Diễn trình biện chứng của cuộc cách mạng 1789 mở màn do một quyết định của vua Louis XVI: quyết định triệu tập Quốc dân Đại biểu vào tháng 5-1789. Từ nhiều năm trước, ngân khố nhà vua luôn luôn trống rỗng, số thu mỗi năm thường kém số chi chừng hơn 100.000.000 đồng bảng.

Nhá vua đã thay đổi nhiều lần bộ trưởng tài chánh, nhưng vẫn không ai tìm được giải pháp. Muốn dặt thêm thuế má, nhà vua thường vấp phải sự phản kháng của quý tộc, tu sĩ, nhất là vấp phải sự phản kháng của Pháp đình thành Paris. Cực chẳng đã, Louis XVI đành phải quyết định triệu tập Quốc dân Đại biểu (ĩ). Nhà vua cũng tưởng rằng việc triệu tập sẽ chỉ nhằm thay đổi thuế khóa, đầu có ngở rằng nó sẽ mở màn cho cuộc cách mạng làm sụp đổ ngai vàng Pháp!

Về phía dân chúng, những tin đồn về sự triệu nhóm Quốc dân Đại biểu đã gây nhiều giao động sôi nổi. Niềm hy vọng lớn lao đã thổi qua tâm trí những tầng lớp thứ dân. Nhất là cuối 1788. nạn đói rét ít nhiều đã khiến dân chủng mòn mỏi trông chờ sự thay đổi. Tuy nhiên, cần nhắc rằng lúc đó, không có một người dân Pháp nào có ý nghĩ muốn đạp đổ đế chế và xây dựng nền cộng hoả. Vả lại, vua Louis XVI, tuy nhu nhược và đôi khi mưu tính quanh quẩn, nhưng có bản chẩt hiền từ, nên dân chúng vẫn có lòng mến vua. Vừa hay tin triệu nhóm Quốc dân Đại biểu, toàn quốc đã sôi nổi. Trong khắp nước, lập tức thấy tung ra hàng trăm, ngàn những sách bàn luận về những dự án Quốc dân Đại biểu. Mỗi tầng lớp xă hội được đề cử một số đại biểu. Nhưng vấn đề đặt ra là mỗi tầng lớp sẽ cử bao nhiều đại biểu, và một khi nhóm họp, việc bỏ thăm sẽ làm theo đơn vị giai cấp, hay sẽ bỏ thăm theo đầu người? Nếu bỏ thăm theo giai cấp, thì tu sĩ vã quý tộc sẽ có hai thăm, và thứ dân chỉ có một lá thăm. Trong những vụ thảo luận sôi nổi này, nhiều lãnh tụ đã bẳl đầu nổi danh: Robespierre (luật sư vùng Arras), Camille Desmoulins (luậl sư và viết báo), Sieves (tu sĩ)...

Tới lúc bầu cử những đại biểu, liền thấy bộc lộ rõ rệt những mâu thuẫn trong hai tầng lớp quý tộc và tu sĩ. Tầng lớp quý tộc được bầu 270 đại biểu. Trong số này, có chừng 90 người (như La Fayette) có khuynh hướng cải lương thièn về quan điểm của lớp thứ dân. Trong tầng lớp tu sĩ, nhiều mục sư đã chua chát trách móc và đôi khi chống đối kịch liệt với các hàng Giám mục và Hồng y. Có kẻ liều lĩnh đã dám gọi các Đức Hồng y bằng ông, không kêu là tướng cỏng như xua lữa. Rốt cuộc, có 18 vị đại biểu là Giám mục và Hồng y, trong khi 218 mục sư được bầu. Tầng lớp thứ dân được bầu 700 người. Vì lớp nông dân và thợ thuyền còn ít học thức và chưa biết tranh luận, nên phần lớn đại biểu đều là những tay trí thức thành thị. Trong số 700 người, có chừng 400 làm luặt sư, thâm phán, chưởng khế, bác sĩ, thương gia... Cả đến hầu tước Mirabeau (vì quả ăn chơi trụy lạc đã bị tầng lớp quý tộc gạt bỏ) cũng ứng cử trong tầng lớp thứ dân và được bầu làm đại biểu...