Câu thành ngữ này có ý chỉ người vợ thương yêu chồng, hoặc vợ chồng cùng tôn trọng và thương yêu lẫn nhau.

Câu thành ngữ này có xuất xứ từ cuốn "Đông Hán Quan ký - truyện Lương Hồng".

Thời Đông Hán hơn 2000 năm trước, có một thư sinh nghèo tên là Lương Hồng, do đạt được thành tựu về mặt học hành, nên sau khi về quê được cả làng rất kính trọng.

Mấy năm sau, Lương Hồng kết hôn với con gái ông Mạnh người cùng huyện. Nhưng hai vợ chồng lấy nhau đã được bảy ngày mà Lương Hồng vẫn không hề nhòm ngó đến vợ. Mạnh tiểu thư hỏi tại sao thì Lương Hồng trả lời rằng: "Nàng mặc toàn lụa là gấm vóc và đeo vàng bạc châu báu như vậy, thì làm sao có thể làm việc đồng áng và cùng tôi sống cuộc đời ẩn cư được? ".

Mạnh tiểu thư nghe vậy, đã tháo bỏ đồ trang sức và thay mặc bộ đồ vải thô. Lương Hồng thấy vậy mừng lắm, mới đặt tên cho nàng là Mạnh Quang. Về sau, hai vợ chồng dọn lên núi Bá Lăng làm đồng áng và dệt vải, khi nhàn rỗi thì đọc sách, viết văn chương hoặc đàn hát.

Ít lâu sau, hai vợ chồng nổi tiếng khắp vùng. Hai người đổi họ tên dọn đến sống ở vùng Tề Lỗ. Sau đó, lại ra vùng Ngô Trung thuê một căn nhà của phú ông Cao Bá Thông để ở. Lương Hồng hàng ngày đi xay thóc, cày ruộng, nàng Mạnh Quang thì ở nhà xe sợi dệt vải.

Mỗi khi Lương Hồng đi làm về, nàng Mạnh Quang đều bưng mâm cơm cung kính mời chồng, nàng không ngước mắt nhìn lên mà mỗi lần đều nâng mâm cơm cao ngang mi mắt, Lương Hồng cũng rất lễ phép đưa hai tay đỡ lấy mâm cơm. Cao Bá Thông thấy cảnh vợ chồng họ thương yêu tôn trọng lẫn nhau như vậy thì rất thán phục. Sau khi Lương Hồng mất, nàng Mạnh Quang mới đưa con trai về sống ở quê ngoại.

Hiện nay, người ta vẫn thường dùng câu thành ngữ "Cử án tề mi" để ví về người vợ tôn trọng chồng, hoặc vợ chồng cùng tôn trọng và thương yêu lẫn nhau.