Chương 7: Phím đàn vẽ trên giấy Sơn đi học văn hóa cùng với mấy đứa trẻ trong làng, anh vẫn tiếp tục học nhạc dưới sự hướng dẫn của mẹ. Lúc đầu, vì không có nhạc cụ nên lúc nào anh cũng luyện ngón trên những phím đàn được vẽ trên giấy ở trong cái hầm tối thui. Hồi bé, ông Hưng - bố Sơn đã kẻ ra năm dòng kẻ trên giấy, bảo Sơn tự mình đo đạc, rồi vẽ ra những phím trắng và phím đen vào đó. Sau đó anh để phím đàn giấy này lên giường, mỗi ngày đều luyện ngón với nó. Điều này sẽ giúp anh tưởng tượng ra được những giai điệu của bài nhạc. “Không thể phát ra âm thanh nhưng âm nhạc sẽ hiện ra trong đầu mình!” Cái phím đàn giấy ấy, đối với Sơn, là người bạn, là tài sản vô cùng quý giá. Khi chuyến xe bò chở cây đàn piano về làng, Sơn không thể nào quên được khoảnh khắc này, những bản nhạc mà anh đã mường tượng trong đầu bấy lâu, nay nó có thể vang lên những âm điệu thực sự, anh thấy lòng mình lâng lâng một cảm giác khó tả. Có rất nhiều điều mà anh ngộ ra được từ cuộc sống nơi làng quê này. Đối với Sơn, dù xung quanh có xảy ra chuyện gì đi chăng nữa, anh cũng không cảm thấy bị lay động. Vậy, sống trên đời này, cái gì là quan trọng nhất? Điều đó phụ thuộc vào sự đánh giá của mỗi người. “Đối với tôi, sống một cách khiêm tốn là điều quan trọng nhất. Tôi hoàn toàn không hứng thú gì với tiền tài, vật chất. Tôi yêu âm nhạc, tôi thích một đời sống tĩnh lặng, tôi muốn sống trong khoảng không gian của riêng mình. Cuộc sống một mình rất hợp với tính cách của tôi!” Điều này có phần là do anh bị ảnh hưởng từ mẹ anh. “Được lắm, Sơn. Trẻ con thì phải biết nghe lời. Nếu con đạt được thành tích tốt thì sẽ được mọi người khen ngợi, nhưng điều đó có được cũng là nhờ mọi người giúp đỡ cho con thôi. Trẻ con thì phải biết nghe lời bố mẹ, thầy cô, những người lớn tuổi hơn mình, đó mới là đứa trẻ ngoan, con hiểu chưa!” Mỗi ngày bà Liên đều nhắc nhở anh bằng những lời răn như thế. Vì vậy, Sơn luôn là một đứa trẻ ngoan, không bao giờ để cho mẹ nổi giận. Với cái suy nghĩ là mình không được làm sai chuyện gì nên lúc nào anh cũng sợ. Sự nhút nhát này đã dần hình thành nên tính cách của anh, bởi vậy, khi nghe mình đoạt giải nhất trong cuộc thi piano Chopin, anh đã cảm thấy sợ hơn là vui mừng. Ở trường học, Sơn là một học sinh gương mẫu. Lúc nào cũng chăm chỉ học hành, luôn thật thà, chất phác và lễ phép với mọi người. Dù gặp bất cứ khó khăn nào, anh cũng không than thở một tiếng. Sống ở làng, điều kiện học tập rất khó khăn, phải ngồi học trong những phòng tạm bợ chật hẹp, Sơn lại thuận tay trái nên gặp nhiều khó khăn. Điều làm anh khó chịu nhất là bị các bạn khác lây chấy qua mình, anh cảm thấy rất ngứa ngáy. Để trị chấy, mẹ Sơn đã cạo sạch tóc trên đầu anh. Cả da người anh cũng bị lở loét, viêm tấy lên. Mỗi lần ngồi vào ghế tập đàn, cái mông đang bị viêm của anh ngứa không chịu nổi, khiến anh không tài nào ngồi ngay ngắn được. Cây đàn piano cũng trong tình trạnh thê thảm không kém. Bên dưới các phím đàn có mấy con rắn đang ẩn nấp, còn những phần gỗ của cây đàn thì bị mấy con chuột gặm nhấm nham nhở. Mỗi lần như thế, mọi người lại sửa chữa, chắp vá lại. Bọn trẻ con, hết đứa này đến đứa kia ngã bệnh, đó là vì chúng bị lây nhiễm lẫn nhau. Sơn và mọi người đều quen thuộc với tình trạng này. Vào thời buổi ấy, việc đi ra ngoài thì cũng phải rất cẩn thận. Đường đi chưa được trải nhựa nên mỗi khi trời mưa là đường trở nên lầy lội, và ẩn nấp trong bùn đất, bãi cỏ là những con rắn. Nếu giẫm phải mấy con rắn lục be bé thì bọn trẻ sẽ bị chúng cắn và trúng độc ngay. Bọn trẻ con đã được chỉ bảo cách đi đứng trong những trường hợp như thế này. Những cuộc ném bom của máy bay Mỹ bắt đầu năm 1965. Đến năm 1969, mọi người phải sơ tán đến làng Xuân Phú. Sau đó, có một thời gian mọi người trở về Hà Nội; đến năm 1972, nhiều người lại phải dời đến làng này để tiếp tục lánh nạn cho đến năm 1973. Mặc dù phải hứng chịu những nỗi đau về thể xác, song qua đó, Sơn lại trưởng thành hơn về mặt tinh thần. Sơn lớn lên với một sức chịu đựng mạnh mẽ. Vì vậy, anh có tinh thần tự lập rất cao, và tình yêu của anh đối với âm nhạc là vô cùng sâu sắc hơn bất cứ thứ gì.