Chương VII

ĐƯỜNG VỀ NHÀ

Cuối cùng những người Hobbit cũng quay mặt về hướng quê hương. Họ háo hức muốn thấy lại Quận; nhưng đầu tiên họ chỉ đi thong thả, vì Frodo thấy không khỏe. Lúc tới Khúc Cạn sông Bruinen, cậu đã ngừng lại, dường như căm ghét phải đi vào dòng nước; và họ thấy trong thoáng chốc, mắt cậu dường như không thấy họ hay cảnh vật quanh mình. Cả ngày hôm đó cậu im lặng. Đó là ngày mùng sáu tháng mười.

“Frodo, cháu đang đau sao?” Gandalf khẽ khàng nói khi thúc ngựa đi tới bên Frodo.

“À, vâng,” Frodo nói. “Là vai của cháu. Vết thương bỗng nhiên đau buốt, và kí ức về bóng tối đè nặng lên cháu. Tới ngày hôm nay là vừa tròn một năm.”

“Than ôi! Có những vết thương không thể chữa lành,” Gandalf nói.

“Cháu sợ rằng với cháu chính là như vậy,” Frodo nói. “Không thực sự có chuyến trở về. Có thể cháu sẽ đến được Quận, nhưng Quận sẽ không còn như trước nữa; vì cháu không còn như trước. Người cháu đầy thương tích: dao kiếm, nọc châm, răng nanh, và gánh nặng lâu dài. Ở nơi nào cháu sẽ được nghỉ ngơi?”

Gandalf không trả lời.

Đến cuối ngày hôm sau cơn đau và sự bất an đã trôi qua, và Frodo lại vui vẻ, vui vẻ như thể cậu không nhớ tới màn đen ngày hôm trước. Sau đó chuyến đi thuận lợi, và ngày nhanh chóng trôi qua; vì họ đi thong thả, và họ thường nấn ná trong những vùng rừng tươi đẹp nơi lá cây đã chuyển sắc đỏ vàng dưới nắng thu. Cuối cùng họ tới đỉnh Gió; trời đang đổ về chiều muộn, bóng ngọn đồi hắt lên đường tối sẫm. Rồi Frodo cầu họ đi nhanh hơn, và cậu không chịu nhìn về hướng đó mà đi qua dưới bóng đồi đầu cúi gằm, siết chặt áo khoác quanh mình. Đêm hôm ấy thời tiết thay đổi, cơn gió mới thổi tới từ phương Tây mang theo mưa, lạnh lẽo rít gào, và lá vàng cuộn tung như chim trong không trung. Khi họ tới rừng Chet, những cành cây gần như đã trụi lá, màn mưa dày đặc che phủ đồi Bree khỏi tầm nhìn của họ.

Vậy là vào gần cuối một buổi chiều bão tố và ướt át trong những ngày cuối cùng của tháng mười, năm người lữ khách cho ngựa lên con đường dốc dẫn tới Cổng Nam làng Bree. Cổng đóng chặt; mưa hắt vào mặt họ, và trên bầu trời tối dần, mây thấp lao nhanh, trái tim họ hơi trầm xuống, bởi họ đã hi vọng được chào đón nồng nhiệt hơn.

Sau khi họ gọi nhiều lần, cuối cùng người Gác Cổng cũng đi ra, và họ thấy ông ta cầm cây dùi cui lớn. Ông ta nhìn họ sợ hãi và nghi ngờ; nhưng rồi nhận ra Gandalf trong bọn, và nhóm đồng hành là người Hobbit, mặc dù họ ăn mặc thật kì khôi, ông tươi tỉnh hơn và chào mừng họ.

“Vào đi!” ông ta nói, mở khóa cổng. “Chúng ta sẽ không đứng đây trao đổi tin tức trong tiết trời lạnh và ướt át thế này đâu, thật là thứ buổi tối của lũ côn đồ. Song lão Mạch chắc chắn sẽ hoan nghênh các ngài tại quán Ngựa đấy, và rồi các ngài sẽ được nghe tất cả những gì mình muốn nghe.”

“Và rồi sau đó ông sẽ nghe tất cả những chuyện chúng ta kể đấy, và hơn cả thế,” Gandalf cười. “Harry thế nào rồi?”

Người Gác Cổng cau mày. “Đi rồi,” ông nói. “Song tốt nhất ngài hãy hỏi Đại Mạch ấy. Chào buổi tối!”

“Chào buổi tối!” họ nói và đi qua; và rồi họ thấy ở sau bờ giậu ven đường, một túp nhà thấp dài đã dựng lên, một số người từ đó đi ra chăm chú nhìn họ qua hàng rào. Khi tới chỗ nhà Bill Dương Xỉ, họ thấy bờ giậu xác xơ không được chăm tỉa, cửa sổ đều bị đóng ván che kín.

“Cậu có nghĩ cậu đã giết gã bằng quả táo đó không, Sam?” Pippin nói.

“Tôi không lạc quan thế đâu, cậu Pippin,” Sam nói. “Nhưng tôi muốn biết số phận chú ngựa lùn ra thế nào. Nó cứ khiến tôi nghĩ đến hoài, lũ sói thì tru và đủ thứ nữa chứ.”

Cuối cùng họ tới quán Ngựa Lồng, và ít nhất nơi này vẫn chưa thay đổi gì vẻ bề ngoài; và có ánh sáng đằng sau rèm cửa sổ tầng dưới. Họ rung chuông, và Nob tới cửa, mở hé cửa ngó ra; và khi nhận ra ai đứng dưới ánh đèn, chú kêu lên ngạc nhiên.

“Ông Bơ Gai! Ông chủ!” chú kêu to. “Mấy người đó trở lại rồi!”

“Ồ thế hả? Tao sẽ cho chúng biết tay,” giọng Bơ Gai vang lên, và lão lao ra, cầm khúc dùi cui trong tay. Nhưng khi thấy khách là ai, lão dừng phắt lại, vẻ cáu kỉnh đen tối trên mặt chuyển sang ngạc nhiên và vui mừng.

“Nob, cái thằng sọ toàn len này!” lão kêu lên. “Mày không thể cho người bạn cũ cái tên hả? Đừng có đi làm tao sợ mất vía như vậy, trong cái thời kì như thế này. Cha chả! Và các vị từ đâu về đấy? Tôi thật chẳng ngờ nổi còn được gặp lại các vị, đúng thế đấy: đi vào Miền Hoang Vu với cái gã Sải Chân Dài đó, bọn Người Đen thì lùng sục khắp nơi nữa chứ. Song thấy lại các vị tôi quá xá mừng, mà không mừng đâu bằng thấy nhà ông Gandalf đây. Vào đi! Vào đi! Vẫn phòng cũ? Các vị ở miễn phí. Thực ra hầu hết các phòng đều trống khách vào những ngày này, tôi không giấu diếm vì quý vị sẽ sớm phát hiện thấy thôi. Và tôi sẽ xem có thể sửa soạn gì cho bữa tối đây, nhanh hết sức có thể; phải cái quán giờ hơi neo người. Này, Nob, cái con rùa bò này! Gọi thằng Bob đi! À, song đấy tôi lại quên béng mất, thằng Bob đã về rồi: bây giờ nó về nhà với ông bà cụ ban đêm. Chậc, đưa ngựa lùn của khách vào chuồng vậy, Nob! Và ông sẽ tự dẫn ngựa mình vào chuồng ngựa cao chứ, Gandalf, tôi không nghi ngờ chuyện đó đâu. Một con ngựa cừ đấy, như tôi đã nói lần đầu tiên gặp nó. Chà, vào đi! Cứ tự nhiên như ở nhà!”

Lão Bơ Gai giá nào cũng chưa hề thay đổi cách nói chuyện, và dường như vẫn sống trong sự hối hả không kịp thở của mình như trước kia. Thế nhưng hầu như chẳng có ai xung quanh, tất cả đều yên tĩnh; từ Phòng Khách Lớn chỉ nghe thì thầm hai hay ba giọng nói. Và nhìn gần hơn dưới ánh sáng hai ngọn nến lão đã thắp và cầm theo đằng trước họ, gương mặt của lão chủ quán trọ trông khá nhăn nheo tiều tụy.

Lão dẫn họ qua hành lang tới phòng khách nhỏ mà họ đã ở trong cái đêm lạ lùng hơn một năm trước đó; và họ đi theo lão, hơi nhấp nhổm, vì thấy rõ rành là lão Đại Mạch già đang làm bộ can đảm để che đi rắc rối gì đó. Mọi chuyện không còn giống như trước. Nhưng họ không nói gì mà chỉ chờ đợi.

Như họ đoán trước, lão Bơ Gai ghé lại phòng khách nhỏ sau bữa ăn để xem mọi thứ có vừa ý của họ không. Thực sự thì có: ít nhất không hề có suy giảm gì về chất lượng bia hay đồ ăn ở quán Ngựa. “Giờ tôi sẽ không trơ trẽn đến mức bảo quý vị xuống chơi Phòng Khách Lớn tối nay,” Bơ Gai nói. “Các vị chắc mệt; và tối nay ở đó đằng nào cũng chẳng có mấy ai. Song nếu các vị có thể dành cho tôi nửa tiếng đồng hồ trước khi đi ngủ, tôi sẽ rất vui được hầu chuyện quý vị, chuyện trò khe khẽ thôi giữa chúng ta.”

“Đó cũng chính là điều chúng ta muốn,” Gandalf nói. “Chúng ta không mệt. Chúng ta đi đường thoải mái thong thả lắm. Chúng ta ướt, lạnh và đói, nhưng tất cả những điều đó thì lão đã khắc phục rồi. Đến đây, ngồi xuống nào! Và nếu lão có cỏ hút, chúng ta sẽ cực kì cảm kích.”

“Chà, nếu các vị yêu cầu bất kì thứ gì khác thì tôi sẽ vui hơn,” Bơ Gai nói. “Đó chính là thứ chúng tôi thiếu, vì chỉ có mỗi số tự trồng được, mà chừng đó thì không đủ. Dạo này không có nguồn cung từ Quận. Nhưng để xem tôi có thể tìm được gì.”

Khi quay trở lại, lão mang cho họ một lượng đủ dùng một hai ngày, một xấp lá chưa xắt. “Nam Linch đấy,” lão nói, “và là loại tốt nhất chúng tôi có; song không bì được Tổng Nam, tôi vẫn bảo vậy, dù tôi vẫn bỏ phiếu cho Bree trong phần lớn chuyện khác, xin các vị thứ lỗi.”

Họ để lão ngồi trên ghế lớn cạnh đống củi đang cháy, Gandalf ngồi đầu bên kia lò sưởi, các chàng Hobbit trên ghế thấp giữa đôi bên; và rồi họ nói chuyện qua nhiều lần nửa giờ, trao đổi tất cả tin tức mà lão Bơ Gai muốn nghe hoặc kể. Hầu hết những điều họ nói đều khiến lão chủ quán cực kì kinh ngạc trầm trồ, hoàn toàn không tưởng tượng nổi; và họ chẳng nhận được mấy phản hồi ngoài câu: “Không phải thế chứ,” lặp đi lặp lại bất chấp bằng chứng tận tai lão Bơ Gai. “Không phải thế chứ, cậu Bao Gai, hay là cậu Gầm Đồi? Tôi lẫn hết cả lên rồi. Không phải thế chứ, ông Gandalf! Ôi thật không tin nổi! Ai nghĩ được lại có những chuyện đó trong thời đại chúng ta!”

Nhưng chính lão cũng kể nhiều. Lão bảo mọi thứ hoàn toàn không ổn chút nào. Việc kinh doanh thậm chí không phải làng nhàng mà cực kì tồi tệ. “Không ai từ Ngoài Rìa muốn tới gần Bree,” lão nói. “Và chúng dân trong rìa, họ hầu như toàn ở nhà đóng chặt cửa. Tất cả là do đám dân mới đến và bọn lang thang bắt đầu lên đường xanh năm ngoái, chắc các vị nhớ; song sau đó chúng còn đến nhiều hơn. Một số chỉ là dân chạy loạn khốn khổ; song phần lớn là kẻ xấu, toàn gây ra trộm cắp quậy phá. Và có loạn ở ngay Bree này, loạn to hẳn hoi. Các vị hiểu không, ở đây có ẩu đả thật sự, vài người bị giết, giết chết ngắc! Nếu quý vị tin nổi tôi.”

“Ta tin đấy,” Gandalf nói. “Bao nhiêu người?”

“Ba và hai,” Bơ Gai nói, tức là dân to lớn và nhỏ bé. “Này là Mat Ngón Chân Thạch Nam tội nghiệp, Rowlie Nhà Táo, chú Tom Lặt Gai từ bên kia đồi Bree; và Willie Triền Dốc Tuột trên đồi, một người họ nhà Gầm Đồi làng Staddle: rặt là người tử tế cả, ai cũng thương tiếc họ. Cả Harry Kim Ngân từng gác Cổng Tây, và Bill Dương Xỉ, hai gã đó thuộc phe bọn người lạ, rồi sau thì đi cùng với chúng; và tôi tin rằng chính chúng nó đã mở cho bọn kia vào. Ý tôi là cái đêm xảy ra ẩu đả ấy. Vì đấy là sau khi chúng tôi lót lá dắt tay chúng ra cổng rồi tống cổ ra ngoài: từ trước khi hết năm; còn vụ ẩu đả là vào đầu Năm Mới, sau trận bão tuyết.

“Và giờ chúng quay sang cướp bóc và sống ngoài đường, ẩn náu trong rừng xa bên kia Archet, cả trên vùng đất hoang tít mạn Bắc. Thật giống như những năm xấu trong truyện kể hồi xưa. Đường xá không an toàn và không ai đi xa được, người ta khóa cửa từ sớm. Chúng tôi phải đặt người canh khắp quanh hàng rào và cử rất nhiều người trông cổng vào ban đêm.”

“Ừm, không kẻ nào gây rắc rối cho chúng tôi,” Pippin nói, “dù chúng tôi đi trên đường rất chậm, cũng không cảnh giác. Chúng tôi cứ nghĩ đã để lại mọi rắc rối sau lưng mình rồi.”

“À, chưa đâu, thưa cậu, thật đáng tiếc,” Bơ Gai nói. “Nhưng cũng không có gì ngạc nhiên nếu chúng để quý vị yên. Chúng sẽ không nhắm vào người đi có vũ trang, kiếm, mũ trụ và khiên và đủ thứ thế kia. Tôi dám chắc chúng sẽ phải cân nhắc kĩ. Và phải nói là cả tôi cũng khá chưng hửng lúc nhìn thấy các vị.”

Rồi các chàng Hobbit đột nhiên nhận ra người ta đã kinh ngạc nhìn họ sửng sốt không phải vì thấy họ trở về mà là vì binh khí trên người họ. Chính họ đã quen với chiến tranh và đi trong hàng quân trang bị chỉnh tề đến mức quên mất rằng áo giáp sáng choang lộ ra dưới áo choàng, hay mũ trụ của Gondor và đất Mark; hay những biểu trưng đẹp đẽ trên khiên, sẽ có vẻ ngoại lai kì dị tại miền quê của mình. Cả Gandalf cũng cưỡi con ngựa xám cao, mặc trắng tuyền, trùm ngoài tấm áo choàng lớn xanh và bạc, cắp thanh kiếm Glamdring dài bên hông.

Gandalf phá lên cười. “Chà, chà,” ông nói, “nếu chỉ năm chúng ta đã đủ làm chúng sợ, thì chúng ta đã gặp nhiều kẻ thù tệ hơn trong chuyến đi rồi. Nhưng dù sao chúng cũng sẽ để lão yên đêm nay khi chúng ta còn ở đây.”

“Như thế thì được bao lâu chứ?” Bơ Gai nói. “Tôi không phủ nhận là chúng tôi sẽ vui mừng nếu ông còn ở quanh đây một thời gian. Ông thấy đấy, chúng tôi không quen sống cảnh tao loạn như thế này; và người ta bảo tôi tất cả đám Tuần Du đều ra đi sạch cả rồi. Tôi không nghĩ chúng tôi thực sự hiểu được họ đã làm gì cho mình, cho đến tận bây giờ. Vì có những thứ tồi tệ hơn cả cướp bóc quanh đây. Chó sói đã tru quanh hàng rào mùa đông năm ngoái. Lại còn có những bóng đen trong rừng, những thứ ghê rợn mà chỉ nghĩ đến cũng đủ khiến máu đông cả lại. Tình cảnh lâu nay rất đáng ngại, nếu ông hiểu ý tôi.”

“Ta cũng đoán như vậy,” Gandalf nói. “Hầu hết các miền đất đều đã bị nhiễu loạn trong thời gian này, hết sức nhiễu loạn. Nhưng vui lên, Đại Mạch! Lão đã ở ngay bên rìa những rắc rối rất nghiêm trọng, và ta chỉ càng vui mừng khi biết lão chưa bị lún sâu hơn. Mà thời tốt đẹp hơn sắp tới rồi. Có lẽ còn tốt đẹp hơn bất cứ khi nào lão nhớ được. Dân Tuần Du đã trở lại. Chúng ta đã quay về cùng họ. Và lại có vua rồi, Đại Mạch. Ngài sẽ sớm quan tâm tới nơi này.

“Rồi thì Đường xanh sẽ lại được mở, những người đưa tin của ngài sẽ lên phía Bắc, các giống dân sẽ bắt đầu xuôi ngược, những thứ xấu xa sẽ bị đẩy khỏi miền đất hoang. Thực sự thì đất hoang rồi sẽ không còn hoang vắng nữa, sẽ có con người và đồng ruộng nơi trước đây từng hoang vu.”

Lão Bơ Gai lắc đầu. “Nếu có thêm ít người tử tế đi trên đường, thì chúng tôi cũng chẳng chê đâu,” lão nói. “Song chúng tôi không muốn thêm đám tạp nhạp và lũ côn đồ nữa. Chúng tôi không muốn bọn ngoài rìa mon men đến Bree, hay gần Bree tí nào. Chúng tôi muốn được yên thân. Tôi không muốn cả một đám đông lạ mặt hạ trại chỗ này xây nhà chỗ kia, xé nát cả nông thôn hoang dã.”

“Lão sẽ được yên thân, Đại Mạch ạ,” Gandalf nói. “Có đủ chỗ để lập nhiều vương quốc giữa Isen và Lũ Xám, hay dọc theo miền duyên hải phía Nam sông Bia, không cần ai sống trong phạm vi nhiều ngày đường từ Bree. Và nhiều giống dân từng sống ở phương Bắc xa xôi, cách đây khoảng trăm dặm hoặc hơn, tận cùng Đường xanh: ở Khu Đồi Bắc hay quanh Hồ Bóng Tà.”

“Xa lên chỗ Rãnh Người Chết?” Bơ Gai nói, nhìn càng hồ nghi. “Người ta nói đó là miền đất bị ma ám. Chẳng ai tới đó trừ bọn kẻ cướp.”

“Dân Tuần Du tới đó,” Gandalf nói. “Lão gọi nơi đó là Rãnh Người Chết. Và nó đã bị gọi như vậy trong nhiều năm dài; nhưng tên đúng của nó, Đại Mạch ạ, là Fomost Erain, Bắc Đô của Các Vua. Và một ngày kia Nhà Vua sẽ lại tới đó; rồi lão sẽ gặp những giống dân đẹp đẽ xuôi ngược qua đây.”

“Chà, nghe có vẻ nhiều triển vọng đấy, tôi đồng ý,” Bơ Gai nói. “Và không nghi ngờ là sẽ tốt cho việc kinh doanh. Miễn là cái ông vua đó chịu để yên cho Bree.”

“Ngài sẽ để yên Bree,” Gandalf nói. “Ngài biết nơi này và yêu quý nơi này.”

“Vậy sao?” Bơ Gai nói, nhìn có vẻ bối rối. “Dù tôi không chắc mình hiểu tại sao lại thế, ông ta thì ngồi trên ghế lớn trong lâu đài lớn, cách đây dễ đến hàng trăm dặm. Uống rượu bằng cốc vàng nữa chứ, tôi cũng chẳng ngạc nhiên nếu đúng là thế. Quán Ngựa là cái gì với ông ta chứ, với cả những vại bia? Dù đúng là bia của tôi rất ngon, Gandalf ạ. Nó đã trở nên ngon kì lạ, kể từ cái hồi ông đến mùa thu năm ngoái và cầu điều hay cho nó. Và tôi dám nói đó đúng là niềm an ủi giữa mọi sự rắc rối này.”

“À!” Sam nói. “Nhưng nhà vua nói bia của lão lúc nào cũng ngon mà.”

“Ông ta nói thế?”

“Dĩ nhiên anh ấy nói thế. Anh ấy là Sải Chân Dài. Thủ lĩnh của dân Tuần Du. Lão vẫn chưa hiểu à?”

Cuối cùng thì cũng vỡ lẽ, mặt lão Bơ Gai thộn ra kinh ngạc. Đôi mắt trên gương mặt rộng trợn tròn, cái miệng mở to, và lão thở gấp. “Sải Chân Dài!” Vừa lấy lại được hơi lão vội kêu lên. “Anh ta với vương miện và chén vàng và đủ thứ! Chà, ta sẽ còn đi đến đâu nữa đây?”

“Đến thời kì tươi sáng, ít nhất cũng là cho Bree,” Gandalf nói.

“Chắc chắn là tôi hi vọng như vậy,” Bơ gai nói. “Chà, đây là cuộc nói chuyện dễ chịu nhất của tôi trong cả tháng toàn những ngày thứ Hai. Và tôi không phủ nhận là tối nay mình sẽ ngủ ngon hơn với trái tim nhẹ nhõm. Các vị đã cho tôi khá nhiều chuyện mà ngẫm nghĩ đấy, song tôi sẽ để dành tới ngày mai. Tôi lên giường đây, và hẳn là quý vị cũng muốn về giường mình. Hê, Nob!” lão gọi, đi tới cửa. “Nob, đồ rùa bò!”

“Nob!” Lão lẩm bẩm, vỗ lên trán. “Giờ cái đó khiến tôi nhớ ra chuyện gì nhỉ?”

“Tôi hi vọng không phải lại một bức thư nữa bị lão quên mất đấy chứ, lão Bơ Gai?” Merry nói.

“Nào, nào, cậu Hươu Bia Rum, đừng nhắc tôi nhớ lại vụ đó! Nhưng kìa, cậu làm tôi đứt mạch suy nghĩ rồi. Giờ tôi đang đến đâu rồi ấy nhỉ? Nob, chuồng ngựa, a! đúng rồi. Tôi có thứ thuộc về các vị đây. Nếu quý vị còn nhớ Bill Dương Xỉ và vụ trộm ngựa: các vị đã mua chú ngựa lùn của gã, ừm, nó đang ở đây. Nó đã tự quay trở lại, thế đấy. Nhưng nó đã ở đâu thì các vị biết rõ hơn tôi. Nó bờm xờm như con chó già và gầy như thanh treo quần áo, nhưng nó vẫn sống. Nob đã chăm nó tử tế.”

“Sao kia! Con Bill của tôi ấy à?” Sam kêu lên. “Ôi chao, rõ là tôi sinh ra may mắn mà, dù bõ già nhà tôi có nói gì đi nữa. Lại thêm một điều ước thành hiện thực rồi! Nó ở đâu vậy?” Sam vậy là không chịu đi ngủ chừng nào còn chưa tới thăm Bill trong chuồng ngựa.

Đoàn lữ khách ở lại Bree cả ngày tiếp theo, và dù sao lão Bơ Gai cũng không có gì phàn nàn về việc kinh doanh tối hôm đó. Sự tò mò vượt qua sợ hãi, và quán nhà lão chật cứng. Chỉ vì lịch sự mà đoàn Hobbit xuống Phòng Khách Lớn một lúc vào buổi tối và trả lời hàng đống câu hỏi. Người ở Bree nhớ rất dai, Frodo bị hỏi nhiều lần xem cậu đã viết sách chưa.

“Chưa đâu,” cậu trả lời. “Giờ tôi về nhà để sắp xếp lại ghi chép đã.” Cậu hứa sẽ bàn tới những biến cố đáng kinh ngạc xảy ra ở Bree, nhờ vậy cũng khới lên được chút quan tâm với cuốn sách rất có vẻ sẽ chỉ chủ yếu nhắc tới những sự việc xa lạ và ít quan trọng “tít đằng miền Nam.”

Rồi một cậu chàng trẻ tuổi yêu cầu một bài hát. Nhưng lúc đó, xung quanh lặng hẳn, và cậu ta phải hứng bao nhiêu cái cau mày, và lời yêu cầu không được nhắc lại. Rõ ràng không ai muốn lại có vụ quái dị nào trong Phòng Khách Lớn nữa.

Chẳng có rắc rối ban ngày, hay tiếng động ban đêm nào khuấy động sự bình yên của Bree trong khi đoàn lữ khách lưu lại đây; nhưng sáng hôm sau họ dậy sớm, vì trời vẫn còn mưa, còn họ thì muốn tới Quận trước khi đêm xuống, và sẽ là một quãng đường dài. Người ở Bree đều đến tiễn họ, với tâm trạng vui vẻ hơn suốt cả năm qua; và ai chưa thấy đoàn khách lạ mặc quân trang đều há hốc miệng ngạc nhiên: nhìn Gandalf với bộ râu trắng, ánh sáng dường như phát ra từ ông, như thể chiếc áo choàng xanh chỉ là một đám mây che tạm mặt trời; và thấy bốn chàng Hobbit như những kị sĩ giang hồ bước ra từ những truyện kể gần như đã bị quên hẳn. Thậm chí cả những người đã cười nhạo khi nghe đủ thứ chuyện về Nhà Vua cũng bắt đầu nghĩ hay là có đôi chút sự thật trong đó.

“Chà, chúc các vị lên đường yên ổn, và may mắn khi về đến nhà!” lão Bơ Gai nói. “Đáng ra tôi nên sớm cảnh báo quý vị rằng mọi chuyện ở Quận cũng không quá ổn, nếu những gì chúng tôi nghe được là đúng. Người ta nói có nhiều điều kì lạ diễn ra. Song chuyện nọ bó chuyện kia, và tôi còn đang bù đầu vì rắc rối phần mình. Nhưng cho phép tôi cả gan nói rằng các vị đã thay đổi khi trở về từ chuyến chu du, và giờ các vị trông có vẻ đủ sức đối phó với rắc rối ngoài mong muốn. Tôi không nghi ngờ rằng quý vị sẽ sớm chỉnh đốn lại mọi sự. Chúc may mắn! Và quý vị càng thường xuyên quay lại đây, tôi sẽ càng vui mừng.”

Họ chào tạm biệt lão và lên đường, đi qua cổng Tây tiếp tục hướng về Quận. Chú ngựa lùn Bill đi cùng họ, và như lúc trước, phải thồ nhiều hành lí, nhưng nó đi nước kiệu cạnh Sam có vẻ khá bằng lòng.

“Tôi tự hỏi không biết lão Đại Mạch ám chỉ điều gì,” Frodo nói.

“Tôi có thể đoán được một ít,” Sam ủ dột nói. “Điều tôi thấy trong Mặt Gương: cây bị đốn ngã, bõ già nhà tôi bị đuổi ra khỏi Dãy Lộn Bao. Tôi lẽ ra phải nhanh trở về hơn.”

“Và rõ ràng là có điều gì đó không ổn với Tổng Nam,” Merry nói. “Có vẻ tình trạng khan hiếm cỏ hút lan khá rộng.”

“Cho dù có chuyện gì,” Pippin nói, “Lotho cũng đứng đằng sau nó: các anh cứ tin chắc là thế.”

“Lún sâu trong đó, nhưng không phải đằng sau,” Gandalf nói. “Các cháu đã quên Saruman rồi. Ông ta đã bắt đầu chú ý tới Quận từ trước cả Mordor.”

“Chà, chúng cháu có ông đi cùng rồi,” Merry nói, “vậy nên mọi thứ sẽ sớm ổn thỏa.”

“Ta đi cùng các cháu vào lúc này,” Gandalf nói, “nhưng sẽ sớm không còn thế nữa đâu. Ta sẽ không tới Quận. Các cháu phải tự giải quyết công chuyện ở đó thôi; các cháu đã được rèn luyện chính là để làm việc đó. Các cháu vẫn chưa hiểu sao? Thời của ta đã kết thúc rồi: giải quyết ổn thỏa mọi việc không còn là nhiệm vụ của ta nữa, giúp đỡ các giống dân làm điều đó cũng vậy. Còn các cháu, những người bạn của ta, các cháu sẽ không cần trợ giúp. Các cháu giờ đã trưởng thành. Trưởng thành thật sự; giữa những vĩ nhân, và ta sẽ không cần phải lo sợ điều gì cho bất kì ai trong các cháu nữa.

“Nhưng nếu các cháu muốn biết, ta sắp rẽ sang hướng khác. Ta sẽ nói chuyện dông dài với Bombadil: một cuộc nói chuyện ta chưa từng thực hiện trong suốt thời của mình. Ông ta là hòn đá bám rêu, còn ta vẫn làm hòn đá buộc phải lăn nhiều. Nhưng những ngày tháng lăn xa của ta đã hết, và giờ chúng ta sẽ có nhiều chuyện nói với nhau.”

Đi được hồi lâu, họ tới điểm trên Đường Đông nơi đã tạm biệt Bombadil, lòng hi vọng và có chút mong đợi sẽ thấy lão đứng đó vẫy chào khi họ đi qua. Nhưng không có dấu hiệu nào của lão; phía Nam vệt đồi Mộ Đá chìm trong màn sương mù xám, càng dày đặc trên Rừng Già đằng xa.

Họ dừng lại và Frodo nhìn về hướng Nam ao ước. “Cháu rất mong được nhìn thấy ông bạn già đó lần nữa,” cậu nói. “Không biết giờ ông ấy thế nào rồi?”

“Vẫn ổn như mọi khi, cái đó cháu có thể chắc chắn,” Gandalf nói. “Chẳng có gì phải bận tâm; và ta đoán là ông ta cũng không mấy quan tâm đến mọi việc chúng ta đã làm hay nhìn thấy, trừ những lần chúng ta gặp người Ent. Sau này có thể sẽ tới lúc cho các cháu đi gặp ông ta. Nhưng nếu là các cháu, giờ ta sẽ đi gấp về nhà, nếu không các cháu sẽ không tới được Cầu Bia trước khi cổng đóng.”

“Nhưng làm gì có cổng,” Merry nói, “không có trên Đường Đông; ông biết rõ mà. Dĩ nhiên là có Cổng Trấn Hươu; nhưng cháu thì lúc nào họ cũng cho qua thôi.”

“Ý cháu là ngày xưa làm gì có cổng,” Gandalf nói. “Ta nghĩ giờ thì cháu sẽ thấy một vài cái đấy. Và thậm chí ở Cổng Trấn Hươu cháu có thể sẽ gặp nhiều rắc rối hơn cháu tưởng. Nhưng các cháu sẽ xoay xở được thôi. Tạm biệt, những người bạn của ta! Không phải là lời chào cuối cùng, chưa đâu. Tạm biệt!”

Ông thúc Scadufax rời khỏi Đường Cái, con tuấn mã nhảy qua đoạn hào xanh mà khúc này chạy song song với đường; và rồi với tiếng Gandalf hô lên, nó vút đi mất, lao về phía vệt đồi Mộ Đá như một cơn gió từ phương Bắc.

“Chà, giờ thì còn lại bốn chúng ta, y như khi lên đường cùng nhau,” Merry nói. “Chúng ta đã để tất cả lại phía sau, từng người một. Gần như là giống một giấc mơ đang nhạt nhòa dần.”

“Với anh thì không,” Frodo nói. “Với anh, giống như lại rơi vào giấc ngủ.”