5. BẶM CHẶT MÔI

Suốt tuần lễ đó, mọi chuyện đều trục trặc, tất cả mọi chuyện. Không thứ gì đem lại cho Laura một chút khuyến khích.

Thời tiết âm u. Những đám mây mù sà thấp sát trên đồng cỏ trắng xám và gió thổi một cách buồn bã. Hơi lạnh ẩm ướt nhớp nháp. Tất cả các lò sưởi đầu đóng khói.

Bà Brewster bỏ mặc công việc trong nhà. Bà không quét tuyết khiến ông Brewster đạp lên và tuyết tan chảy thành vũng quện với tro xung quanh lò bếp. Bà ta không làm giường và cũng chẳng buồn kéo căng lại. Mỗi ngày hai lần bà ta nấu khoai tây với thịt heo ướp muối rồi quăng lên bàn. Tất cả thời giờ còn lại bà ta ngồi ủ rũ. Thậm chí bà ta không thèm chải đầu và đối với Laura có vẻ như Johnny gào khóc giận dữ trọn tuần lễ.

Một lần Laura cố tìm cách chơi với nó nhưng nó chỉ thoi đạp cô và bà Brewster giận dữ quát lên:

- Để nó yên!

Sau bữa tối, nó ngủ trên đầu gối của bố và ông Brewster chỉ ngồi. Không khí như âm ỉ nung nấu sự câm nín của bà Brewster và ông ta, Laura nghĩ, ngồi như một cái bướu trên khúc cây. Cô từng nghe thấy nói thế nhưng không nhận rõ ý nghĩa lời nói. Một cái bướu trên cây không chiến đấu với ai nhưng cũng không thể thay đổi.

Sự câm nín nặng nề tới nỗi Laura khó thể học nổi. Khi cô đi ngủ, bà Brewster lại quátông Brewster. Bàta muốn trở về miền Đông.

Dù sao Laura cũng khó thể học tốt nổi. Cô hết sức lo ngại về trường học. Mặc dù cô có thể làm mọi sự, mọi điều vẫn tiến từ xấu tới tồi tệ.

Bắt đầu vào thứ hai khi Tommy không thuộc một từ trong bài đánh vần. Cậu ta giải thích do Ruby không cho cậu ta mượn bài đánh vần. Laura ngạc nhiên hỏi:

- Sao lại thế được, Ruby!

Thế là Ruby nhỏ bé ngọt ngào biến ngay thành một vòi lửa. Laura hốt tới nỗi trước khi kịp can thiệp Ruby và Tommy đã cãi cọ ầm ĩ.

Laura quyết liệt ngưng được vụ cãi cọ. Cô đi tới chỗ của Tommy trao cho cậu ta bài đánh vần, nói:

- Bây giờ hãy học bài này. Em sẽ phải ngồi lại trong giờ nghỉ và đọc cho tôi nghe.

Ngày hôm sau, Ruby không thuộc bài. Cô đứng trước mặt Laura, hai tay chắp sau lưng, ngây thơ như một con mèo con, nói:

- Em không thể học bài đó được, cô giáo. Cô đã cho Tommy bài đánh vần.

Laura nhớ là cô phải đếm đến mười. Rồi cô nói:

- Tôi phải làm như thế. Thôi được, em và Tommy có thể ngồi chung để học bài đánh vần của các em.

Cả hai không học cùng một bài trong cuốn sách nhưng có thể giữ cho cuốn sách mở ở hai khoảng. Từ một phía, Tommy có thể học bài của mình trong khi Ruby đang học bài ở phía bên kia cũng có thể học. Theo cách này, Laura và Mary đã học những bài học đánh vần khác nhau trong cuốn sách đánh vần của mẹ.

Nhưng Tommy và Ruby không chịu. Cả hai lặng lẽ tranh chấp, mỗi người đều mở rộng hết cuốn sách ở khoảng bài của mình. Laura phải liên tục gay gắt lên tiếng:

- Tommy! Ruby!

Nhưng không ai học tốt được bài đánh vần của mình.

Martha không thể giải xong các đề toán. Charles ngồi ngó lư đãng qua khung cửa sổ vào khoảng không xám xịt. Khi Laura nhắc nhở phải chú ý vào bài học của mình, cậu ta nhìn trân trân vào trang giấy. Laura biết chắc cậu ta không nhìn vào bài.

Cô quá nhỏ bé. Khi Martha, Charles và Clarence đứng trước cô để trả bài, tất cả đều lớn hơn cô quá nhiều. Dù đã ráng làm tốt nhất, cô không thể khiến họ chú tâm học các môn địa dư và lịch sử.

Ngày thứ hai, Clarence học thuộc một phần bài lịch sử nhưng khi Laura hỏi thời gian nào có cuộc định cư đầu tiên ở bang Virginia, cậu ta trả lời một cách bất cần:

- Chà, tôi không học phần đó.

Laura hỏi:

- Sao bạn không học?

- Bài học dài quá.

Clarence đáp với một cái nhìn bằng những con mắt nheo lại như muốn nói:

- Cô sẽ làm gì với chuyện đó?

Laura nổi giận nhưng khi bắt gặp cái nhìn của cậu ta, cô hiểu rằng cậu ta đang chờ cô phát cáu. Cô có thể làm gì đây? Cô không thể phạt cậu ta vì cậu ta quá lớn. Cô không nên bày tỏ một sự giận dữ nào.

Cô đành im lặng trong khi lật những trang bài lịch sử như để xem xét. Tim cô như sắp nghẹn lại, nhưng cô không thể để cậu ta nhìn thấy điều đó. Cuối cùng cô nói:

- Thật tệ khi các bạn không học bài này. Như thế bài học của các bạn sẽ dài hơn vì chúng ta không thể kìm Charles và Martha lại được.

Cô tiếp tục nghe Charles và Martha trả bài. Rồi cô cho tất cả bài học khác vẫn giữ nguyên độ dài thường lệ.

Hôm sau Clarence không thuộc bài lịch sử một chút nào. Cậu ta nói:

- Thật vô ích khi cố học những bài dài như thế.

Laura nói:

- Clarence, nếu bạn không muốn học, bạn sẽ là người chịu thua thiệt.

Cô tiếp tục hỏi cậu ta những câu hỏi khi đến phiên cậu ta trả lời hi vọng rằng cậu ta sẽ thấy xấu hổ khi chỉ có một câu trả lời

Nhưng cậu ta không xấu hổ.

Mỗi ngày cô cảm thấy khổ sở hơn vì mình đang thất bại. Cô không thể dạy học được. Lớp học đầu tiên của cô đã thất bại thì cô không thể đủ sức dành nổi một chứng chỉ nào khác. Cô sẽ không thể kiếm ra tiền. Mary sẽ phải rời khỏi trường cao đẳng và đó là lỗi của Laura. Cô khó thể học các bài học riêng của mình dù cô đã nghiền ngẫm không chỉ về đêm mà ngay cả trong giờ chơi và giờ nghỉ trưa. Khi trở về thị trấn, cô sẽ tụt lại so với lớp của mình.

Tất cả xáo trộn đều khởi từ Clarence. Cậu ta có thể khiến cho Tommy và Ruby biết cư xử nếu cậu ta chịu làm vì cậu ta là anh lớn. Cậu ta có thể thuốc bài vì cậu ta nhanh trí hơn Charles và Martha.

Cô hết sức mong mình đủ lớn để cho Clarence một trận đòn xứng đáng.

Tuần lễ lết đi thật chậm, tuần lễ dài nhất và khổ sở nhất mà Laura chưa từng thấy.

Vào Thứ Năm, khi Laura nói “Toán học lớp ba đứng lên,” Clarence bật dậy thật nhanh và Charles bắt đầu di chuyển một cách tiều tụy, nhưng Martha đứng lên được nửa chừng và kêu lớn “Ui cha” rồi ngồi xuống tựa hồ bị kéo giật lại. Clarence đã dùng con dao nhíp ghim bím tóc của cô xuống mặt bàn của cậu ta. Cậu ta đã làm lặng lẽ tới mức Martha không hề hay biết điều gì cho tới khi cô ráng đứng dậy.

Laura lên tiếng:

- Clarence!

Cậu ta không ngưng cười. Tommy cười theo. Ruby khúc khích, thậm chí Charles cùng ngoác miệng cười. Martha ngồi xuống mặt đỏ gay, nước mắt chạy quanh.

Laura hoàn toàn tuyệt vọng. Tất cả đều chống lại cô và cô không thể ghép vào trật tự. Ôi, sao chúng có thể bần tiện tới thế! Trong một thoáng, cô nhớ đến cô Wilder đã thất bại khi dạy trong trường học thị trấn. Laura nghĩ:

- Đây là cách mà cô ấy cảm thấy.

Lúc đó thình lình cô giận cùng cực. Cô giật con dao ra, bấm lưỡi dao đóng lại trong bàn tay. Cô không cảm thấy bé nhỏ nữa khi đứng đối mặt với Clarence. Cô hét:

- Đáng xấu hổ cho cậu!

Cậu ta ngưng cười. Tất cả im theo.

Laura bước lại bàn của mình, gõ lên mặt bàn:

- Lớp ba môn toán, đứng lên! Bước tới.

Tất cả không thuộc bài, không giải nổi các đề toán nhưng ít nhất tất cả đều làm bộ nghiêm chỉnh cố làm. Laura cảm thấy mình cao lớn và khủng khiếp vì tất cả đã vâng lời cô một cách dễ dàng.

Cuối cùng, cô lên tiếng:

- Các bạn có thể học lại bài học này vào ngày mai. Lớp học chấm dứt.

Đầu cô nhức nhối khi cô bước về căn nhà dễ ghét của bà Brewster. Cô không thể nổi giận hoài và kỉ luật không thể duy trì nếu học sinh tiếp tục không thuộc bài. Ruby và Tommy đánh vần rất kém. Martha không thể phân tích nổi một câu phức tạp cũng không thể cộng các phân số con. Clarence không chịu học bài lịch sử. Laura cố hi vọng ngày mai cô có thể làm được khá hơn.

Thứ sáu yên tĩnh. Mọi người đều có vẻ chán nản, bơ phờ. Tất cả đang chờ ngày cuối tuần và cô cũng thế. Những cây kim đồng hồ không bao giờ nhích chậm như vậy.

Buổi chiều, những cụm mây bắt đầu vỡ ra và trời rạng sáng hơn. Ngay trước bốn giờ, ánh nắng chiếu xuyên về phía đông đã nhạt hẳn trên mặt đất đầy tuyết. Rồi Laura nghe thấy tiếng chuông xe ngựa vẳng tới.

Cô lên tiếng:

- Các bạn có thể cất sách vở đi. Lớp học chấm dứt.

Cuối cùng, tuần lễ khốn khổ đã qua. Lúc này không có gì có thể xảy ra thêm nữa.

Tiếng nhạc chuông mỗi lúc một lớn hơn và rõ rệt hơn. Chiếc áo choàng của Laura đã được cài nút và dải mũ đã buộc khi Prince và Lady đi ngang cửa sổ với những chiếc chuông đang khua vang. Cô chụp vội sách vở, chiếc xô đựng thức ăn và ngay lúc đó lại xảy ra điều tồi tệ hơn hết.

Clarence mở cửa thò đầu vào và hô lớn:

- Người yêu của cô giáo tới đây rồi!

Almanzo Wilder chắc hẳn phải nghe thấy. Anh không thể không nghe. Laura không còn biết cô sẽ có thể nhìn mặt anh thế nào. Cô có thể nói gì? Cô có thể nói với anh ra sao về việc cô không hề làm điều gì để Clarence có lí do nói như thế?

Anh đang chờ trong gió lạnh và những con ngựa không được phủ mền. Cô phải bước ra.

Hình như anh mỉm cười với cô và cô khó thể nhìn anh. Anh kéo cô ngồi vào xe và nói:

- Ổn hết chứ?

Cô đáp:

- Dạ, cảm ơn.

Những con ngựa lướt nhanh với những vòng chuông reo vui. Laura quyết định rằng tốt hơn là không nhắc tới Clarence như Mẹ thường nói:

- Ít nói nhất thì mau lành nhất.

6. XOAY XỞ

Đêm đó tại nhà, Laura cảm thấy thật dễ chịu trong lúc bố chơi đàn. Cô nghĩ hai tuần lễ đã qua và chỉ còn sáu tuần nữa. Cô chỉ có thể cố ráng sức. Tiếng đànđã ngưng lại và bố nói:

- Có gì rắc rối, Laura? Con không muốn nói ra hả?

Cô không có ý định đem lo ngại cho cả nhà, cô không muốn nhắc tới một chuyện không vui nào. Nhưng đột nhiên cô nói:

- Ôi, bố, con không biết làm gì?

Cô kể lại tất cả mọi chuyện trong cái tuần lễ khốn khổ đó rồi hỏi:

- Con có thể làm gì đây? Con cần làm một cái gì đó. Con không thể thất bại nhưng con đang thất bại. Con chỉ ước đủ lớn để đập cho Clarence một trận. Đó là thứ mà nó cần, nhưng con lại không thể làm.

Carrie gợi ý:

- Chị nên yêu cầu ông Brewster. Ông ấy có thể cư xử như thế với Clarence.

Laura phản đối:

- Đâu được, Carrie! Làm sao chị có thể nói với ban giám hiệu rằng chị không điều khiển nổi lớp học? Không, chị không thể làm thế.

Bố lên tiếng:

- Đúng, đó là việc của con, Laura! Tất cả chỉ nằm trong một tiếng “lo liệu.” Con không thể làm quá với Clarence ngay cả trong trường hợp con đủ lớn để trừng phạt nó như nó đáng bị trừng phạt.

Bạo lực không thể giúp ích nhiều đâu. Mọi người đều sinh ra tự do, con biết đó, giống như bản Tuyên ngôn Độc lập đã nói. Con có thể dắt một con ngựa tới vũng nước nhưng con không thể khiến được nó uống. Tốt hay xấu thì cũng không có ai ngoại trừ Clarence có thể làm chủ Clarence mãi mãi. Tốt hơn là con phải tự lo liệu xoay xở.

Laura nói:

- Dạ, con biết, bố. Nhưng con làm sao đây?

- Này, trước hết là hãy kiên nhẫn. Ráng nhìn mọi thứ theo cái cách nhìn của nó cho tới hết sức mình. Tốt hơn là không nên cố ép nó làm điều gì, vì con không thể ép được. Bố thấy có vẻ như nó không thực sự là một đứa hư hỏng

Laura đồng ý.

- Dạ, nó không phải vậy. Nhưng con cho là con đã không biết cách hướng dẫn nó ra sao.

Mẹ bắt đầu một cách dịu dàng và Laura nhớ rằng mẹ đã từng là một cô giáo:

- Nếu mẹ là con thì mẹ bỏ mặc Clarence và không chú ý tới nó. Nó chỉ đang muốn được chú ý và đó là lí do khiến nó quậy phá. Hãy dễ chịu và dịu dàng với nó nhưng dành trọn sự lưu tâm vào những đứa khác và uốn nắn những đứa này. Clarence sẽ thay đổi.

Bố nói:

- Đúng là thế, Laura. Hãy theo lời mẹ. Phải tinh khôn như một con rắn và hiền hòa như một con bồ câu.

Mẹ nói:

- Charles.

Bố nhấc cây đàn lên và bắt đầu đùa giỡn với cô:

- Nàng có thể nhồi anh đào làm bánh, phải chăng chàng trai trẻ Billy, nàng có thể nhồi anh đào làm bánh, phải chăng Billy quyến rũ ngọt ngào?

Chiều chủ nhật, khi Laura đang bay trên mặt tuyết đầy nắng trong chiếc xuồng trượt băng, Almanzo Wilder nói:

- Được trở về nhà qua hết ngày chủ nhật chắc làm cô vui hơn. Tôi có ý nghĩ sống tại nhà Brewster quả là điều thử thách.

Laura đáp:

- Đây là lớp học đầu tiên của tôi và từ trước tôi không từng sống xa nhà. Tôi muốn nhuốm bệnh. Tôi rất nhớ ơn việc ông lái xe xa như thế để đón tôi về.

Anh nói:

- Đây là một niềm vui mà.

Phép lịch sự khiến anh nói như thế, nhưng Laura thấy chẳng có niềm vui nào cho anh trong chuyến đi dài rét mướt này. Họ khó nói nổi thêm một lời nào suốt đường đi vì quá lạnh và cô biết rõ rằng cô không thấy thú vị theo một cách nào đó. Cô không dễ nghĩ ra một điều gì để nói với những người lạ.

Cặp ngựa phải chạy để làm nóng và không thể dừng lâu trong gió lạnh nên khi tới trước cửa nhà Brewster, anh chỉ kìm chúng lại đủ cho Laura nhảy mau xuống. Lúc những con ngựa lao đi, anh đặt bàn tay đeo găng trên chiếc mũ da gọi với qua tiếng nhạc chuông:

- Tạm biệt tới thứ sáu!

Laura cảm thấy có tội. Cô không mong anh phải lái xe đi xa như vậy mỗi tuần. Cô hi vọng anh không nghĩ rằng cô đã mong anh làm thế. Chắc chắn anh không nghĩ rằng... phải, rằng anh là người yêu của cô?

Gần như cô đã quen với căn nhà khốn khổ của bà Brewster. Cô chỉ quên nó, khi có thể, để học cho đến giờ ngủ và trong buổi sáng để làm giường gọn ghẽ, rồi nuốt vội bữa điểm tâm, lau khô chén đĩa và đi tới trường. Lúc này chỉ còn sáu tuần nữa.

Sáng thứ hai, lớp học bắt đầu ủ rũ như đã kết thúc vào chiều thứ sáu. Nhưng Laura quyết định tạo ra một thay đổi và cô khởi sự ngay.

Khi Tommy loạng choạng trong bài tập đọc, cô mỉm cười với cậu bé và nói:

- Bài tập đọc của em có tiến bộ, Tommy. Em xứng đáng nhận một phần thưởng. Em có thích chép bài học đánh vần trên bảng không?

Tommy mỉm cười, thế là cô trao cuốn sách đánh vần cho cậu bé và một cục phấn mới. Khi cậu bé chép xong bài đánh vần, cô khen chữ viết của cậu ta và bảo từ nay cậu có thể học đánh vần trên bảng. Cô đưa cuốn sách đánh vần cho Ruby và nói với cô bé:

- Bài tập đọc của em cũng rất tốt. Vậy, ngày mai em có thích chép bài đánh vần của mình trên bảng không?

- Ồ, thích lắm, thưa cô!

Ruby trả lời một cách hăng hái và Laura nghĩ:

- Thế đó! Đã có một việc được lo liệu.

Clarence nhúc nhích, buông rơi các cuốn sách và kéo tóc Martha, nhưng Laura nhớ lời khuyên của mẹ, làm lơ không nhìn. Martha tội nghiệp không thuộc một chút nào bài học ngữ pháp. Cô bối rối một cách vô vọng về những câu kết hợp và phức tạp tới nỗi không chịu cố học nữa. Cô chỉ đáp:

- Tôi không hiểu. Tôi không hiểu.

- Tôi nghĩ là bạn cần học kĩ bài học này, Martha.

Laura phải nhắc và sau đó, cô bỗng nảy ra một ý nghĩ, nói tiếp:

- Chính tôi cũng muốn học kĩ lại. Tôi đang cố giữ cho không bị tụt lại so với lớp của mình ở thị trấn và ngữ pháp rất khó. Nếu bạn thích, chúng ta có thể cùng học bài học này vào buổi trưa. Bạn có thích không?

Martha đáp:

- Dạ, tôi thích.

Vào buổi trưa, khi tất cả ăn xong, Laura nhấc cuốn sách ngữ pháp lên, nói:

- Sẵn sàng chưa, Martha?

Martha mỉm cười đáp lại với cô.

Rồi Clarence hỏi:

- Để theo kịp lớp của mình ở thị trấn là lí do khiến cô phải học liên miên sao?

- Phải, tôi học đêm ở nhà nhưng cũng phải học ở đây nữa.

Laura trả lời trong lúc bước ngang qua cậu ta về phía bảng đen. Clarence huýt gió theo hơi thở nhưng Laura không để ý tới.

Trên bảng, cô làm việc cùng với Martha cho tới lúc Martha có thể tự mình phân tích ngữ pháp một câu phức hợp. Martha nói:

- Bây giờ tôi hiểu rồi! Sau bài này, tôi không còn sợ chết khiếp bài học về ngữ pháp nữa.

Thế là qua một khó khăn, Laura nghĩ. Martha đã khiếp hãi môn ngữ pháp đến mức không thể học nổi. Laura nói:

- Không nên khiếp hãi một bài học. Tôi luôn luôn vui được học cùng bạn bất kì bài nào, nếu bạn muốn.

Những con mắt nâu của Martha rạng rỡ gần như mắt của Ida, khi cô nói:

- Tôi rất thích. Cám ơn.

Laura mong muốn cô không cần phải giữ tư cách giáo viên. Cô với Martha cùng tuổi và có thể là bạn.

Cô đã quyết định làm gì với những bài học lịch sử của Clarence. Cậu ta đã tụt lại so với Charles và Martha nhưng Laura không nêu những câu hỏi mà cậu ta không thể trả lời. Khi ra bài học cho ngày hôm sau, cô nói:

- Không đòi hỏi bạn học hết bài này. Clarence, nó sẽ khiến cho bài học của bạn quá dài. Đưa tôi coi. Bạn đã tụt lại sau bao nhiêu trang?

Cậu ta chỉ cho cô thấy và cô nói:

- Bạn nghĩ là bạn có thể học bao nhiêu trang? Ba trang nhiều quá không?

- Không.

Cậu ta trả lời. Cậu ta không thể nói gì khác và cũng không thể tranh cãi.

Laura nói:

- Bây giờ lớp học chấm dứt.

Cô tự hỏi Clarence sẽ làm gì. Lời khuyên của bố mẹ đang được thực hiện nhưng có tác dụng với Clarence không?

Hôm sau, cô không phải hỏi cậu ta nhiều câu hỏi, nhưng cậu ta có vẻ thuộc hoàn hảo ba trang. Lúc này Charles và Martha đang học trước cậu ta chín trang. Laura chia thêm cho họ bảy trang nữa và nói với Clarence:

- Thêm ba trang nữa có nhiều quá không? Bạn có thể học nhiều nếu bạn thích.

- Tôi sẽ học.

Clarence nói và lần này nhìn Laura với một nụ cười thân thiện.

Cô ngạc nhiên tới nỗi suýt cười đáp lại. Nhưng cô nói nhanh:

- Hãy học ít hơn nếu thấy nó nhiều quá.

Clarence lập lại:

- Tôi sẽ học.

Laura nói:

- Tốt lắm. Lớp học chấm dứt.

Cô đang trở nên thích nghi với khuôn mẫu hàng ngày. Một bữa điểm tâm câm nín trong cái lạnh tê buốt của buổi sớm, một đoạn đường tới trường lạnh cóng run rẩy, rồi những bài tập đọc xoay vòng thường lệ với các giờ giải lao và nghỉ trưa chia thành bốn phần ngày đều nhau. Sau đó là cuộc đi bộ giá rét trở về căn nhà của gia đình Brewster, bữa ăn tối ảm đạm, buổi tối học bài và giấc ngủ trên chiếc ghế sô pha chật hẹp. Bà Brewster luôn lặng thinh ủ rũ. Thậm chí bà còn ít khi lên tiếng cằn nhằn ông Brewster hơn.

Tuần lễ qua đi và thứ sáu lại đến. Khi lớp học lịch sử được gọi lên trả lời, Clarence nói:

- Cô có thể nghe tôi đọc lại ngang với Charles và Martha. Tôi đã bắt kịp hai người rồi.

Laura kinh ngạc. Cô kêu lên:

- Nhưng, làm sao bạn làm nổi,

Clarence nói:

- Nếu cô có thể học đêm thì tôi cũng có thể chứ.

Laura gần như lại mỉm cười với cậu ta. Cô có thể thích cậu ta rất nhiều nếu cô không phải là giáo viên. Những tia sáng nâu trong mắt của cậu ta giống như những tia sáng xanh lơ trong mắt bố.

Nhưng cô là giáo viên. Cô nói:

- Thật là tốt. Bây giờ cả ba bạn tiếp tục học cùng bài.

Bốn giờ chiều tiếng nhạc chuông xe vọng tới và Clarence thì thào rõ tiếng:

- Người yêu của cô giáo!

Má Laura nóng bừng nhưng cô bình thản lên tiếng:

- Các bạn có thể cất sách vở. Lớp học chấm dứt.

Cô khiếp hãi với ý nghĩ Clarence có thể lại gào lớn lên nhưng cậu ta không làm thế. Cậu ta nghiêm chỉnh bước theo lối đi dẫn về nhà cùng Tommy và Ruby trong lúc Laura khóa cửa căn lều và Almanzo lại tấn áo ấm cho cô trong chiếc xuồng trượt.