Tiểu thời đại 2.0 - Thời đại hư đồng

Chương 1

Mùa đông dài dằng dặc và rét mướt của Thượng Hải đã bắt đầu.

Mùa đông Thượng Hải hằng năm như chẳng bao giờ kết thúc, nó không ngừng cắt thấu vào da, vào mắt, vào tim người ta.

Thứ sắc màu thiếu sinh khí và hỗn độn ấy giống như lời ca thán rít lên từ miệng thần chết.

Thượng Hải trong tiết trời đông là một đô thị của sự tuyệt vọng vô tận, cuối cùng người ta cũng có thể cảm nhận được thứ còn lạnh hơn cả băng tuyết trong lòng họ.

***

Tháng cuối cùng của năm 2008, hầu khắp các tờ báo, tạp chí trên toàn thế giới đều chỉ có hai kiểu trang bìa, một kiểu đăng hình khuôn mặt lập thể gầy nhom nổi bật của Obama ánh mắt kiên nghị có thể nói là đầy âu lo, khuôn mặt của một người da đen đầu tiên với tư cách Tổng thống Mỹ, liên tục xuất hiện khắp đường to ngõ nhỏ toàn thế giới. Đôi mắt ngập đầy ưu tư của ông ta nhìn chăm chú vào đám hoa tuyết đang bay trên đường với nét mặt tràn thâm ý, ánh mắt đó như đang lo trong nhà chẳng có gạo đổ vào nồi để đón niềm vui năm mới sắp đến, nó chất chứa nỗi ưu sầu đau xót, trách trời thương dân.

Còn kiểu trang bìa còn lại, chính là bầu trời mù mịt đen kịt bao phủ trên đỉnh phố Wall, được phối thêm bốn chữ cỡ lớn “Khủng hoảng tài chính”. Tai họa do khủng hoảng cho vay dưới chuẩn gây nên giống như một trận sóng thần, nó cuộn lên cao ngất trời, bắt nguồn từ New York rồi trào ra dữ dội không gì ngăn cản, đập thẳng vào hệ thống kinh tế thế giới đang dung hòa làm một. Cả thế giới tựa như biển cả trắng xóa sôi trào bong bóng ngầu đục. Vô số chiến hạm khổng lồ từng một thời hô mưa gọi gió trong giới tài chính, đến lúc này đều chẳng khác gì những chiếc xuồng ba lá tròng trành sắp chìm, vùng vẫy giãy chết trong vũng nước bọt của Thượng đế.

Thượng Hải cách phố Wall mười vạn tám nghìn dặm cũng như vậy.

Trên các mặt báo ở đây, bất kể là tiếng Trung hay tiếng Anh, chủ đề xoay quanh chẳng gì ngoài hai việc, tiện tay lật một tờ, thứ mà ta thấy đều giống nhau, nếu không phải là khuôn mặt da đen của Obama, thì là bầu trời đen kịt của phố Wall. Chỉ có điều trong lòng người Mỹ, Obama đại diện cho “hy vọng”, còn phố Wall đại diện cho sự “tuyệt vọng” - Đương nhiên, những người phản đối Obama có thể không nghĩ như vậy.

Nhưng đúng như cái gọi là vỏ quýt dày có móng tay nhọn, dù cho những đợt sóng cao ngút trời kia có cao hơn thế chăng nữa, sẽ vẫn có đê chắn sóng ngăn lại, đê chắn vỡ rồi, thì vẫn còn có Trường Thành mới do quân đội đắp nên che chắn. Trong thời khắc như vậy, Trung Quốc bỗng trở thành nơi tị nạn của một số người mạo hiểm nào đó, còn Thượng Hải, chính là viên ngọc sáng rực rỡ nhất trong không gian của vùng tị nạn này.

Vì lẽ đó mà Lục Gia Chủy vẫn lung linh lấp lánh, ham muốn hưởng thụ ngang dọc tung hoành. Trung tâm Tài chính Hoàn Cầu hằng ngày vẫn chọc lên tận mấy tầng mây, hắt ra những ánh sáng lấp lóa trong hiu quạnh, chiêu hồn đoạt phách. Chỉ chờ tòa cao ốc “Trung tâm Thượng Hải” ở bên cạnh kia có thể sớm đội đất mọc lên, để xua tan đi sự quạnh vắng cô độc khi một mình nó phải vươn mình giữa nơi đây. Trong công trường đang xây dựng nhằm vây chắn “Trung tâm Thượng Hải”, tiếng đóng cọc vẫn ngày ngày vang khắp vịnh ven sông nơi Lục Gia Chủy bé nhỏ này, giống như nhịp đập của con tim có sức sống ngoan cố dị thường của Thượng Hải, nhưng nghe mãi rồi, cũng mơ hồ có một cảm giác bi tráng thê lương ùa đến.

Những hình ảnh các anh hào phố Wall với sắc mặt u ám ôm hộp giấy trên một số tạp chí kia, có vẻ rất khó bắt gặp ở đây, mọi người cũng chỉ xem họ như đề tài bàn tán những lúc trà dư tửu hậu. Bên cạnh dường như cũng chẳng có ai thật sự ôm thùng giấy đi lại trên phố một cách cao ngạo như vậy - nói trắng ra là, cho dù thật sự bị fire [1] cũng sẽ chẳng đi lại trên phố một cách dramatic [2] như thế, lại không phải là đang đóng phim truyền hình dài tập của Đài truyền hình vệ tinh Hồ Nam, nên cái trò rơi nước mắt ấy là thứ không tồn tại trong cuộc sống này. Thứ mà luôn tràn ngập trong đời là cuộc quyết đấu một sống một còn, là cuộc giao chiến khi tay còn chưa kịp tung đòn, nước mắt còn chưa kịp chảy khỏi hốc mắt, thì bạn đã nhắm mắt xuôi tay rồi.

[1] Sa thải.

[2] Kịch tính.

Giữa những tòa cao ốc chọc trời ấy, các anh hào vẫn tất bật đi lại trong những bộ vest phẳng phiu, họ dùng di động để kiểm soát mạch sống kinh tế của Thượng Hải - hay nói cách khác, Thượng Hải dùng tín hiệu di động làm dây, để kiểm soát đám con rối bọn họ - bất cứ việc gì, đều có thể nói từ hai phương diện trên.

Cuối năm 2008, Thượng Hải như quả cầu pha lê xoay chuyển điên cuồng, thành phố phát triển với tốc độ chóng mặt này giống một vật khổng lồ đáng sợ. Ngay khi hầu hết các du khách nước ngoài ở đây còn xem tàu điện từ trên cao của tuyến đường sắt kết nối với sân bay Phố Đông là một điểm du lịch cần phải đến khi tới Thượng Hải, thì đến giai đoạn sau sân bay Hồng Kiều đã trỗi dậy nhanh chóng với quy mô vượt xa rất nhiều so với sân bay quốc tế Phố Đông.

Công trình siêu cấp của Trung Quốc được đầu tư 36,1 tỉ nhân dân tệ để xây dựng - công trình đầu mối giao thông Hồng Kiều, trở thành công trình đầu mối giao thông phức tạp nhất trên thế giới. Với diện tích gấp ba lần quảng trường Thiên An Môn, tập trung tất cả các loại đường giao thông dành cho đủ loại phương tiện như đường sắt cao tốc, tàu điện từ, đường sắt đô thị, hệ thống vận chuyển hành khách cao tốc, hệ thống đường ray đô thị, giao thông công cộng và hàng không dân dụng. Toàn bộ công trình như thể một con quái thú khổng lồ phát sáng đang chiếm cứ cả phía tây Thượng Hải, trong tương lai, người ta sẽ nhanh chóng di chuyển đến các địa điểm của Thượng Hải nằm lọt trong từng khúc ruột của cơ thể con quái thú này.

Nó giống như một con quái vật đội đất chui lên, làm bề mặt đất đai xung quanh rung chuyển ầm ầm, giá nhà đất nhảy múa điên cuồng và vô chừng trên màn hình điện tử tại các trung tâm chứng khoán, trông chẳng khác nào điện tâm đồ của vô số người đang cùng được đo một lúc.

Mà đây mới chỉ là một góc của núi băng, khoản đầu tư 900 tỉ nhân dân tệ của Chính phủ được xem là liều thuốc trợ tim nhằm ngăn chặn khủng hoảng tài chính. Báo chí đã dùng một ví dụ sống động và chân thực để miêu tả động thái này như sau: “Nếu đem khoản đầu tư đổi ra tiền xu, thì nó đủ để tạo ra một cơn mưa tiền xu liên tục trong 128 ngày ở khu vực đô thị Thượng Hải”. Cách miêu tả này đã từng xuất hiện trên báo chí Mỹ, hồi đó nó được dùng để gián tiếp ám chỉ sự giàu có của Bill Gates.

Cho nên, khi tôi và Nam Tương quay lại Thượng Hải lần nữa, chúng tôi đều chẳng thấy nó có bất cứ sự khác biệt nào. Có lẽ vì chúng tôi chỉ mới rời đi trong khoảng mười mấy ngày. Thượng Hải mà tôi thấy, vẫn giống như một con bạch tuộc mang màu đen kịt che kín trời đất, nó trườn đi trên mảnh đất ven biển này, che phủ tất cả những con người mù quáng, cái vòi màu đen nhớp nháp của nó, chạm đến mọi ngóc ngách bé nhỏ nhất của thành phố này.

Sự nhu động không thể ngừng lại, giống như bản chất thiên bẩm của thành phố này.

***

Giống như chưa có chuyện gì xảy ra vậy, tôi, Nam Tương, Cố Ly, Đường Uyển Như, bốn chúng tôi vẫn thân thiết ngồi bên nhau trong phòng khách, sự thay đổi duy nhất là phòng khách này bây giờ là biệt thự cao cấp của khu Tĩnh An, chứ không phải căn phòng ngủ tập thể bé tí tẹo của trường học năm xưa. Cái bộ sofa nhỏ cũ kỹ màu trắng lôi về từ cửa hàng giá rẻ hồi đó, đã bị Cố Ly bỏ lại một cách không thương tiếc trong phòng ngủ ở ký túc xá trường trước đây.

“So với việc cùng chi tiền trả khoản phí chuyển nhà chẳng đáng là bao cho những người công nhân kia, chi bằng tớ tặng Đường Uyển Như một chiếc áo lót tốt một chút.”

“Hồi năm thứ nhất đại học tớ đã cảm nhận được cái sự thời thượng vô cùng của IKEA, nhưng việc đó chẳng khác nào việc chân cậu đang vận giày thể thao của vận động viên Lý Ninh mà vênh vênh váo váo đi lại trên phố hồi tiểu học - bây giờ cậu còn dám không?”

“Chuyện đó cũng giống việc tớ đeo cái nhẫn đính hôn Chu Đại Phúc [3] khi kết hôn vậy. Mười năm trước, nếu một chàng trai tặng tớ nhẫn Chu Đại Phúc, tớ sẽ cười tươi như hoa mà cảm ơn anh ấy. Nhưng giờ khi kết hôn mà đối phương quỳ trước mặt tớ rồi lôi ra một chiếc nhẫn Chu Đại Phúc tặng... vậy thì anh cứ quỳ ở đó đi, forever!”

[3] Chu Đại Phúc là Tập đoàn vàng bạc đá quý số 1 Hồng Kông và cả Trung Quốc, Đài Loan.

Cố Ly vẫn như trước, vừa uống cà phê rang của Rwanda, vừa lật cuốn Nguyệt san Thời báo kinh tế trên tay. Nó cầm chiếc bút mực màu đỏ trong tay, không ngừng khoanh tròn “soạt soạt soạt” vào những đoạn mà nó cảm thấy hứng thú trong tạp chí, biểu hiện chẳng khác nào cô giáo chủ nhiệm tiểu học đang phê sửa bài tập làm văn trong ký ức của tôi. Sau khi uống vài ngụm nó lại chau mày nhăn mặt đặt cốc cà phê xuống bàn, “Nam Tương này, cà phê này còn khó uống hơn cả đông dược mà cậu uống khi đau bụng kinh hồi đó! Rwanda? Người ở đó không biết có phải do vị giác có vấn đề không nữa? Đầu lưỡi của họ không phải luôn tiết ra sữa ong chúa đấy chứ? Cái thứ này đắng đến mức có thể còn hơn cả thuốc kỳ ninh [4] ấy".

[4] Kỳ ninh là chất kiềm lấy từ vỏ cây canh-ki-na, có vị đắng, ít tan trong nước.

Nó nhìn khinh bỉ túi cà phê rang của Rwanda đang đặt ở bên cạnh, đó là cà phê nó mua từ trong siêu thị Marks & Spencer của Công ty bán lẻ lớn nhất Anh quốc vừa mới khai trương trên phố Nam Kinh Tây [5]. Nét mặt của Cố Ly lúc này chẳng khác nào Đường Uyển Như đang tập Yoga với miếng mặt nạ đắp trên mặt vậy, ngập tràn nỗi buồn rầu và sự hài hòa vốn có (...), nó tựa hồ đã hoàn toàn quên mất cảm xúc dương dương tự đắc khi hớn ha hớn hở mua gói cà phê này về từ tòa nhà Tân Địa Tiêu màu xanh kia. Nó ngẩng lên, vẫy vẫy tay, nói: “Lucy, vứt nó đi nhé.” Đợi mãi chẳng thấy ai trả lời, nó ngẩng lên nhìn, nhướng nhướng chân mày thẳng về phía Đường Uyển Như, “Lucy, gọi cậu đấy!”

[5] Phố Nam Kinh Tây được gọi là “phố thương mại đệ nhất Trung Hoa” – là nửa phía Tây của đường Nam Kinh (gồm đường Nam Kinh Đông và Nam Kinh Tây), vắt qua hai khu Hoàng Phố và Tỉnh An. Đoạn sầm uất nhất đều tập trung ở khu Tỉnh An, phía Đông bắt đầu từ đường Thành Đô Bắc, phía Tây kết thúc ở đường Diên An Tây, tổng chiều dài 2933 mét.

Nam Tương vừa chải gọn tóc nằm ngay ngắn sau đầu, vừa hỏi Cố Ly một cách ngờ vực: “Đường Uyển Như không phải vẫn luôn tự xưng là Ruby sao, từ lúc nào đã đổi ra cái tên chẳng dính dáng gì tới nhà cậu vậy? Còn bà chị gái Cố Ly nữa, chỉ là uống cà phê thôi mà, chị hãy bỏ qua cho người dân Rwanda đi, họ cũng chịu đủ ấm ức rồi.”

Đường Uyển Như vừa mới dùng sức của ba bò chín trâu để nhét mình vào chiếc áo khoác ngoài màu đen bó sát người kia, rệu rã bước đến đứng bên cạnh Nam Tương, cơ thể nó luôn tràn đầy cảm giác hành động vì chính nghĩa. Mỗi lần Cố Ly ăn hiếp tôi và Nam Tương, nó sẽ luôn đứng ra làm chủ cho chúng tôi. Nó xếp bằng rồi thong thả ngồi xuống bên cạnh Nam Tương (Trong khi tạo dáng ngồi này, nó cố ý bắt chước động tác tao nhã bắt chéo hai chân để đề phòng lộ hàng của các ngôi sao màn bạc, nhưng vì hai chân vặn quá mức khiến nó bị mất cân bằng mà ngã sóng sượt đánh phịch một cái lên ghế sofa). Nhưng Đường Uyển Như có một ưu điểm, chính là trong bất cứ tình huống nào nó cũng vô cùng bình tĩnh. Chẳng hạn lúc này đây, nó vẫn giữ nguyên tư thế bất động kia trên ghế sofa sau khi ngã chỏng gọng lên đó, đồng thời còn nắm lấy tay Nam Tương một cách thân thiết, nói vẻ đồng tình: “Nam Tương, nếu nói như vậy, dì hai của cậu lẽ nào không phải là người Rwanda sao? Tớ luôn thấy làn da của dì ấy, chà chà, nói thế nào nhỉ, con người tớ ăn ngay nói thật, cậu đừng chấp nhé, tớ luôn cảm thấy dì hai của cậu đen over luôn!”

Hỏi xong, nó còn tự biên tự diễn chỉ vào Obama trên bìa tạp chỉ Cố Ly đang đọc, bồi thêm một câu ra chiều thương xót: “Giống Obama ác luôn, thật đấy.”

Nam Tương day day huyệt thái dương, rồi ngồi xuống bên tôi, cầm lấy cái chai Champagne trong thùng đá, và tự rót cho mình một ly, rồi nhanh chóng gia nhập vào nhóm đã uống đến mặt mày đỏ gay. Tôi trông Đường Uyển Như đang nằm vắt ngang với tư thế khó bề tưởng tượng nổi trên chiếc sofa, rồi lại nhìn Cố Ly đang mặc chiếc áo lông hiệu Prada màu hồng sẫm, bất chợt phá lên cười ngây dại.

Nam Tương và Cố Ly nhìn thấy tôi mặt đỏ như quả gấc, lại cười ngốc nghếch, thì buồn bã lắc đầu đầy lo lắng. Còn Đường Uyển Như thì hai mắt vô tư lự đang nhìn vào một điểm nào đó trong không gian của phòng khách, chẳng ai biết nó đang nghĩ gì. Nói thật, bọn chúng tôi đều không ai theo kịp được dòng suy nghĩ nhảy lung tung mà kỳ dị kia của nó cả.

Tôi nhìn Nam Tương và Cố Ly đang ngồi bên cạnh. Hai người họ trông đẹp làm sao, thanh xuân tươi trẻ, rực rỡ tuyệt vời, giống như hai đóa hoa kiều diễm đang vươn mình khoe hương sắc. Đường Uyển Như bên cạnh họ cũng căng tràn sức sống, chẳng khác nào cây vạn tuế xanh mơn mởn đang đứng bình yên và vững chãi dưới ánh mặt trời. Còn tôi ư, tôi nổi bật với quả đầu bù xù của kẻ vừa tỉnh giấc và đôi quầng mắt thâm đen rõ to, cùng cặp mắt đỏ ngầu, chẳng khác gì đống rơm bị gió mạnh thổi khô giữa mùa đông.

Đúng thế, ba đứa nó là bạn tốt nhất của tôi.

Nếu bạn hiểu chúng tôi, bạn sẽ biết, cô gái mà trên đầu đang cài một bông hoa sơn trà bằng đá quý hiệu Channel đứng trước mặt tôi kia, chính là Cố Ly. Tôi quý nó, nhưng cũng sợ nó. Nó như chiếc máy tính cỡ lớn được gắn bộ nguồn pin vĩnh cửu chạy bằng năng lượng mặt trời vậy, trong khoảng thời gian ba năm đại học, đã hoàn thành hai học vị cùng lúc, đồng thời còn đoạt luôn ngôi nhất xếp hạng toàn khóa với bảng điểm toàn A+. Khi các thầy cô trong trường đem một xấp tiền thưởng tặng cho nó, nó đếm sơ qua, rồi nói đầy phấn khích: “A, nhiều thế này, mình có thể mua cho Lucy một đôi giày kha khá rồi.” Nói xong nó bèn cầm bao thư mỏng tang có nhét mấy tờ tiền bên trong quẳng vào chiếc túi xách hiệu Longchamp. Khi đó, tôi cảm thấy dưới ánh đèn flash nó giống như khuôn như đúc với Kate Moss trên biển quảng cáo treo bên ngoài Tổng công ty Citic Pacific, giống như con thiên nga đen cao quý mà sắc sảo. Hơn nữa, chiếc máy tính cỡ lớn này còn từng giây từng phút phun ra nọc độc qua miệng của nó. Ví như tháng rồi, ngay trong công ty, nó đã sỉ nhục liên tục hàng chục phút, tuy không dùng bất cứ từ ngữ thô tục nào, nhưng vẫn đủ khiến một anh chàng hơn bốn mươi tuổi cao 1,83m phải ngồi phủ phục gào khóc sướt mướt trên nền đại sảnh công ty. Cuối cùng nó cũng thấy quá áy náy không nỡ bỏ đi, bèn quỳ xuống, móc khăn giấy từ trong túi ra lau nước mắt giúp anh ta, ôm lấy đầu anh ta vỗ về, rồi khe khẽ dịu dàng mà thân thiết thì thầm bên tai anh ta rằng: “Anh muốn khóc thì về nhà mà khóc, tôi còn phải đi làm việc, ngoan. Đừng giống một kẻ tâm thần như thế, làm người lớn chút đi anh bạn.” Đôi mắt nó ánh lên sự ấm áp và dạt dào cảm xúc, đối đãi với đồng nghiệp thoải mái như tiết trời xuân vậy.

Còn Nam Tương - người đang mặc chiếc áo dài màu đen hiệu H&M, đầu cúi thấp, mái tóc dài mềm mại màu đen búi cao sau đầu, đôi chân mày nổi bật đầy rung động, toát ra một thứ mỹ cảm quyến rũ bẩm sinh, gương mặt nó lúc nào cũng như được bao phủ trong một làn mưa khói của bức tranh thủy mặc, yêu kiều đáng yêu, dịu dàng ngời sáng. Nó là mỹ nhân mặt mộc không trang điểm nhưng được công nhận là xinh đẹp nhất trong trường của chúng tôi, bất kể lúc nó vừa tỉnh giấc, hay là khi nó bước ra với bộ dạng mệt mỏi sau suốt một đêm ở phòng tranh, hay khi nó nổi lên ướt sũng trên mặt nước trong hồ bơi, nó đều luôn giữ một khuôn mặt khiến trái tim các chàng trai như ngừng đập.

Xương quai xanh mảnh mai, hàng mi vuốt dài, đôi môi mềm mại như bánh pudding màu hồng phấn, khiến nó như một đóa sơn trà màu trắng nở ra giữa chốn thâm sơn cùng cốc u nhã tĩnh mịch. Đúng, giống hệt đóa sơn trà tươi mới đang được kẹp trên mái tóc của nó vào lúc này. Đóa sơn trà ấy không như bông hoa đá quý đầy giá trị vật chất trên đầu Cố Ly, thứ mà nó đang mang là hoa thật, tràn đầy mùi hương quyến rũ lòng người, nhưng cũng rất dễ bị tổn thương, thoáng chốc héo tàn, chớp mắt lìa xa. Nhưng châu báu trên đầu Cố Ly, lại là vẻ đẹp vĩnh hằng và áp đảo tất cả. Đây chính là sự khác biệt lớn nhất giữa họ. Tình cảm của tôi với Nam Tương, không phải là sự sùng bái như đối với Cố Ly, mà phần nhiều là một sự thân cận và gần gũi. Trong hơn mười năm quen biết nhau, chúng tôi chia sẻ những cuốn tiểu thuyết mà chúng tôi thích, cùng nghe những ca khúc mà chúng tôi mê; cùng dạo phố cùng mua sắm. Tôi và nó hằng ngày đều bị Cố Ly sỉ nhục, rồi sau đó lại cùng nhau làm khó Đường Uyển Như (...). Tình cảm của chúng tôi ngày càng sâu đậm trong những tháng ngày như thế. Nhưng nếu bảo tôi hình dung về nó, tôi thật sự không biết phải bắt đầu từ đâu. Dù bản thân là sinh viên khoa Văn học, nhưng tôi nhận ra một điều rằng, nếu thật sự phải kể rõ câu chuyện về Nam Tương, thì cần phải viết một cuốn tiểu thuyết còn dày hơn cả cuốn Bi thương ngược dòng thành sông. Nói tóm lại, Nam Tương phải được tính là nhân vật “hồng nhan bạc mệnh” trong thế giới tiểu thuyết mà chúng ta thường thấy. Nó chẳng có gia thế hiển hách như Cố Ly, ngay một gia đình nhỏ ấm cúng như tôi, nó cũng không có nốt. Nó xinh đẹp như vậy, nhưng giờ lại chẳng có bạn trai. Tên bạn trai quen hồi trung học là Tịch Thành, đã đánh nó không biết bao nhiêu cái bạt tai, đá nó không biết bao nhiêu cú, sau khi khiến nó mang thai rồi lại bắt phá, sau đó hắn đã quất ngựa truy phong biến mất.

Tôi ngẩng đầu nhìn Nam Tương, nó hình như đã uống say trước cả tôi...