvain đã dẫn theo hai chục công binh. Chỉ còn cách phá đổ tấm cửa sắt bị đóng chặt một cách kinh khủng.

Họ bắt đầu bổ những nhát rìu. Rìu gãy hết. Một công binh nói:

— Đối với thứ sắt này, rìu thép dòn như thủy tinh.

Cánh cửa đúng là loại sắt nện, làm bằng hai tấm bắt đinh ốc chặt vào nhau, mỗi tấm dày tới tám phân mét.

Họ lấy mấy thanh sắt thử bẩy tấm cửa lên. Mấy thanh sắt gãy hết.

— Giòn như que diêm - Anh công binh nói.

Gauvain cau mặt, lẩm bẩm:

— Chỉ có bắn một phát đại bác mới phá được cái cửa này.

Khéo phải chuyển một khẩu đại bác lên đây.

— Cũng chưa chắc - Anh công binh nói.

Giây phút căng thẳng. Tất cả những cánh tay bất lực ấy cùng ngừng lại. Im lặng, thất bại, ngán ngẩm, họ ngắm nhìn tấm cửa sắt ghê rợn, không tài nào lay chuyển được. Ánh lửa đỏ rực từ bên trong hắt ra qua kẽ hở dưới chân cửa. Đằng sau cửa đám cháy to dần.

Xác chết ghê tởm của tên Imânus vẫn nằm đó. Nó đã thắng một cách độc ác.

Có lẽ chỉ vài phút nữa là tất cả sẽ sụp đổ.

Làm gì bây giờ? Không còn mảy may hy vọng nào nữa.

Gauvain mắt dán vào cái cửa đá xoay ở tường và con đường bọn giặc trốn thoát ra, tức giận kêu lên:

— Đúng là lão hầu tước De Lantenac đã đi ra lối này!

— Và lão đã trở lại - Một giọng nói cất lên.

Rồi một cái đầu bạc hiện lên trong khung cửa đá, cửa lối đi bí mật.

Đó là lão hầu tước.

Đã bao nhiêu năm rồi Gauvain không giáp mặt lão gần sát như lúc này. Gauvain lùi lại.

Mọi người có mặt ở đó đứng ngây cả ra.

Lão hầu tước cầm một chiếc thìa khóa lớn, lão đưa mắt nhìn mấy công binh đứng phía trước với dáng kẻ cả, khiến họ dạt sang một bên, rồi lão bước thẳng tới chỗ cửa sắt, khom lưng dưới vòm cửa và tra khóa vào ổ. Ổ khóa rít lên, cửa mở ra, mọi người nhìn thấy một vực thẳm đầy lửa, lão hầu tước bước vào trong đó.

Lão đi vào, bước vững chắc, đầu ngẩng cao.

Mọi người nhìn theo lão, rùng mình.

Lão vừa đi được vài bước trong phòng thì cả cái sàn nhà đã bị lửa đốt lại bị bước chân lão làm rung chuyển bỗng sụt xuống đằng sau lão, làm thành một vực sâu giữa lão và tấm cửa sắt. Lão không quay đầu lại, vẫn tiếp tục bước đi.

Lão biến mất trong làn khói.

Không ai trông thấy gì nữa.

Lão có đi xa được hơn không? Liệu có mảnh sàn nào lại sụt ngay dưới chân lão và ném lão vào lửa hồng không? Liệu lão có làm được gì hay chỉ dấn thân vào chỗ chết? Không ai có thể biết được. Trước mặt mọi người, chỉ có một bức thành khói và lửa. Lão hầu tước ở bên kia bức thành chết hoặc sống.