Và giờ đây Kinh thành rốt cuộc đã bị vây hãm, siết chặt trong vòng vây quân địch. Tường Rammas đã vỡ, tất cả đồng Pelennor đều phó mặc vào tay Kẻ Thù. Những lời cuối cùng đến từ bên ngoài tường thành là của những người lao xuống con đường Bắc tiến trước khi Đại Môn đóng lại. Họ là tàn quân đội lính gác đóng ở nơi con đường từ Anórien và Rohan đổ vào các trang trại. Dẫn đầu họ chính là Ingold, người đã cho Gandalf và Pippin vào chưa đầy năm ngày trước, khi mặt trời vẫn còn mọc và vẫn còn hi vọng vào buổi sáng.

“Không có tin của người Rohirrim,” anh nói. “Giờ đây Rohan sẽ không tới. Hoặc nếu có tới, thì cũng sẽ không có ích gì cho chúng ta. Đạo quân mới mà chúng ta nghe nhắc đến đã tới trước, qua sông bằng đường qua Andros. Chúng rất mạnh: hàng binh đoàn Orc mang Con Mắt, và vô số đội Con Người, loại người mà chúng ta chưa gặp trước đây. Không cao, nhưng to bè và dữ tợn, râu ria như người lùn, vác những cây rìu lớn. Chúng đến từ mảnh đất dã man nào đó ở xa phía Đông, chúng tôi cho là vậy. Chúng đã chiếm giữ con đường Bắc tiến; và nhiều tên đã đổ vào Anórien. Người Rohirrim không thể tới.”

Đại Môn đóng lại. Cả đêm, lính canh trên các tường thành nghe thấy âm thanh vẳng đến từ kẻ thù đi càn bên ngoài, đốt trụi đồng và cây cối, chém nát bất cứ người nào chúng gặp bên ngoài, dù sống hay chết. Không thể đoán được số quân đã qua sông trong bóng tối, nhưng khi buổi sáng, hoặc cái bóng tù mù của nó vắt qua đồng bằng, có thể thấy rằng ngay cả nỗi sợ hãi mà ban đêm đem đến cũng không hề khiến người ta đếm quá đà. Cánh đồng tối sầm vì những đội quân tiến đến, và chừng nào mắt còn nhìn được trong cảnh âm u, còn thấy khắp xung quanh thành phố bị vây hãm, những khu lều trại đen hoặc đỏ thẫm trôi lên như một thứ nấm mốc bẩn thỉu.

Bận rộn như kiến, bọn Orc vội vã đào bới, khoét những đường hào sâu thành một vòng lớn, chỉ ngay ngoài tầm tên bắn từ các tường thành, và mỗi con hào đào xong lại được lấp đầy lửa, dù làm thế nào chúng nhóm và giữ lửa cháy, bằng kĩ thuật hay bằng quỷ thuật, thì không ai thấy được. Cả ngày hôm đó công việc của chúng tiếp tục, trong khi những người ở Minas Tirith chứng kiến mà không cách nào ngăn cản. Và khi mỗi khúc hào hoàn thành, họ lại thấy những xe thồ lớn tiến tới, và không lâu sau lại thêm những đạo quân kẻ thù nhanh chóng lắp đặt những cỗ máy lớn để bắn phá, mỗi cỗ máy ở đằng sau sự bảo hộ của một con hào. Không có máy móc nào trên tường thành đủ lớn để bắn tới nơi hay để ngăn cản công việc đó.

Ban đầu, người ta cười và không mấy sợ hãi những thiết bị kia. Bởi bức thành chính của kinh thành cao và cực kì dày, xây dựng từ trước khi sức mạnh và kĩ năng người Númenor phai nhạt trong cảnh lưu vong; và mặt ngoài thành giống như tháp Orthanc, cứng, tối sẫm và phẳng lì, không thể đánh bại bằng sắt thép hay bằng lửa, không thể bị phá vỡ trừ phi gặp những chấn động đủ xé nát mặt đất dưới chân.

“Không,” họ nói, “kể cả nếu chính Kẻ Không Tên đến cũng không, thậm chí hắn cũng không thể vào được đây chừng nào chúng ta còn sống.” Nhưng vài người khác trả lời: “Chúng ta còn sống đến chừng nào? Bao lâu? Hắn có thứ vũ khí đã quy phục nhiều nơi hùng mạnh khác kể từ thuở thế giới bắt đầu. Cái đói. Những con đường đã bị chặn. Rohan sẽ không tới.”

Nhưng những cỗ máy chẳng lãng phí đạn vào bức tường thành bất bại. Chỉ huy cuộc tấn công kẻ địch lớn nhất của Chúa tể Mordor chẳng phải là tên kẻ cướp hay thủ lĩnh Orc tầm thường. Dẫn lối cho nó là thứ quyền năng và trí tuệ ác độc. Ngay khi những máy bắn đá lớn lắp xong, giữa những tiếng la hét, tiếng dây thừng và tời kẽo kẹt, chúng bắt đầu bắn đá cực cao, cao tới mức bay qua ngay bên trên tường răng cưa và rơi thịch xuống bên trong vòng kinh thành thứ nhất; và rất nhiều tảng đá bốc cháy bừng bừng lửa nhờ yêu thuật bí ẩn nào đó ngay khi rơi xuống đất.

Rất nhanh, một màn lửa nguy hiểm bao trùm đằng sau bức tường, và tất cả những người có thể cắt đi đều bận rộn dập tắt lửa đang bùng lên ở nhiều nơi. Rồi rơi giữa những quả đạn to là một loạt đạn khác, ít phá hoại bằng nhưng kinh khủng hơn nhiều. Trút xuống khắp nơi trên những con phố và ngõ nhỏ sau Đại Môn là những quả đạn tròn nhỏ không bốc cháy. Nhưng khi người ta chạy tới để xem là thứ gì, họ hét lên hoặc khóc. Bởi kẻ thù đang bắn vào thành tất cả đầu những người đã ngã xuống khi chiến đấu ở Osgiliath, hoặc tại tường Rammas, hoặc trên những cánh đồng. Thật kinh khủng khi nhìn đến; bởi dù một vài cái đầu vỡ nát không còn hình dáng, còn một số bị chặt nát tàn nhẫn, nhiều cái đầu vẫn còn đường nét có thể nhận ra, và dường như họ đều chết trong đau đớn; tất cả đều bị đóng biểu tượng ghê tởm hình Con Mắt Không Mí. Và dù đã biến dạng và bị đóng dấu ô nhục, vẫn xảy ra chuyện ai đó sẽ thấy lại gương mặt của người mình đã biết, người từng cùng kiêu hãnh sánh vai chiến đấu, hoặc cày bừa trên những cánh đồng, hoặc cưỡi ngựa tới nhằm dịp lễ nào đó từ thung lũng xanh tươi giữa các ngọn đồi.

Bất lực, người ta rung nắm đấm trước bầy lũ kẻ thù tàn bạo nhung nhúc trước Đại Môn. Chúng không lưu tâm tới những lời chửi bới, cũng không hiểu được lời nói của người miền Tây, chỉ thét lên bằng thứ giọng khó nghe như dã thú hay chim ăn xác. Mà chẳng bao lâu sau cũng không còn mấy người ở Minas Tirith còn đủ tâm lực đứng lên thách thức đội quân Mordor. Bởi Chúa tể tòa Tháp Tối vẫn còn một thứ vũ khí nữa, nhanh hơn cả cơn đói: sợ hãi và tuyệt vọng.

Bọn Nazgûl lại tới, và vì Chúa Tể Hắc Ám giờ đây đã trở nên hùng cường và phô trương sức mạnh, tiếng kêu của chúng, vốn chỉ thốt lên ý chí và sự hiểm độc của hắn, giờ tràn ngập ác tâm lẫn kinh hoàng. Chúng không ngớt lượn tròn trên kinh thành, giống như kền kền chờ đợi bữa tiệc máu thịt những ai đã bị định mệnh ghi tên. Chúng bay ngoài tầm nhìn và tầm bắn, nhưng luôn luôn ở đó, buông tiếng kêu chết chóc xé toạc không gian. Mỗi tiếng kêu càng trở nên không chịu đựng được hơn chứ không hề giảm bớt. Sau một thời gian dài, thậm chí cả những người cứng rắn cũng nhào xuống đất mỗi lúc mối đe dọa ẩn giấu bay qua đầu họ, hoặc họ đứng yên, vũ khí buông rơi khỏi những bàn tay không còn khí lực trong khi nơi tâm trí họ bóng tối bao trùm, và họ không nghĩ về chiến tranh nữa; chỉ còn nghĩ về tháo chạy, về bò trườn, và về cái chết.

Trong suốt cái ngày đen tối ấy, Faramir nằm trên giường trong căn phòng Tháp Trắng, mông lung trong cơn sốt mê man; có người nói chàng đang hấp hối, và không bao lâu sau, “hấp hối” là điều tất cả mọi người đều nói với nhau trên các tường thành và các con phố. Và bên cạnh chàng cha chàng ngồi, không nói gì mà chỉ nhìn, không còn mảy may lưu tâm tới cuộc phòng thủ.

Pippin chưa từng trải qua thời khắc nào đen tối đến thế, thậm chí cả khi bị lũ Uruk-hai bắt giữ cũng không. Bổn phận của cậu là hầu Chúa Thành, và cậu đứng hầu, như đã bị lãng quên, ở cửa căn phòng không thắp sáng, cố gắng hết sức khống chế nỗi sợ. Và trong khi quan sát, cậu thấy như Denethor đang già đi ngay trước mắt mình, như thể điều gì đó đã bẻ gãy ý chí kiêu hãnh của ông ta, và tinh thần cứng rắn của ông ta sụp đổ. Có lẽ nỗi đau khổ đã gây ra điều đó, và cả lòng hối hận. Cậu thấy lệ rơi trên gương mặt từng không biết đến nước mắt ấy, khiến người ta khó chịu đựng nổi còn hơn cả cơn thịnh nộ.

“Đừng khóc, thưa ngài,” cậu lắp bắp. “Có lẽ anh ấy sẽ khỏe lên. Ngài đã hỏi Gandalf chưa?”

“Đừng lấy đám phù thủy an ủi ta!” Denethor nói. “Hi vọng của lão khờ đã thất bại rồi. Kẻ Thù đã tìm thấy nó, và giờ sức mạnh của hắn càng cường liệt; hắn thấy mọi ý nghĩ của chúng ta, và tất cả những gì chúng ta làm chỉ còn là điêu tàn đổ nát.

“Ta cử con trai ta ra tiền tuyến, không lời cảm ơn, không lời ban phước, vào hiểm nguy không cần thiết, và giờ nó nằm đây, độc dược trong mạch máu. Không, không, giờ đây cho dù chiến tranh xoay chuyển ra sao, thì dòng dõi của ta cũng sắp kết thúc, cả đến gia tộc Quốc Quản cũng đã tàn lụi. Những kẻ hèn hạ sẽ thống trị tàn dư cuối cùng của Các Vua Con Người, ẩn náu giữa những ngọn đồi cho tới khi tất cả đều bị săn lùng ra hết.”

Người ta tới trước cửa thét gọi Chúa Thành. “Không, ta sẽ không xuống đó,” ông ta nói. “Ta phải ở bên con trai ta. Nó vẫn có thể sẽ lên tiếng được trước khi kết thúc. Nhưng cái kết cũng tới gần rồi. Cứ theo ai các ngươi muốn, kể cả là Lão Khờ Áo Xám đó, dù hi vọng của lão đã thất bại. Ta ở lại đây.”

Vậy là Gandalf nắm lấy quyền chỉ huy cuộc phòng thủ cuối cùng của kinh thành Gondor. Bất cứ nơi nào ông đến, trái tim con người lại bùng lên, và những cái bóng có cánh lại biến mất khỏi tâm trí. Không biết mệt mỏi, ông sải bước từ hoàng thành tới Đại Môn, từ Bắc tới Nam quanh tường thành; và đi cùng ông là Hoàng thân Dol Amroth trong áo giáp sáng choang. Ông và những kị sĩ của ông vẫn vững vàng như những vị chúa tể mang huyết thống tinh thuần của nòi giống Númenor. Những ai thấy họ thì thầm: “Có lẽ những truyền thuyết cổ xưa nói đúng; máu tộc Tiên chảy trong mạch dòng dõi ấy, bởi họ hàng Nimrodel từng sống ở vùng đất đó rất lâu về trước.” Và rồi lại có người cất tiếng hát giữa cảnh ảm đạm vài khổ bài ca Nimrodel, hoặc những bài hát khác của thung lũng Anduin từ những năm tháng không còn trong trí nhớ.

Thế nhưng khi họ đi khỏi, bóng tối lại ập lên quân lính, trái tim họ lại lạnh lẽo, và lòng dũng cảm của Gondor tàn lụi thành tro bụi. Chậm chạp, chậm chạp, họ trải qua một ngày tù mù đầy sợ hãi rồi bước vào bóng tối của đêm đen tuyệt vọng. Những đám lửa cháy không kiểm soát trong vòng thành đầu tiên, đồn phòng thủ trên tường ngoài ở nhiều nơi đã bị cắt đường rút lui. Nhưng không còn mấy người trung kiên ở lại giữ vị trí; hầu hết đã bỏ chạy vào sau cổng thành thứ hai.

Xa tít đằng sau trận chiến, sông Cả đã nhanh chóng bị bắc cầu, và suốt cả ngày càng nhiều quân lẫn khí cụ chiến tranh tràn qua. Giờ khi đêm đã sâu, đợt công thành cuối cùng cũng lên bệ phóng. Quân tiên phong đi qua những hào lửa theo nhiều con đường quanh co chừa lại giữa các hào. Chúng tiến đến, không màng tới tổn thất của mình, không ngớt dồn lại và lọt vào tầm bắn của cung thủ trên tường thành. Nhưng quả thật giờ không còn nhiều quân ở đó mà gây tổn hại cho chúng, dù ánh lửa soi sáng nhiều mục tiêu xứng đáng cho các cung thủ đủ tài ba như Gondor xưa từng tự hào. Rồi nhận thấy quân tâm trong kinh thành đã giảm sút, tân thủ lĩnh giấu mình tung ra sức mạnh. Từ từ, những tháp công thành lớn xây tại Osgiliath lăn đến trong bóng tối.

Những người đưa tin lại tới căn phòng trong tòa Tháp Trắng, và Pippin cho họ vào, bởi họ đang rất khẩn cấp. Denethor chầm chậm quay đầu khỏi gương mặt Faramir, im lặng nhìn họ.

“Vòng thành đầu tiên đang cháy, thưa chúa công,” họ nói. “Mệnh lệnh của ngài là gì? Ngài vẫn là Chúa Thành và Quốc Quản. Không phải tất cả mọi người đều nghe theo Mithrandir. Quân lính đang bỏ chạy khiến tường thành không được ai canh giữ.”

“Tại sao? Tại sao lũ ngu xuẩn lại phải bỏ chạy?” Denethor nói. “Thà cháy sớm còn hơn muộn, bởi đằng nào thì chúng ta cũng cháy. Quay lại đống lửa của các ngươi đi! Còn ta? Giờ ta sẽ tới giàn thiêu của mình. Tới giàn thiêu của mình! Không cần lăng mộ cho Denethor và Faramir! Không cần lăng mộ! Không cần giấc ngủ dài sâu trong cái chết ướp thơm. Chúng ta sẽ bốc cháy như những vì vua ngoại đạo trước khi có con tàu nào từ phương Tây tới được đây. Phương Tây thất bại rồi. Quay lại và cháy đi!”

Những người đưa tin, không cúi mình cũng không trả lời, quay người bỏ chạy.

Giờ Denethor đứng dậy buông bàn tay nóng bỏng của Faramir mà ông ta vẫn nắm. “Nó đang cháy, đã vội cháy rồi,” ông ta buồn bã nói. “Thành trì chứa linh hồn nó đang sụp đổ.” Rồi ông ta bước nhẹ nhàng tới bên Pippin và cúi xuống nhìn cậu.

“Vĩnh biệt!” ông ta nói. “Vĩnh biệt, Peregrin con trai Paladin! Cuộc phụng sự của ngươi thật ngắn ngủi, và giờ đã đến lúc kết thúc. Ta giải phóng ngươi khỏi khoảng thời gian ít ỏi còn lại. Đi đi, và chết theo cách nào ngươi thấy là xứng đáng. Và bên người nào ngươi muốn, kể cả là người bạn mà sự khờ khạo của lão đã đưa ngươi tới cái chết này. Gọi những người hầu của ta đến đây rồi đi đi. Vĩnh biệt!”

“Tôi sẽ không nói vĩnh biệt, thưa chúa công,” Pippin nói và quỳ xuống. Và rồi đột nhiên lại trở lại thói quen Hobbit, cậu đứng dậy và nhìn vào mắt ông già. “Tôi xin phép được cáo lui, thưa ngài,” cậu nói; “bởi đúng là tôi thực sự rất cần gặp Gandalf. Nhưng ông ấy không khờ khạo; và tôi sẽ không nghĩ đến cái chết chừng nào ông ấy còn chưa tuyệt vọng với cuộc sống. Chính bản thân tôi cũng không mong muốn được giải phóng khỏi lời hứa phụng sự ngài trong khi ngài còn sống. Và nếu cuối cùng chúng tới hoàng thành, tôi hi vọng sẽ ở đây đứng bên cạnh ngài, chứng tỏ mình xứng đáng, có lẽ, với vũ khí mà ngài ban cho tôi.”

“Cứ làm như ngươi muốn, cậu Tí Hon,” Denethor nói. “Nhưng cuộc sống của ta đã tan vỡ. Gọi người hầu của ta tới đây!” ông ta quay lại bên Faramir.

Pippin rời khỏi ông ta đi gọi người hầu, và họ tới: sáu người trong gia tộc, mạnh khỏe và rắn rỏi; nhưng họ run rẩy khi nghe triệu tập. Bấy giờ bằng giọng nói lặng lẽ, Denethor bảo họ trải những tấm khăn phủ ấm áp lên giường Faramir rồi nâng lên. Và họ làm theo, nâng giường lên khiêng ra khỏi phòng. Họ đi chậm rãi, hết sức tránh làm động tới người đang sốt, và Denethor, giờ khòm người chống gậy, đi theo họ; cuối cùng là Pippin.

Họ ra khỏi tòa Tháp Trắng, như thể tới một lễ tang, đi vào bóng tối, nơi vòm mây nặng nề sáng lên phía dưới vì những ánh đỏ xỉn bập bùng. Họ nhẹ chân đi qua sân lớn, và nghe một lời từ Denethor, họ dừng lại bên thân Cây Héo.

Tất cả đều yên tĩnh, ngoài tiếng rì rầm chiến tranh vọng lên từ kinh thành bên dưới, và họ nghe tiếng nước tí tách buồn bã từ những cành chết khô rỏ xuống mặt nước tối thẫm. Rồi họ đi tiếp qua cổng hoàng thành, nơi người lính gác nhìn họ kinh ngạc và sầu muộn lúc họ đi qua. Rẽ về hướng Tây, cuối cùng họ tới một cánh cửa ở khúc tường sau vòng thành thứ sáu. Tên nó là Fen Hollen, bởi cửa này luôn đóng chỉ trừ trong tang lễ, và chỉ Chúa Thành mới được đi qua cửa ấy, hoặc những người mang phù hiệu của lăng và trông nom ngôi nhà của người chết. Đằng sau cửa là con đường ngoằn ngoèo đi nhiều vòng xuống dải đất hẹp bên dưới bóng vách núi Mindolluin, nơi sừng sững lăng mộ những vì Vua và Quốc Quản quá cố.

Một người canh cửa ngồi trong căn nhà nhỏ bên đường, và với ánh mắt tràn đầy sợ hãi, ông bước tới xách theo một chiếc đèn. Theo lệnh vị Chúa Thành, ông mở khóa, cho cánh cửa lặng lẽ bung ra; và họ đi vào, cầm lấy chiếc đèn xách từ tay ông. Con đường tối chạy lên trên giữa những bức tường cổ xưa và nhiều hàng cột trụ lầm lũi trước ánh sáng từ ngọn đèn đung đưa. Những bước chân chậm chạp vang vọng trên đường họ đi xuống xuống mãi, cho tới khi cuối cùng cũng đến Phố Tĩnh Mịch, Rath Dínen giữa những mái vòm nhợt nhạt và sảnh đường trống rỗng, và tượng tạc hình những người đã chết từ lâu; họ bước vào Cung Quốc Quản và đặt gánh nặng trên vai xuống.

Đã vào trong, Pippin căng thẳng nhìn quanh và thấy cậu đang ở giữa một căn phòng rộng mái vòm sâu, phủ đầy những cái bóng lớn mà ngọn đèn xách nhỏ hắt lên những bức tường khuất bóng. Và xung quanh lờ mờ thấy nhiều dãy bàn tạc bằng cẩm thạch; trên mỗi bàn một thân hình ngủ yên, tay xếp lại, đầu đặt lên gối đá. Nhưng một bàn gần đó rộng và để trống. Được Denethor ra hiệu, họ đặt Faramir và cha mình lên đó, nằm cạnh nhau, phủ lên cả hai chung một tấm vải liệm, và cúi đầu đứng đó như những người đưa ma bên giường chết. Rồi Denethor nói bằng giọng trầm thấp.

“Chúng ta sẽ đợi ở đây,” ông ta nói. “Nhưng không cần gọi những người ướp xác. Hãy mang đến cho chúng ta gỗ dễ cháy, đặt xung quanh và bên dưới chúng ta; và đổ dầu lên trên. Và khi ta ra lệnh, hãy đâm đuốc vào. Hãy làm đúng như thế và đừng nói gì với ta nữa. Vĩnh biệt!”

“Xin phép ngài, thưa chúa công!” Pippin nói, quay lưng và kinh hoàng bỏ chạy khỏi ngôi nhà chết chóc. “Tội nghiệp Faramir!” cậu nghĩ. “Mình phải tìm Gandalf. Tội nghiệp Faramir! Hiển nhiên là anh ấy cần thuốc men hơn là nước mắt. Ôi, mình có thể tìm được Gandalf ở đâu bây giờ? Ở đúng chỗ nào bận nhất, chắc vậy; và ông ấy sẽ chẳng có thời gian dành cho người hấp hối hay kẻ điên.”

Tới cửa, cậu quay sang một người hầu vẫn còn đứng gác. “Chủ nhân của các người đã lạc trí rồi,” cậu nói. “Đi chậm thôi! Đừng mang lửa vào nơi này khi Faramir vẫn còn sống! Đừng làm gì cả cho tới khi Gandalf đến!”

“Ai là chủ nhân Minas Tirith?” người kia trả lời. “Là Chúa thượng Denethor hay Kẻ Lang Thang Áo Xám?”

“Kẻ Lang Thang Áo Xám hoặc không ai hết, có vẻ thế,” Pippin nói, và chạy ngược lại lên con đường vòng vèo nhanh hết sức đôi chân mình, lướt qua người canh cửa đang sửng sốt, qua cửa và chạy tiếp, cho tới khi đến gần cổng hoàng thành. Lính gác cất tiếng chào khi cậu đi qua, và cậu nhận ra giọng Beregond.

“Cậu đang chạy đi đâu thế, cậu Peregrin?” anh kêu lên.

“Tìm Mithrandir,” Pippin trả lời.

“Nhiệm vụ của đức Chúa Thành khẩn cấp và không nên bị tôi cản trở,” Beregond nói; “nhưng nói nhanh cho tôi biết nào, nếu được: có chuyện gì đang diễn ra? Chúa thượng đi đâu rồi? Tôi vừa vào ca gác, nhưng tôi nghe được rằng người vừa đi qua đây tới Cửa Đóng, và người ta mang Faramir đi trước người.”

“Phải,” Pippin đáp, “tới Phố Tĩnh Mịch.”

Beregond cúi đầu giấu làn nước mắt. “Người ta đã nói ngài đang hấp hối,” anh thở dài, “và giờ thì ngài đã chết.”

“Không,” Pippin nói, “chưa đâu. Và thậm chí cả lúc này cũng còn có thể ngăn cái chết của anh ấy, tôi nghĩ vậy. Nhưng vị Chúa Thành, Beregond ạ, đã sụp đổ trước cả khi thành bị chiếm. Ngài mê muội và nguy hiểm.” Cậu vội kể lại lời lẽ và hành động kì lạ của Denethor. “Tôi phải đi tìm Gandalf ngay lập tức.”

“Vậy cậu phải đi xuống chỗ trận chiến.”

“Tôi biết. Chúa Thành đã cho phép tôi. Nhưng, Beregond, nếu anh có thể, hãy làm gì đó ngăn chuyện kinh khủng xảy ra.”

“Chúa Thành không cho phép ai mặc chế phục đen và bạc được rời vị trí vì bất cứ lí do gì, ngoại trừ do mệnh lệnh của chính ngài.”

“Này, anh phải lựa chọn giữa mệnh lệnh và sự sống của Faramir,” Pippin nói. “Còn về mệnh lệnh, tôi nghĩ anh sẽ phải đối phó với một kẻ điên, chứ không phải một vị chúa. Tôi phải chạy đây. Tôi sẽ trở lại nếu có thể.”

Cậu chạy đi, xuống dưới, xuống mãi hướng về vòng ngoài thành phố. Những người trốn khỏi cuộc đốt phá chạy lướt qua, một vài người quay lại la hét khi nhìn thấy chế phục của cậu, nhưng cậu không để tâm. Cuối cùng cậu cũng qua được Cổng Hai, tới nơi những ngọn lửa lớn bùng lên giữa hai vòng tường. Dù vậy, không gian dường như yên lặng lạ lùng. Không hề nghe tiếng động hay tiếng hét chiến đấu hay tiếng vũ khí va chạm. Rồi đột nhiên có một tiếng kêu kinh hãi rồi tới chấn động dữ dội, và một tiếng nổ trầm âm vang. Buộc mình chống lại cơn sợ hãi và kinh hoàng khiến cậu run rẩy suýt khuỵu ngã, Pippin rẽ vào góc phố mở sang khoảng sân rộng đằng sau Đại Môn. Cậu dừng lại sững người. Cậu đã thấy Gandalf; nhưng cậu lùi lại, co rúm nấp vào bóng tối.

Từ giữa đêm, cuộc công thành dữ dội đã diễn ra không nghỉ. Tiếng trống vang rền. Ở phía Bắc và phía Nam, hàng đạo hàng đạo quân của kẻ thù tiếp cận tường thành. Có những con thú lớn, to như ngôi nhà di động trong ánh sáng đỏ chập chờn, những con mûmakil của người Harad lê chân qua các lằn đường giữa những đống lửa, những tòa tháp lớn và máy bắn đá. Nhưng thủ lĩnh chúng không quan tâm lắm xem chúng làm gì hay bao nhiêu tên sẽ bị hạ: mục đích của chúng chỉ là để lường sức mạnh của bên phòng thủ và để bắt người Gondor bận rộn ở nhiều nơi. Chính Đại Môn mới là nơi hắn sẽ gia tăng sức ép nhất. Có thể cổng thành rất mạnh, chế tạo từ sắt và thép, dưới sự canh giữ của những ngọn tháp và pháo đài bằng loại đá không thể khuất phục, nhưng đấy cũng là điểm mấu chốt, điểm yếu nhất trên toàn bộ bức tường thành cao không thể xuyên thủng.

Trống vang rền hơn. Lửa bùng cao. Những cỗ máy lớn lăn bánh dọc cánh đồng, và ở giữa là một súc gỗ công thành khổng lồ, lớn như một cây rừng cao hàng trăm bộ, đong đưa trên những sợi xích lớn. Từ rất lâu nó đã được rèn trong những lò rèn tăm tối của Mordor, và cái đầu xấu xí, làm từ sắt đen, được tạo hình đầu sói săn mồi, trên thân mang những lời nguyền tàn phá. Grond là tên đặt cho nó, để tưởng nhớ về cây Búa Địa Phủ xa xưa. Những con thú lớn kéo đằng trước, lũ Orc xúm xít xung quanh, và đi đằng sau là bọn quỷ núi khổng lồ lãnh việc lao nó đi.

Nhưng quanh Đại Môn, sức chống cự vẫn quyết liệt. Và ở đó, toán kị binh Dol Amroth và những người can trường nhất trong số quân thủ thành đứng đối mặt kẻ thù. Đạn và tên rơi dày; tháp công thành sụp xuống hoặc đột ngột cháy bùng như đuốc. Khắp nơi trước mặt tường thành cả hai bên cổng, mặt đất nghẹn ứ gạch đá đổ nát và thi thể quân thù chết gục; nhưng như thể bị dồn ép trong cơn điên dại, càng nhiều càng nhiều đợt kéo tới thêm.

Grond chầm chậm tới. Lửa không thể bắt vào vỏ sắt; và dù đôi lúc lại có vài con thú lớn kéo xe hóa rồ, chạy rầm rập gieo chết chóc giữa lũ Orc nhiều vô số đang canh giữ nó, xác chúng bị kéo khỏi đường đi và bọn Orc khác lại thế chỗ.

Grond chầm chậm tới. Trống nện điên cuồng. Trên những đồi xác chết, một bóng dáng ghê tởm xuất hiện: một kị sĩ cao, trùm đầu, khoác áo choàng đen. Thong thả, đạp vó ngựa lên những kẻ đã ngã xuống, hắn đi tới trước, không màng tới những mũi tên. Hắn dừng lại giơ cao một thanh kiếm dài trắng nhạt. Và trước cử chỉ ấy, nỗi sợ hãi khủng khiếp ập tới tất cả, quân phòng thủ lẫn kẻ địch; những cánh tay con người buông thõng xuống bên sườn, cánh cung im tiếng. Trong một khoảnh khắc, tất cả tĩnh lặng.

Trống rền vang khua động. Được đà xông lên rất mạnh, Grond lao tới trong những bàn tay khổng lồ. Nó đâm vào cổng. Nó văng ngược lại. Một tiếng oang ầm ầm lan qua kinh thành như tiếng sấm xuyên qua mây. Nhưng những cánh cửa sắt và cột thép trụ vững trước cú thúc.

Rồi Thủ Lĩnh Đen đứng thẳng trên bàn đạp và kêu to bằng chất giọng ghê sợ, thốt ra bằng thứ tiếng đã bị lãng quên những từ ngữ chứa quyền năng và nỗi kinh hoàng đủ xé nát cả trái tim và đá.

Ba lần hắn kêu lên. Ba lần mũi sắt lớn thúc mạnh. Và đột nhiên ở cú thúc cuối cùng, Đại Môn Gondor vỡ. Như vừa trúng phải câu thần chú nổ tung, nó vỡ tan thành từng mảnh: một chớp sáng chói lọi lóe lên, và những cánh cửa đổ xuống mặt đất bị chẻ vụn.

Thủ Lĩnh Nazgûl tiến vào. Một hình hài đen sẫm trên nền lửa sau lưng, bóng hắn lớn lên lừng lững thành nỗi đe dọa tuyệt vọng. Thủ Lĩnh Nazgûl tiến vào, dưới vòm cổng chưa kẻ thù nào từng bước qua, và tất cả đều tháo chạy trước hắn.

Tất cả trừ một người. Đứng yên và im lặng chờ đợi trong khoảng sân trước Đại Môn là Gandalf cưỡi trên lưng Scadufax: Scadufax, con ngựa duy nhất giữa loài ngựa tự do của thế gian chịu được nỗi kinh hoàng, không nhúc nhích, kiên định như một bức tượng tạc vào đá tại Rath Dínen.

“Ngươi không được vào đây,” Gandalf nói, và cái bóng khổng lồ ngừng lại. “Hãy quay về vực thẳm chờ sẵn ngươi đi! Quay lại! Rơi vào hư vô đang đợi ngươi và Chủ Nhân ngươi! Cút đi!”

Tên Kị Sĩ Đen hất ngược mũ trùm đầu lại, và kia! hắn đội mũ miện đế vương; nhưng nó chẳng đặt trên cái đầu nào hiện hữu. Ánh lửa đỏ hắt qua giữa mũ và bờ vai khoác áo choàng rộng tối thẫm. Từ cái miệng không nhìn thấy, tiếng cười chết chóc cất lên.

“Lão già ngu ngốc!” hắn nói. “Lão già ngu ngốc! Đây là thời khắc của ta. Ngươi không nhận ra Cái Chết dù đang giáp mặt ư? Hãy chết đi và chửi rủa trong vô vọng!” Và nói xong, hắn vung kiếm lên cao và lửa chạy dọc xuống theo lưỡi kiếm.

Gandalf không nhúc nhích. Và vào chính lúc ấy, xa đằng sau ông trong mảnh sân nào đó giữa kinh thành, một con gà trống gáy. Lanh lảnh và rõ ràng nó gáy, chẳng bận tâm tới phép phù thủy hay chiến tranh, chỉ chào đón ban mai đang đến theo buổi bình minh cao tít trên trời, bên trên bóng tối chết chóc.

Và như thể đáp lại nó, từ xa vẳng lại một âm thanh khác. Tiếng tù và rúc lên từng hồi, từng hồi, lại từng hồi. Trên những sườn tối tăm ngọn Mindolluin chúng mơ hồ vọng lại. Những chiếc tù và lớn phương Bắc đang thổi hùng hồn. Rohan cuối cùng đã tới.