Cuộc chiến tranh giải phóng đúng là đã vượt quá xa dự liệu của Tưởng Giới Thạch. Tháng 6 năm 1946, Tưởng Giới Thạch đã từng khoác lác một tấc đến trời: Trong vòng năm tháng sẽ đánh bại quân đội Trung cộng. Viên tướng yêu của Tưởng là Trần Thành nói:- Không cần đến năm tháng, chỉ ba tháng là đủ ! Tức thì đầu tiên chúng đã tập trung điều động trọng binh bao vây tấn công Lý Tiên Niệm ở Trung Nguyên. Ai ngờ sau hai năm, quân đội mà Tưởng Giới Thạch chỉ huy đã từ 4 triệu 30 vạn quân xuống còn 3 triệu 65 vạn, hơn thế đại bộ phận quân chính quy đã bị Quân giải phóng nhân dân lần lượt kiềm chế ở trên chiến trường Đông Bắc, Hoa Bắc, Tây Bắc, Trung Nguyên, Hoa Đông. Những binh lực có thể tiến hành cơ động chiến lược chỉ còn lác đác một vài, rất nhiều đơn vị được xây dựng ghép lại sau khi bị Quân giải phóng tiêu diệt còn sống sót, ý chí không cao, sức chiến đấu không mạnh. Để có thể xoay chuyển được cục diện bất lợi này, Tưởng Giới Thạch buộc phải thi hành một số biện pháp mới trên mặt quân sự, trong đó bao gồm việc triệt tiêu hành dinh ở Đông Bắc, mở rộng chức quyền cho Vệ Lập Hoàng Tổng tư lệnh Tiễu Phỉ ở Đông Bắc, cải tổ Bộ thống soái, thay đổi Bộ trưởng Quốc phòng và Tổng tham mưu trưởng. Tưởng Giới Thạch còn muốn bỏ Trường Xuân, Thẩm Dương, khơi thông tuyến Bắc Ninh, đưa bộ đội Đông Bắc rút về Cẩm Châu, lựa thời cơ chuyển sang dùng ở chiến trường Hoa Bắc, Hoa Trung. Thế nhưng Tưởng Giới Thạch đã do dự trù trừ, nước cờ chưa định, trong đó có hai điều phải suy nghĩ. Một là suy nghĩ tới giả sử quân đội ở Đông Bắc phải rút về Nam, thì có khả năng sẽ dao động quân tâm, trên mặt chính trị sẽ dẫn tới ảnh hưởng xấu. Hai là địa phương Đông Bắc này rất quan trọng. Công nghiệp ở Đông Bắc phát đạt, nguồn vật tư phong phú, giao thông tiện lợi, phía nam kề liền với Ký Nhiệt Liêu, Tấn Sát Ký và Sơn Đông; ba mặt Đông, Tây, Bắc tiếp giáp với đất Triều Tiên, Mông Cổ và Liên Xô, Tưởng Giới Thạch không thể rời bỏ được miếng thịt béo nục này. Từ mồng 3 đến mồng 6 tháng 8 năm 1948, Tưởng Giới Thạch đã triệu tập Hội nghị kiểm thảo quân sự ở Nam Kinh quyết định đem trọng điểm tác chiến đặt ở khu vực phía nam Hoàng Hà, phía bắc Trường Giang; Triệt để tập trung binh lực, xác định bảo vệ Liêu Đông, Nhiệt Hà ở khu vực Đông Bắc, để tiện việc kiềm chế Quân giải phóng nhân dân ở Đông Bắc và Hoa Bắc; đem khu vực Đông Bắc và Hoa Bắc hợp nhất thành một chiến khu, Mỗi nơi đặt một Thống soái để tiết chế nó. Lúc này, ở Đông Bắc Quốc dân đảng còn có 55 vạn quân. Ai ngờ sau 100 ngày, quân Tưởng ở Đông Bắc ngoài hơn một vạn tên từ Doanh Khẩu ngồi thuyền chạy trốn ra, số còn lại toàn bộ đều bị Giải phóng quân tiêu diệt hết. Trong 100 ngày này, Tưởng Giới Thạch ba lần qua lại Thẩm Dương, đích thân ra tiền tuyến chỉ huy, cũng chẳng có cách gì thay đổi đựơc kết quả toàn vùng biên giới Đông Bắc được giải phóng. Mao Trạch Đông từng nói với Nhiếp Vinh Trăn rằng: Tưởng Giới Thạch bay tới đâu thì quân đội Quốc dân đảng bị thua trận ở đó. Vậy thì chỉ trong vòng nửa tháng ngắn ngủi, điều bí mật giữa ba lần qua lại Thẩm Dương với việc bại trận của quân đội Quốc dân đảng ở Đông Bắc có quan hệ gì?    Đầu năm 1948, khi Vệ Lập Hoàng tới Đông Bắc nhậm chức Tổng Tư Lệnh Tiễu phỉ, số lượng Quân giải phóng nhân dân ở trên chiến trường Đông Bắc đã vượt quá quân Tưởng. Hơn 50 vạn quân Tưởng đã bị Giải phóng quân nhân dân chia cắt ở Trường Xuân, Thẩm Dương, Cẩm Châu, ba khu không nối liền được nhau. Trong tháng 8, sau khi triệu tập Hội nghị kiểm thảo quân sự ở Nam Kinh, Vệ Lập Hoàng bắt Phó tổng tư lệnh Trịnh Động Quốc chỉ huy 10 vạn quân phòng giữ Trường Xuân, kiềm chế bộ phận chủ lực của quân dã chiến Đông Bắc; bắt phó tổng tư lệnh Phạm Hán Kiệt chỉ huy 15 vạn quân phòng giữ tuyến đường từ Huyện Nghĩa tới Sơn Hải Quan, đặc biệt phải giữ chắc các nơi quan trọng như Cẩm Châu, Cẩm Tây v.v.. đảm bảo chắc chắn sự liên hệ đường sắt, đường biển ở trong và ngoài Quan; Bản thân Vệ chỉ huy 30 vạn quân phòng thủ Thẩm Dương và khu vực Bản Khê, Phủ Thuận Thiết Lĩnh, Tân Dân; để bảo đảm chắc chắn Thẩm Dương, khi cần thiết sẽ chi viện cho Trường Xuân ở mặt Bắc và Cẩm Châu ở mặt Nam.    Ngày 12 tháng 5 dã chiến quân Đông Bắc do Lâm Bưu chỉ huy đã phát động chiến dịch Liêu Thẩm, trước hết phát khởi cuộc công kích mãnh liệt vào ba nơi là Nghĩa Huyện, Cẩm Châu và Cẩm Tây. Tiếng đại bác vừa nổ, Phạm Hán Kiệt đã hoảng sợ. Hắn tự biết khó có thể chống đỡ được sự công kích mãnh liệt của Giải phóng quân nhân dân, vội vã cầu viện Tưởng Giới Thạch. Tưởng Giới Thạch cảm thấy vấn đề nghiêm trọng, đã nghiêm khắc ra lệnh cho Vệ Lập Hoàng ở Thẩm Dương cử binh tăng viện Cẩm Châu, hơn thế còn cử Tham mưu trưởng Cố Chúc Đồng tới Thẩm Dương để đốc chiến. Thế nhưng, Vệ Lập Hoàng không muốn làm như vậy. Sau nhiều lần thúc giục của Cố Chúc Đồng hắn mới miễn cưỡng đồng ý cho quân đoàn 49 của Thẩm Dương vận chuyển bằng đường không tới Cẩm Châu.

Vừa mới vận chuyển được hai trung đoàn, Vệ Lập Hoàng lại lấy cớ là sân bay Cẩm Châu bị pháo hỏa của Quân giải phóng phong tỏa, đã đình chỉ chi viện Cẩm Châu. Tưởng Giới Thạch bực tức quá liền từ Nam Kinh bay tới Bắc Bình, rồi ngày mồng 2 tháng 10 từ Bắc Bình bay tới Thẩm Dương, đích thân điều động binh lính. Đây là lần thứ nhất Tưởng Giới Thạch đích thân tới Thẩm Dương trong thời kỳ chiến dịch ở Liêu Thẩm. Tại sao Vệ Lập Hoàng không chịu chấp hành kế hoạch viện binh của Tưởng Giới Thạch? Nói ra thì ngay cả Tưởng Giới Thạch cũng cảm thấy rất đau lòng. Mấy chục vạn quân Quốc dân đảng ở Đông Bắc vốn là do Chủ nhiệm hành dinh Hùng Thức Huy và sĩ quan Tư lệnh trưởng Bảo An Đỗ Duật Minh chỉ huy. Tháng 8 năm 1947, Tưởng Giới Thạch để cho tâm phúc của mình là Trần Thành tới Đông Bắc tiếp quản thay thế Hùng Thức Huy. Quyết định này của Tưởng Giới Thạch đã dẫn tới rất nhiều điều chê trách. Thời kỳ đầu của cuộc chiến tranh giải phóng, Trần Thành là Tổng tham mưu trưởng đầu nhiệm của Bộ quốc phòng, quản lý bốn Tổng tư lệnh Lục, Hải, Không quân và Liên lạc hậu cần. Lúc đó Trần Thành nghênh ngang ngạo ngược coi trời bằng vung, xem thường tất thẩy. Để phụ họa với ý đồ chống Cộng của Tưởng Giới Thạch, Trần Thành đã tuyên bố:Hiện tại tổ chức của Bộ quốc phòng đã được kiện toàn, các trang bị vũ khí của quân đội đã tinh xảo hoàn mỹ, chỉ cần nước Mỹ giúp đỡ, viện trợ quân đội được tiếp tế đầy đủ, thời gian từ nửa năm đến một năm, việc tiêu diệt cộng quân là điều chắc chắn ![1] Ai ngờ sau khi Trần Thành nhậm chức, quân đội Quốc dân đảng liên tục thất lợi trên mặt quân sự, dẫn tới sự bất mãn của rất nhiều tướng lĩnh cao cấp như Cố Chúc Đồng, Hùng Thức Huy, Đỗ Duật Minh, Thang Ân Bá v.v..Tưởng Giới Thạch cũng muốn đem trách nhiệm thất bại của cuộc chiến tranh đổ lên đầu Trần Thành, liền để cho Trần Thành tới Đông Bắc để lập công. Lúc đó, chiến trường Đông Bắc đang bị thế tấn công mùa hạ của Quân giải phóng. Trong thế tấn công lần này, 8 vạn quân Quốc dân đảng đã bị tiêu diệt, 42 thành phố bị mất, cục thế vùng Đông Bắc càng thêm nghiêm trọng. Lập tức trong nội bộ Quốc dân đảng có người nói, Trần Thành đã bại trận ở trong Quan ra ngoài Quan liệu có đánh thắng được không ? Hùng Thức Huy cũng đích thân cầm bút viết thư tới bẩy lần cho Tưởng Giới Thạch, yêu cầu được từ chức, Hùng đã nhìn thấy chức vụ Chủ nhiệm hành dinh Đông Bắc này sớm hay muộn sẽ phải để cho Trần Thành. Sau khi Trần Thành tới Đông Bắc lớn tiếng hò hét Tiêu diệt Cộng phỉ, xây dựng vùng Đông Bắc mới theo Tam dân chủ nghĩa. Trần Thành lấy danh nghĩa: chỉnh đốn nội bộ, an ủi dân chúng, bồi dưỡng sức chiến đấu, chỉnh đốn biên chế quân đội, thay đổi hàng loạt các quan chức quân chính quan trọng, hòng đánh thắng vài trận ở Đông Bắc để tiếng tăm được vang vọng, để cứu vãn tín nhiệm trước mặt Tưởng Giới Thạch. Nào ngờ hùng tâm của Trần Thành chưa được báo đáp, Quân giải phóng nhân dân do Lâm Bưu, La Vinh Hoàn chỉ huy đã phát động cuộc tiến công mùa thu, tiêu diệt hơn bẩy vạn quân của Trần Thành, giải phóng các vùng đất quan trọng chiến lược như Hải Thành, Triều Dương, Phụ Tân v.v..Không để cho Trần Thành tỉnh táo trở lại, quân đội Quốc dân đảng lại bị cuộc tiến công mùa Đông của Quân giải phóng tiêu diệt mất vài vạn tên, bị mất 18 thành phố, ở Đông Bắc chỉ còn lại vài cứ điểm cô lập như Trường Xuân, Thẩm Dương, Cẩm Châu v.v..Trần Thành hoảng hốt lo sợ gào thét thất thanh sức cùng lực kiệt nói với cán bộ thuộc: Ta quyết tâm cùng sống chết với Thẩm Dương. Nếu Thẩm Dương thất thủ, ta nhất định sẽ tự sát tuẫn chức ! Trong khi đó Trần Thành lại bí mật đánh điện cấp báo với Tưởng Giới Thạch, lại bắt vợ là Đàn Tường cầu van Tống Mỹ Linh kể lể trình bày bệnh loét dạ dày của Trần Thành lại tái phát, rất cần được chữa chạy, thỉnh cầu Tống Mỹ Linh nói với Tưởng Giới Thạch điều Trần Thành về Nam Kinh. Tưởng Giới Thạch không chịu đựng nổi sự quấy rầy của Tống Mỹ Linh, quyết định điều Vệ Lập Hoàng tới Đông Bắc. Nhưng, Vệ Lập Hoàng không bằng lòng tới Đông Bắc. Vệ Lập Hoàng từ một vệ binh của Tôn Trung Sơn tiên sinh phấn đấu thành một trong Năm hổ tướng của Quốc dân đảng, trong cuộc chiến tranh chống Nhật đảm nhận chức Tư lệnh quân viễn chinh Trung Quốc, đã từng được tư lệnh tối cao ở Hoa Bắc của quân Nhật là Kajukiyoji coi là Hổ tướng của Trung Quốc. Tổng tư lệnh Chu Đức đã ca tụng Vệ Lập Hoàng là Người anh hùng dân tộc đã lập công lớn trong chiến dịch Hán Khẩu. Thế nhưng do vì Vệ Lập Hoàng là Con bài tạp nham trong hệ đích tôn, đã mấy lần bị Tưởng Giới Thạch bãi quan. Khi cuộc chiến đấu kết thúc, do vì không mãn ý đối với chức vụ mà Tưởng Giới Thạch sắp xếp, Vệ Lập Hoàng liền dẫn vợ và người thư ký tới một số nước như Nhật Bản, Mỹ, Anh, Pháp, Tây Đức v.v.. để khảo sát quân sự. Tháng 10 năm 1947 vừa về nước, Tưởng Giới Thạch đã bắt Vệ tới Đông Bắc. Vệ Lập Hoàng nói:- Chẳng phải là Trần Thành đang ở Đông Bắc sao ?Tưởng Giới Thạch nói:- Nếu hắn có thể gánh vác nổi thì tôi không phải nhờ vả tới ông.Ngày hôm sau, Tưởng Giới Thạch lại gọi Trương Quần, Cố Chúc Đồng v.v..tới khuyên giải, vợ của Trần Thành cũng mặt dày mày dạn chạy tới nhà Vệ Lập Hoàng kể lể khóc lóc nói:- Bọn cộng phỉ ở Đông Bắc đánh ác liệt, trời băng đất tuyết cứ phải trùm chăn rúc ở khắp nơi. Ban đêm rút về hậu phương bệnh cũ tái phát không có thuốc thang chữa trị. Chỉ có Vệ tiên sinh mới có cách thôi. Xin mời Vệ tiên sinh sớm tới Thẩm Dương cho ! [2]

Do ba lần bẩy lượt thúc giục của Tưởng Giới Thạch, ngày 20-1-1948 Vệ Lập Hoàng bay tới Thẩm Dương, ngay lập tức thu thập bộ đội, cố thủ các điểm quan trọng để ổn định cụ thể. Vệ Lập Hoàng cho rằng: Chiến thuật của Quân giải phóng là bao vây thành phố đánh quân cứu viện, chúng ta không thể chui vào thòng lọng của Giải phóng quân tiến đánh các thành phố Tân Thuần, Bàn Sơn, Liêu Dương, Pháp Khố, Yên Sơn v.v... Tưởng Giới Thạch lại một lần nữa thúc giục Vệ Lập Hoàng cử binh tới giải vây cho quân cố thủ ở các nơi, Vệ đều không để ý tới. Sau khi chiến dịch Liêu Thẩm nổ ra, Vệ Lập Hoàng cảm thấy quân đội Quốc dân đảng ở Đông Bắc có nguy cơ bị tiêu diệt, đã kiến nghị với Tưởng Giới Thạch cử mấy đạo quân từ Quan nội tới Cẩm Châu, mở thông đường với Cẩm Thẩm, tập hợp bộ đội các sư đoàn ở Thẩm Dương, rồi cùng tiến lên Bắc, kéo quân đội đang bị bao vây ở Trường Xuân ra. Thế nhưng Tưởng Giới Thạch không đồng ý, kiên trì bắt Vệ Lập Hoàng chỉ huy quân đội Thẩm Dương ra khỏi Liêu Tây. Thậm chí Cố Chúc Đồng còn uy hiếp nói:- Đây là mệnh lệnh của Tổng thống, không thể chống lại được!Vệ Lập Hoàng cười nhạt một tiếng, nói:- Quân đội Thẩm Dương đơn độc rút khỏi Liêu Tây, nhất định sẽ bị tiêu diết toàn quân. Nếu không tin, hai chúng ta sẽ cá cược, vạch chữ thập. Vệ còn cứng cổ mời Tưởng Giới Thạch từ Nam Kinh tới Thẩm Dương.Tưởng Giới Thạch cảm thấy, nếu Vệ Lập Hoàng có thể kịp thời điều binh cứu viện Cẩm Châu, tăng cường binh lực cho Liêu Tây, Quân giải phóng nhân dân sẽ khó có thể đánh chiếm Cẩm Châu. Thế nhưng lúc này Tưởng Giới Thạch đã cảm thấy không chỉ huy nổi Vệ Lập Hoàng nữa rồi. Sau khi Tưởng Giới Thạch tới Thẩm Dương, lập tức đôn đốc triệu tập Vệ Lập Hoàng tới, thế nhưng Vệ Lập Hoàng vẫn kiên trì không chịu cử viện binh. Tưởng Giới Thạch vô cùng bực tức, Tưởng đã triệu tập các nhân viên từ Sư trưởng trở lên để huấn thị, quát chửi các tướng lĩnh cao cấp của Đông Bắc không muốn đánh trận, tiêu cực bị động. Tưởng Giới Thạch còn nói:- Lần này ta tới Thẩm Dương là để cứu các anh ra khỏi đây. Trước đây các anh muốn tìm chủ lực của cộng phỉ cũng không tìm thấy. Bây giờ Cộng phỉ ở Đông Bắc đã tập trung ở hành lang Liêu Tây. Đây chính là cơ hội để các anh lập công vì quốc Đảng... Vạn nhất lần này các anh không thể đánh ra được, thế thì, kiếp sau xin chào! [3]