Tôi đã cạo râu cho bố vào lần cuối cùng tôi gặp ông. Đó là tuần tôi bị tai biến mạch máu não. Hôm đó bố tôi thấy khó chịu trong người nên tôi đã ở lại trong căn phòng nhỏ gần vườn Tuileries tại Paris của ông. Buổi sáng, sau khi đã chuẩn bị xong xuôi tách trà sữa cho bố, tôi bắt tay vào cạo đám râu đã nhiều ngày chưa cạo của ôngệ Cảnh tượng này khắc sâu vào trí nhớ của tôi. Rụt cổ trong chiếc ghế bành phủ dạ phớt màu đỏ nơi ông thường ngồi đọc báo, bố tôi dũng cảm thách thức cảm giác rát khi da bị dao cạo tấn công. Tôi quấn quanh cổ ông một chiếc khăn mặt lớn, trải một lớp dày bọt lên mặt ông và cố gắng không kích thích quá mức đám biểu bì bị nứt từng chỗ do vở các tĩnh mạch con. Mệt mỏi khiến mắt ông trũng sâu, mũi nổi bật lên giữa những đường nét hốc hác nhưng vẫn không mất đi chút nào vẻ kiêu ngạo thường ngày ở con người ấy với chùm tóc bạc uốn quanh đầu và thân hình cao lớn. Trong phòng, quanh chúng tôi là những kỉ niệm về cuộc đời ông tạo nên những mớ hỗn độn. Đó là mớ lộn xộn các tạp chí, đĩa hát mà ngày nay người ta không còn nghe nữa. Những đồ vật hỗn tạp và ảnh của các thời kì luồn trong khung một chiếc gương lớn. Là bố trong bộ quần áo lính thuỷ nhỏ đang nghịch chiếc vòng mây, trước chiến tranh thế giới 1914, là hình con gái tôi tám tuổi mặc bộ đồ cưỡi ngựa và một bức ảnh đen trắng của tôi chụp trên sân gôn mini. Khi đó, tôi 11 tuổi, tai bị rách, có vẻ mặt của một học sinh ngoan và trông ngô ngố, nhưng bực một nỗi, tôi lại là một đứa lười chuyên nghiệp ấy chứ.

Tôi kết thúc nhiệm vụ thợ cạo bằng việc xức thứ nước hoa bố yêu thích nhất lên người ông. Chúng tôi chia tay nhau sau dó và ông không hề nói cho tôi biết về bức thư ông xếp trong ngăn kéo bàn giấy, ghi lại những ý muốn cuối cùng của Người. Từ đó, chúng tôi không gặp nhau nữa. Tôi không ròi khỏi chốn nghỉ mát ở Berck và đôi chân bố tôi, ở tuổi 92, cũng không cho phép ông bước xuống các bậc cầu thang oai vệ noi ông ở nữa. Cả hai chúng tôi đều là những kẻ mắc hội chứng "bị nhốt", dù theo hai cách khác nhau, tôi mắt kẹt trong thân thể mình, còn ông mắc kẹt trong căn gác tầng ba nơi ông ở. Giờ đây người ta phải cạo râu cho tôi mỗi sáng và tôi thường nghĩ đến bố mỗi khi một y tá cẩn thận cạo má cho tôi bằng lưỡi dao cũ tám ngày chưa thay. Tôi hi vọng mình đã làm công việc thợ cạo cẩn thận hơn thế.

Thỉnh thoảng bố gọi cho tôi và tôi nghe giọng nói ấm áp của ông hơi run trong ống nghe mà người ta giúp tôi áp sát vào tai. Bố nói chuyện với đứa con trai trong khi biết quá rõ là nó không dễ gì mà trả lời được. Bố cũng gửi cho tôi bức ảnh ở sân gôn mini. Ban đầu tôi không hiểu tại sao. Và nó vẫn cứ sẽ là một câu đố nếu không tình cờ có người nảy ra ý định lật đằng sau bức hình ra xem. Những hình ảnh đã lãng quên về một dịp cuối tuần mùa xuân khi cả nhà đi dã ngoại tới một thị trấn nhiều gió và hoi buồn chợt nối tiếp nhau hiện về trong tâm trí tôi. Với nét chữ xương xương đều đặn, bố ghi đơn giản: Berck-sur-Mer, tháng Tư năm 1963.