XXVI

- Ở GA CUỐI TRƯỚC KHI TỚI MOSKVA, khi người soát vé đến thu vé của hành khách, tôi sắp xếp xong đồ đạc bèn đi xuống sân ga, và nhận thấy cái quyết định cuối cùng đã rất gần, tôi càng xúc động mạnh hơn. Tôi cảm thấy lạnh, hai hàm bắt đầu run lên đến nỗi răng va cả vào nhau. Tôi đi theo đám đông một vô ý thức và ra khỏi ga, gọi một người đánh xe, lên xe ngựa và đi. Tôi vừa đi vừa nhìn ngắm người qua lại thưa thớt trên đường, ngắm bóng những chiếc đèn đổ xuống đường và bóng của tôi lúc chạy trước, lúc chạy sau chiếc xe, và không nghĩ ngợi gì cả. Đi được nửa dặm, tôi thấy lạnh hai chân và nhớ ra rằng mình đã cởi đôi tất len lúc ở trên tàu và bỏ nó vào trong túi. Ờ cái túi đâu rồi? Có ở đây không? À có đây rồi. Nhưng còn cái giỏ đâu? Tôi nhận ra rằng mình đã xuống trước một ga và quên tất cả đồ đạc trên tàu, nhưng chợt nhớ vẫn còn tờ biên lai nên quyết định không quay trở lại ga lấy đồ nữa mà tiếp tục đi.

Bây giờ cho dù có cố đến đâu tôi cũng không tài nào nhớ nổi tâm trạng của tôi lúc đó: “tôi nghĩ cái gì?”, “tôi muốn cái gì?” tôi chẳng biết nữa. Tôi chỉ nhớ lúc đó tôi ý thức được rằng một điều gì đó rất khủng khiếp và cũng rất quan trọng đối với cuộc đời tôi đang sắp xảy ra. Không biết có phải là do tôi đã linh cảm trước được điều đó không, tôi cũng không rõ nữa. Cũng có thể, sau tất cả những gì đã xảy ra, mọi hồi tưởng của tôi về quá khứ đều nhuốm màu u tối. Tôi về đến sân nhà thì đã một giờ đêm. Bên hiên nhà tôi có vài anh đánh xe đang đứng chờ khách dưới các ô cửa sổ còn sáng ánh đèn. (Những ô cửa sáng đèn đó là của phòng khách và phòng ăn trong căn hộ chúng tôi ở). Không để ý tại sao cửa nhà mình còn sáng đèn vào lúc khuya như thế, vẫn tâm trạng chờ đợi cái gì đó rất khủng khiếp, tôi bước lên bậc thang và rung chuông. Gã hầu Egor tốt bụng, chịu khó và ngốc nghếch ra mở cửa. Điều đầu tiên đập vào mắt tôi là trên giá mắc áo, bên cạnh những váy áo khác là chiếc áo khoác của hắn. Lẽ ra tôi phải ngạc nhiên, song tôi không ngạc nhiên, dường như tôi đã mong đợi điều đó. “Quả đúng là thế”, - tôi nghĩ. Khi tôi hỏi Egor ai đang ở đây, gã nói tên Trukhachevsky, tôi lại hỏi có ai đi cùng hắn không. Gã đáp: “Không có ai ạ!”

Tôi nhớ gã hầu trả lời tôi với một giọng dường như muốn làm tôi vui mừng và xua đi nỗi ngờ vực rằng còn có thêm ai đó nữa. “Không có ai cả. Thế đấy, thế đấy”, - tôi tự nói với mình.

“Thế còn lũ trẻ?”

“Ơn Chúa, các cô cậu khỏe cả và đi ngủ từ lâu rồi ạ.”

Tôi không thở nổi và không thể dừng đôi hàm răng đang run bần bật lại được. “À thế là không phải như mình đã nghĩ rằng mọi chuyện tưởng là bất hạnh nhưng rồi lại tốt đẹp như cũ. Không, mọi chuyện không phải như cũ, mà tất cả những cảnh mình tưởng tượng ra, mình nghĩ đó chỉ là tưởng tượng thôi, hóa ra là sự thật. Tất cả hóa ra là...”.

Tôi suýt khóc nức lên, nhưng lập tức con quỷ trong tôi mách bảo: “Mi khóc lóc rên rỉ đi, còn chúng nó thì bình an giải tán, rồi mi chẳng tìm được chứng cớ nào nữa, và sẽ suốt đời hồ nghi, khổ sở”. Lập tức sự yếu mềm trong tôi biến mất và xuất hiện một cảm xúc kỳ lạ, chắc là ngài không tin đâu, một cảm xúc vui sướng rằng nỗi đau khổ của tôi sẽ kết thúc ngay bây giờ, rằng ngay bây giờ tôi có thể trừng phạt nàng, có thể được giải thoát khỏi nàng, rằng tôi có thể để cơn giận dữ tha hồ hoành hành. Và tôi đã thả cơn giận dữ của mình ra. Tôi biến thành con thú, một con thú dữ hung ác và khôn khéo.

“Không cần, không cần”, - tôi nói với Egor khi gã định đi vào phòng khách, - “việc của mày đây: chạy nhanh đi gọi đánh xe và ra ga nhận đồ đạc của tao, biên lai đây. Đi đi.”

Egor đi qua hành lang lấy áo khoác. Sợ gã sẽ đánh động họ, tôi đi theo đến tận buồng gã, đợi gã mặc áo xong. Trong phòng ăn, cách đó một phòng, có tiếng nói chuyện và tiếng dao đĩa. Họ đang ăn và không nghe thấy tiếng chuông. “Miễn là chúng đừng bước ra bây giờ”, - tôi nghĩ. Egor mặt xong chiếc áo khoác lông cừu kiểu dân Astrakhal và đi ra. Tôi mở cửa cho gã ra rồi khóa trái cửa sau lưng gã. Và tôi trở nên khiếp sợ, khi cảm thấy rằng mình chỉ còn lại một mình và rằng tôi cần phải hành động ngay bây giờ. Hành động như thế nào - tôi cũng còn chưa biết. Tôi chỉ biết rằng mọi chuyện bây giờ đã kết thúc, rằng không còn nghi ngờ gì về tội lỗi của nàng và rằng tôi ngay bây giờ sẽ trừng phạt nàng, chấm dứt mối quan hệ của tôi với nàng.

Trước kia, khi trong tôi vẫn còn những do dự, tôi nói với mình: “Nhỡ đâu đó không phải là sự thật, nhỡ đâu mình nhầm”, bây giờ thì không như thế nữa. Tất cả đã được khẳng định dứt khoát. Bí mật không cho tôi biết, một mình nàng và hắn, giữa đêm khuya. Thế cũng đã đủ để không thể tha thứ cho tất cả. Hay còn tệ hơn thế nữa: họ phạm tội một cách táo tợn, chủ tâm làm ra táo tợn như thế để chứng tỏ là mình không có chuyện gì. Tất cả đã rõ ràng, không còn nghi ngờ gì nữa. Chỉ còn lo một điều là làm sao cho họ đừng kịp tẩu thoát, đừng nghĩ ra thêm được trò bịp bợm mới nào để xóa dấu vết, xóa chứng cớ và làm tôi mất cơ hội trừng phạt. Và để mau chóng bắt quả tang, tôi rón rén đi vào phòng khách, nơi họ đang ngồi bằng lối qua phòng ăn mà đi qua hành lang và phòng trẻ con.

Phòng trẻ thứ nhất là của mấy thằng bé, ở phòng trẻ thứ hai chị vú cũng đang ngủ, cựa quậy mình như muốn thức giấc. Tôi tưởng tượng chị ta sẽ nghĩ gì khi biết hết mọi sự, và ý nghĩ đó khiến cho nỗi thương xót thân mình dâng khắp trong tôi, tôi không cầm nổi nước mắt. Để không đánh thức lũ trẻ, tôi nhón chân chạy qua hành lang về phòng mình, nằm vật xuống đi văng khóc nức nở.

“Mình - một con người trung thực, con của mẹ của cha, mình - người cả cuộc đời mơ ước đến hạnh phúc gia đình, mình - người đàn ông chưa khi nào phản bội lại cô ta... Thế mà cô ta, mẹ của năm con người, năm đứa trẻ, cô ta còn ôm lấy thằng nhạc công, chỉ vì hắn có đôi môi đỏ! Không, đó không phải là con người nữa! Đó là con chó, một con chó cái đê tiện! Làm chuyện đó ngay cạnh phòng của lũ trẻ mà cô ta giả vờ thương yêu suốt đời. Lại còn viết lá thư như đã gửi cho mình trong khi ở đây thì trơ tráo nhảy lên ôm cổ hắn! Làm sao mà mình biết được, biết đâu cô ta đã như thế trong suốt thời gian qua rồi. Biết đâu cô ta từ lâu đã đẻ ra những đứa con với bọn hầu mà mình tưởng là con mình. Nếu như ngày mai mình mới về, với mái tóc đó, với eo lưng đó, với những động tác lười biếng yêu kiều đó (tôi nhớ rõ toàn bộ khuôn mặt hấp dẫn đáng ghét của nàng) cô ta sẽ lại đón mình, và con quỷ ghen tuông sẽ mãi mãi ở lại và xâu xé trái tim mình. Vú nuôi và gã hầu Egor sẽ nghĩ gì? Và cả bé Lisa tội nghiệp nữa! Con bé đã hiểu được điều gì đó rồi. Rồi còn sự trắng trợn đó nữa! Còn sự dối trá đó nữa! Còn cái tình cảm thú vật mà mình đã thừa biết nữa”. - Tôi tự nói với mình.

Tôi muốn dậy song không dậy nổi. Trái tim đập mạnh đến nỗi tôi không thể đứng vững trên đôi chân của mình. Hừ, tôi sẽ chết vì nhồi máu cơ tim thôi. Nàng đã giết chết tôi. Nàng cần như thế mà. Sao cơ, nàng sẽ giết tôi à? Ồ không, nếu thế thì quá lợi cho nàng, và tôi không cho nàng được hưởng cái lợi đó đâu. Hừ, tôi thì ngồi đây, còn ở đằng kia họ ăn uống, cười nói, và... Hừ, tuy nàng không còn tươi trẻ nữa nhưng hắn không chê nàng: nàng dù sao vẫn không tệ lắm, và chủ yếu là ít nhất nàng không gây nguy hại cho cái sức khỏe quý giá của hắn. “Tại sao mà mình không bóp cổ cô ta ngay khi đó cơ chứ”, - tôi nhớ trong cuộc cãi cọ một tuần trước đó, tôi đã đẩy nàng ra khỏi phòng mình và sau đó đập phá đồ đạc. Tôi hồi nhớ trạng thái của mình lúc đó, không chỉ hồi nhớ, mà còn cảm thấy lại cái nhu cầu muốn đánh, muốn đập phá mà tôi đã cảm thấy lúc đó. Tôi nhớ tôi muốn hành động như thế nào, và tôi không còn nghĩ thêm được gì khác ngoài những suy tính cho hành động đó. Tôi rơi vào trạng thái của một con thú dữ hay của một người bị kích động khi gặp nguy hiểm, khi người đó hành động một cách chính xác, không vội vã, nhưng không bỏ phí một giây phút nào, tất cả đều nhằm hướng tới một mục đích nhất định.

XXVII

- ĐIỀU ĐẦU TIÊN tôi làm là tháo đôi ủng ra, rồi với đôi chân chỉ còn mang bít tất, tôi tiến đến bức tường phía trên chiếc đi văng, nơi treo súng và dao găm. Tôi lấy xuống con dao quắm Damas vô cùng sắc chưa bao giờ được dùng đến. Tôi rút con dao ra khỏi vỏ. Tôi nhớ cái vỏ đựng dao rơi xuống sau chiếc đi văng, và tôi còn tự bảo mình: “Sau phải tìm nó không thì lạc mất”. Sau đó tôi cởi chiếc áo khoác mà suốt từ lúc về tôi vẫn mặc trên người rồi đi mỗi bít tất nhẹ nhàng tới chỗ bọn họ.

Lặng lẽ lén bước đến nơi, tôi bất ngờ mở tung cửa. Tôi còn nhớ vẻ mặt của họ. Tôi nhớ vẻ mặt đó bởi vì nó mang đến cho tôi một sự vui mừng đau đớn. Đó là vẻ kinh hoảng. Đó chính là cái tôi cần. Tôi không bao giờ quên được cái vẻ sợ hãi tuyệt vọng thể hiện trên khuôn mặt của cả hai người vào khoảnh khắc đầu tiên khi họ nhìn thấy tôi. Hắn hình như đang ngồi bên bàn, nhưng vừa trông thấy, hay nghe thấy tôi liền nhảy dựng lên và đứng sững lại, lưng quay về phía tủ. Khuôn mặt hắn biểu lộ rành rành nỗi sợ hãi. Khuôn mặt nàng cũng biểu hiện nỗi khiếp sợ, song ngoài ra còn có thêm những biểu hiện khác nữa. Nếu như chỉ có nỗi khiếp sợ không thôi thì chắc đã không xảy ra cái điều đã xảy ra. Nhưng trên khuôn mặt nàng, ít nhất như tôi cảm thấy, còn có cả sự buồn tiếc, không hài lòng vì người ta đã phá hủy mất hứng thú tình yêu của nàng và hạnh phúc của nàng với hắn. Dường như nàng không cần gì hết ngoài việc người ta đừng quấy rầy hạnh phúc của nàng lúc này. Tất cả những biểu hiện đó chỉ dừng lại trên khuôn mặt họ trong giây lát. Vẻ sợ hãi được thay thế bởi vẻ nghi vấn: có thể nói dối hay không? Nếu như có thể thì phải bắt đầu nói dối. Nếu như không thể thì phải bắt đầu cái khác. Nhưng đó là cái gì? Hắn nhìn nàng dò hỏi. Trên khuôn mặt nàng, như tôi cảm thấy, vẻ tức giận và buồn phiền được thay bằng vẻ quan tâm khi nàng nhìn sang hắn.

Tôi dừng lại trong khoảnh khắc ở cửa, tay giữ con dao đằng sau lưng. Vào khoảnh khắc đó, hắn mỉm cười và bắt đầu bằng một giọng dửng dưng phát tức cười:

“Chúng tôi vừa mới chơi đàn...”

“Chúng em không ngờ...”, - nàng cất lời cùng lúc, cũng theo giọng của hắn.

Nhưng cả hắn, cả nàng đều không nói hết: lại cơn điên giận mà tôi trải qua tuần trước giờ đã tràn ngập trong tôi. Tôi lại cảm thấy nhu cầu phá hủy, nhu cầu bạo lực và nỗi vui sướng vì cơn điên giận đó, và tôi xuôi theo nó.

Cả hai người đều chưa nói hết... Bắt đầu cái khác mà họ sợ, cái đã cắt ngang lời nói của họ. Tôi xông đến nàng, nhưng vẫn dấu con dao để hắn không ngăn cản được tôi đâm nàng vào bên sườn phía dưới ngực. Tôi đã lựa chọn vị trí đó ngay từ đầu. Trong lúc tôi xông tới nàng thì hắn trông thấy, và làm điều mà tôi không hề chờ đợi ở hắn là tóm lấy tay tôi và thét lên:

“Tỉnh lại đi, anh làm gì vậy! Bớ người ta!”

Tôi rút tay ra và im lặng xông tới hắn. Mắt hắn gặp mắt tôi, hắn bỗng tái nhợt như tờ giấy, cả đôi môi cũng bệch cả đi, đôi mắt lóe lên một ánh bất thường, và nhanh như cắt, tôi cũng không ngờ, hắn chui xuống dưới chiếc dương cầm và vọt ra khỏi cửa. Tôi định lao theo hắn, song tay trái tôi trĩu nặng. Đó là nàng. Tôi giằng ra, nàng lại càng bấu chặt lấy tôi hơn và không chịu buông ra. Chướng ngại vật bất ngờ đó, sức nặng và sự đụng chạm của nàng càng làm tôi điên tiết. Tôi cảm thấy mình đã hoàn toàn hóa điên và hẳn là rất dữ tợn, và lấy làm vui mừng về điều đó. Tôi dùng hết sức vung tay trái ra và khuỷu tay đập thẳng vào mặt nàng. Nàng rú lên và buông tay tôi. Tôi định chạy theo hắn, song sực nhớ rằng mình trông sẽ nực cười nếu chạy chân bít tất đuổi theo tình nhân của vợ, tôi không muốn mình trông nực cười, tôi muốn mình trông thật dữ dội. Mặc dù trong cơn điên loạn, suốt thời gian đó tôi vẫn ghi nhớ những ấn tượng nào tôi đã gây cho mọi người và thậm chí cả những ấn tượng đã phần nào chi phối hành động của tôi. Tôi quay lại với nàng. Nàng xuống chiếc đi văng, vừa lấy tay bưng đôi mắt mới bị tôi đánh bị thương vừa nhìn tôi. Trên khuôn mặt nàng là nỗi sợ hãi và căm hận đối với tôi, kẻ thù của nàng, vẻ của nàng giống như vẻ của con chuột lúc bị người ta nhấc ra khỏi cái bẫy mà nó sa vào. Tôi không nhìn thấy gì khác nơi nàng ngoài sự sợ hãi và lòng căm thù đó. Đó chính là nỗi sợ và lòng căm thù đối với tôi do tình yêu đối với kẻ khác gợi lên. Tuy nhiên, có lẽ tôi còn có thể tự chủ được nếu như nàng im lặng. Nhưng nàng lại bắt đầu nói và dùng tay túm lấy bàn tay đang cầm dao của tôi.

“Tỉnh trí lại đi mình! Sao vậy mình? Mình làm gì vậy? Không có chuyện gì đâu, không có gì đâu, ... Em thề đấy!”

Lẽ ra tôi đã chậm lại, nếu như... Nhưng những lời cuối cùng của nàng, mà tôi hiểu theo nghĩa ngược lại, tức là có chuyện xảy ra, đã làm tôi phải đáp trả lại. Sự đáp trả đó phải tương ứng với cơn điên giận mà tôi đang đưa mình vào, cơn điên giận đó càng lúc càng tăng lên và cần phải tiếp tục tăng lên như thế. Sự điên giận cũng có những quy luật của nó.

“Đừng nói dối, đồ đê tiện!” - Tôi gào lên và dùng tay trái nắm lấy tay nàng, nhưng nàng vùng ra được. Khi đó tôi dùng tay trái chộp lấy cổ nàng, tay phải vẫn không rời con dao, đè nàng xuống và bóp cổ. Cái cổ mới cứng làm sao... Nàng dùng hai tay ôm chặt lấy tay tôi, cố gỡ nó ra khỏi cổ, và tôi như chờ đợi chính điều đó, lấy hết sức bình sinh đâm nàng một nhát vào phía trái bên dưới xương sườn.

Người ta bảo rằng trong cơn điên loạn thì họ không nhớ được họ làm gì, - đó là chuyện nhảm nhí, không đúng. Tôi nhớ được hết và không một giây phút nào ngừng ghi nhớ. Cơn điên giận trong tôi càng bùng to lên thì trong tôi lại càng cháy sáng ý thức khiến tôi không thể không nhìn rõ tất cả những gì mình đang làm. Từng giây từng phút tôi đều biết mình đang làm gì. Tôi không thể nói mình là người luôn biết trước mình sẽ phải làm gì, nhưng vào giây phút đó, tôi thậm chí như biết được trước vài giây điều mình sẽ làm, dường như là để tôi còn cơ hội hối hận, để tôi còn có thể bảo mình dừng lại. Tôi biết là tôi đâm nàng phía dưới xương sườn và biết con dao đã cắm phập vào mình nàng. Vào cái phút tôi làm điều đó, tôi ý thức được là tôi đang làm cái gì đó khủng khiếp mà tôi chưa bao giờ dám làm và sẽ mang lại những hậu quả đáng sợ. Nhưng ý thức đó lướt qua nhanh như tia chớp, và sau ý thức hành động đã lập tức được thực hiện. Tôi nhận thức được hành động đó một cách vô cùng rõ ràng. Tôi nghe thấy và nhớ rõ lưỡi dao hơi khó xuyên qua lớp áo trong và cái gì đó nữa rồi sau đó phập vào phần mềm mềm. Nàng chộp cả hai tay vào lưỡi dao đến đứt cả tay nhưng rồi không thể giữ nổi nó. Sau này, lúc ngồi trong tù, sau khi trong tôi đã xảy ra biến chuyển đạo đức, tôi đã suy nghĩ rất lâu về giây phút đó, cố nhớ lại các chi tiết và hiểu thấu được tất cả. Tôi nhớ rằng trong khoảnh khắc, chỉ một khoảnh khắc thôi trước khi hành động, tôi ý thức được là mình đang giết người, giết một phụ nữ không có khả năng tự vệ là vợ mình. Tôi nhớ rằng mình khiếp sợ vì ý thức đó và do vậy vừa đâm con dao vào mình nàng, tôi lập tức rút nó ra, mong muốn sửa chữa lại điều đã làm và dừng lại. Trong khoảnh khắc tôi đứng bất động, đợi xem cái gì sẽ xảy ra và còn có thể cứu vãn được không. Nàng nhảy chồm và rú lên:

“Vú ơi! Anh ta giết tôi rồi!”

Nghe tiếng ồn, chị vú chạy đến cửa. Tôi vẫn đứng đó chờ đợi và không tin vào điều mình vừa làm. Nhưng kìa, từ dưới áo nàng máu phọt ra. Chỉ lúc đó tôi mới hiểu là không thể nào cứu vãn được nữa, và lập tức quyết định không cần cứu vãn nữa, tôi đã muốn như thế và cần phải làm như thế. Chờ cho nàng ngã xuống, và chị vú hét lên: “Ôi trời ơi!” rồi chạy đến bên nàng, lúc đó tôi mới buông con dao và đi ra khỏi phòng.

“Không việc gì phải lo lắng, cần phải biết mình đang làm gì”, - tôi nói với mình, không nhìn sang nàng và chị vú. Chị vú gào thét, gọi hầu gái. Tôi đi qua hành lang, gọi hầu gái rồi đi sang phòng mình. “Phải làm gì bây giờ đây?” - tôi tự hỏi và lập tức hiểu ra phải làm gì. Vừa vào phòng, tôi đi thẳng đến bên bức tường, lấy xuống khẩu súng, ngắm nghía nó. Súng đã nạp đạn. Tôi đặt nó lên bàn, sau đó nhặt cái vỏ dao găm phía sau đi văng và ngồi xuống.

Tôi ngồi như thế rất lâu. Tôi không nghĩ, không nhớ gì cả. Tôi nghe thấy ngoài kia người ta khiêng cái gì đó, nghe thấy ai đó đến, rồi lại có ai đó nữa đến. Sau đó nghe tiếng và trông thấy Egor mang giỏ đồ của tôi vào. Bây giờ còn ai cần giỏ đồ ấy nữa cơ chứ!

“Mày nghe chuyện gì xảy ra rồi chứ?” - Tôi nói - “Đi bảo người gác cổng báo cảnh sát đi.

Gã không nói gì và bỏ đi. Tôi đứng dậy, khóa cửa rồi lấy thuốc và diêm ra bắt đầu hút thuốc. Tôi chưa kịp hút xong điếu thuốc thì giấc ngủ đã xâm chiếm và xô tôi xuống. Tôi ngủ có lẽ đến hai tiếng đồng hồ. Tôi nhớ tôi mơ thấy mình hòa thuận với nàng, cãi nhau với nàng nhưng rồi lại làm lành, có chút gì đó cản trở chúng tôi, song chúng tôi sống hòa thuận. Tôi bị đánh thức bởi tiếng gõ cửa. “Đó là cảnh sát, - tôi thức giấc và nghĩ, - hình như là mình giết chết cô ta rồi. Mà có khi đó là cô ta cũng nên, và chẳng có chuyện gì xảy ra cả”. Người ta lại gõ cửa. Tôi không trả lời vì đang bận giải quyết câu hỏi: đã xảy ra chuyện đó hay là không? Có, đã xảy ra. Tôi nhớ đến chiếc áo cản trở mũi dao và nhớ lưỡi dao lúc ngập vào trong thịt nàng, sống lưng tôi lạnh buốt. “Đúng, đã xảy ra chuyện rồi. Và bây giờ phải đến lượt mình”. Tôi nói điều đó và biết rằng mình sẽ không tự sát. Tuy nhiên, tôi vẫn đứng dậy và lại cầm lấy khẩu súng lục. Nhưng thật là kỳ lạ, tôi nhớ trước đây đã nhiều lần tôi định tự sát, cái tối ở trên tàu cũng vậy, khi đó tôi cảm thấy có thể tự sát dễ dàng, dễ dàng là bởi tôi có thể làm thế để chiến thắng nàng. Còn bây giờ tôi không những không thể tự sát, mà còn không thể nghĩ về điều đó được nữa. “Làm chuyện đó để làm gì?” - tôi tự hỏi và không tìm ra câu trả lời. Người ta lại gõ cửa. “Trước tiên cần phải biết ai đang gõ đã. Mình vẫn còn kịp mà”. Tôi đặt súng xuống và phủ tờ báo lên trên. Tôi tiến đến cửa, mở then cài ra. Đó là chị gái của nàng, một bà góa tốt bụng và ngu ngốc.

“Vasya! Chuyện gì vậy?” - Bà ta hỏi, những giọt nước mắt luôn sẵn sàng nơi bà ta trào ra.

“Chị cần gì?” - Tôi thô lỗ hỏi. Tôi thấy rằng hoàn toàn không cần thiết phải thô lỗ với bà ta như vậy, nhưng tôi không thể nghĩ ra được một giọng điệu nào khác hơn.

“Vasya, nó đang hấp hối! Ivan Feodorovich nói thế.” - Ivan Feodorovich là bác sĩ, cố vấn của nàng.

“Chẳng lẽ ông ta lại ở đây sao?” - Tôi hỏi, và tất cả nỗi căm giận đối với nàng lại dâng lên. - Hừ, thế thì sao?

“Vasya, đến chỗ nó đi. Ôi, sao mà khủng khiếp quá.”

“Đến chỗ cô ta ư?” - tôi tự hỏi. Và tức khắc trả lời rằng cần phải đến, rằng chắc là luôn phải như vậy, một người chồng giết vợ như tôi thì nhất định phải đến chỗ vợ. “Nếu như đó là nhiệm vụ của mình thì nên đến, - tôi tự nhủ - còn nếu như việc này còn cần thiết thì mình vẫn luôn kịp”, - tôi nghĩ đến ý định tự sát, và đi theo bà chị. “Bây giờ thế nào cũng lại nói năng và làm bộ làm tịch cho mà xem, nhưng mình không chịu thua đâu”.

“Gượm đã”, - tôi nói với bà chị, - “trông thật ngố nếu tôi đi chân không ủng, chờ tôi đi tạm đôi giày đã.”