Một năm hai tháng sau, đúng vào tháng giêng năm 1850. Một hôm, tuyết rơi, sương mù bao phủ, vợ chồng Grünlich ngồi trong phòng ăn, bên cạnh là đứa con gái lên ba. Tường xung quanh đóng toàn gỗ lát màu vàng nhạt, ghế họ ngồi mua hai mươi lăm mark một chiếc.

Hai cánh cửa sổ kính mờ hẳn, chỉ có thể nhìn thấy loáng thoáng bóng những thân cây và bụi cây đã trụi lá. Trong cái lò sưởi thâm thấp xây gạch hoa ở góc tường, lửa đang rực cháy, tỏa mùi thơm và hơi ấm khắp phòng. Qua cánh cửa cạnh lò sưởi, xa xa có thể nhìn thấy hoa lá trong phòng khách, phía đằng trước; qua bức rèm tuyn màu xanh lá cây che một nửa, có thể nhìn thấy phòng khách trang hoàng toàn gấm màu nâu và một cánh cửa kính cao to, xung quanh khung cửa được đệm kín bằng những cuộn bông. Phía ngoài cửa là cái ban công nho nhỏ bị lớp sương mù dày đặc, xám xịt bao phủ. Trừ hai đường đó ra, trong nhà còn cánh cửa thông ra hành lang nữa.

Trên cái bàn tròn trải gấm trắng như tuyết, còn phủ thêm chiếc khăn màu xanh lá cây thêu hoa, bày bộ đồ sứ viền vàng, trong suốt, lấp lánh màu trắng sữa. Một cái lò đun nước trà đang cháy lách tách. Trong cái đĩa đựng bánh mì bằng bạc chạm trổ công phu, xếp những khoanh bánh mì phết bơ, kẹp thịt viên rán. Cái đĩa rất nông, hình thù giống như một chiếc lá to, xung quanh có răng cưa hơi cuốn lại. Dưới cái chụp thủy tinh hình chuông, có một lô bánh rán vàng khè kẻ chéo dưới một chiếc khác, để đủ các loại phó-mát, nào màu vàng màu trắng, màu xanh cẩm thạch, lại có thứ in hoa ở trên. Tất nhiên, trước mặt ông chủ, không thể thiếu chai rượu vang đỏ bởi vì bữa sáng nào Grünlich cũng dùng ít thức ăn nóng.

Tóc mai của Grünlich vừa sấy. Buổi sáng trông mặt anh ta lúc nào cũng hồng hào. Anh ta ngồi quay lưng ra phía phòng khách, ăn mặc chỉnh tề, trên là cái áo vét màu đen, dưới là cái quần ca-rô màu nhạt. Theo kiểu người Anh, anh ta cầm miếng bít-cốt rán non lửa, nhai ngau ngáu. Vợ anh ta cũng cho ăn như vậy là tỏ ra mình sang trọng, nhưng cô chán lắm, cố gắng thế nào cũng không bỏ được thói quen ăn bánh mì trứng gà xưa nay để ăn bít-cốt.

Tony vẫn mặc áo ngủ, cô rất thích mặc áo ngủ. Theo con mắt của cô thì không có gì sang trọng, phong nhã hơn bộ quần áo mặc thường mà lại đẹp, bởi vì trước khi đi lấy chồng, bố mẹ cô không cho phép cô thích như thế, nên bây giờ đây đi lấy chồng rồi, cô lại càng thích như thế. Cô có ba bộ quần áo mềm và rộng tương tự. Những bộ quần áo này, có thể làm nổi bật sự hứng thú, tài năng và trí tuệ của người mặc hơn là các bộ quần áo đi dự khiêu vũ. Hôm nay, cô mặc chiếc áo ngủ màu đỏ sẫm rất hài hòa với màu sắc tấm thảm treo trên tường. Áo bằng dạ, mềm như bông, có những bông hoa lớn đính hạt cườm nhỏ li ti cùng màu sắc, trông hệt những giọt mưa phùn; trên áo còn có những dải nhung đỏ cuộn thành từng vòng dây khít từ cổ xuống tà áo...

Mái tóc dày màu vàng xám, phía trước rủ xuống trán của cô, cũng thắt nơ nhung đỏ. Tuy thân hình cô đã phát triển đầy đủ, chính cô cũng biết vậy, nhưng cái môi trên hơi cong vẫn giữ vẻ ngây thơ hoạt bát thời thơ ấu. Mắt màu xanh lơ ngả sang màu tro, mí mắt hồng hồng, vì cô vừa lau bằng nước lạnh. Đôi bàn tay của cô giống hệt bàn tay của những người trong gia đình Buddenbrook, hơi ngắn và nhỏ, nhưng thon thon, trắng nõn, cổ tay xinh đẹp nằm gọn trong ống tay áo mềm mại. Đôi bàn tay ấy đang cầm thìa nĩa, cốc tách. Không hiểu sao, hôm nay làm cái gì cô cũng lúng ta lúng túng.

Bé Erika ngồi trên chiếc ghế cao để cạnh. Nó mặc chiếc áo len màu xanh nhạt, rộng thùng thình, trông rất buồn cười. Thân hình thì mập mạp, tóc vàng nhạt, xoắn tít. Hai tay bê cái cốc sữa to tướng, úp cả mặt vào đấy, nó uống ừng ực, thỉnh thoảng thở ra vẻ thích thú lắm.

Tony lắc chuông. Chị Thinhka, đầy tớ gái, ở hành lang bước vào, bế đứa bé ngồi trên cao xuống, định đưa lên phòng chơi trên gác.

— Chị có thể bế em đi ra ngoài dạo chơi khoảng nửa giờ đồng hồ - Tony nói - Nhưng không được lâu hơn nữa đấy. Chị mặc thêm cho em cái áo len dày hơn một tí, nghe không... Trời sương đấy!

Trong phòng chỉ còn hai vợ chồng.

— Anh đừng để người ta cười anh... - Im lặng một lát, Tony lại nói. Rõ ràng, cô đang tiếp tục một câu chuyện bỏ dở... - Vì lẽ gì anh phản đối, anh thử nói ra xem nào!... Tôi không thể trông con mãi thế này...

— Antonie, thế là em không yêu con rồi đấy!

— Yêu con... yêu con... tôi không có thì giờ! Việc nhà bận túi bụi! Sáng sớm, mở mắt đã nghĩ tới hai mươi việc phải làm; lên giường đi ngủ, lại nhớ ra còn bốn mươi việc chưa làm!

— Chả phải nhà ta đã nuôi hai người hầu gái rồi hay sao? Em còn trẻ như vậy...

— Đúng là có hai người hầu gái nhưng Thinhka phải giặt quần áo, quét dọn nhà cửa, lại còn phải hầu hạ người này người nọ. Chị nấu bếp cũng bận luôn tay luôn chân. Sáng sớm nào, anh cũng ăn bítcốt... Anh thử nghĩ kỹ xem, anh Grünlich! Sớm hay muộn thì Erika cũng phải có một người trông nom, một cô giáo gia đình...

— Với hoàn cảnh ta, nó còn bé thế, chưa nên thuê người trông nom vội.

— Hoàn cảnh gia đình của chúng ta!... Trời ơi! Anh càng làm cho người ta buồn cười! Chả nhẽ chúng ta là ăn mày hay sao? Chả nhẽ những cái cần thiết nhất cũng phải bỏ đi hay sao? Theo chỗ tôi biết, riêng số tiền hồi môn tôi mang về nhà này cũng đã tám vạn mark rồi!

— Hừ, tám vạn mark của em!

— Tất nhiên! Số tiền ấy anh không để ý đến, anh không đếm xỉa đến, vì tôi với anh yêu nhau mà lấy nhau... cứ tạm cho là như vậy. Nhưng bây giờ anh còn yêu tôi nữa không đấy? Tôi đòi hỏi những cái chính đáng, anh cũng làm khó dễ. Người trông nom con, anh không thuê, cỗ xe ngựa không thể thiếu được như bữa ăn hằng ngày, anh cũng không đả động đến một tiếng... Nếu hoàn cảnh gia đình không cho phép chúng ta mua một cỗ xe ngựa, không cho phép chúng ta lên phố chơi với bạn bè một cách đàng hoàng, thế thì tại sao anh cứ bắt tôi cứ phải ở cái chỗ quê mùa này? Tại sao lúc nào anh cũng không muốn cho tôi lên phố? Anh thích nhất là suốt đời tôi cứ ru rú ở cái xó này để tôi không được nhìn thấy mặt mũi người nào khác. Anh chẳng hiểu nhân tình thế thái là gì cả!

Grünlich rót rượu vào cốc, mở cái chụp thủy tinh lấy một miếng phó-mát, không ư hử một tiếng.

— Anh còn yêu tôi nữa không đấy! - Tony nhắc lại... - Anh im thin thít như vậy, không lịch sự tí nào cả. Tôi nhớ lại việc trước đây, nhớ tới chuyện xảy ra trong phòng phong cảnh ở nhà tôi... Lúc bấy giờ, anh khác hẳn cơ! Từ ngày cưới nhau đến giờ, tối đến anh mới ngồi với tôi một lúc, và cũng chỉ để xem báo mà thôi! Lúc đầu, ít ra còn nghĩ đến những điều anh đã nói với tôi, nhưng đấy là chuyện lâu lắm rồi. Bây giờ thì trong trái tim anh không còn có tôi nữa!

— Cô ấy à? Cô đang làm cho tôi khuynh gia bại sản đấy, cô ạ!

— Tôi à?... Tôi làm cho anh khuynh gia bại sản à?

— Đúng như thế. Cô đã lười biếng lại hay tiêu xài, thích ăn ngon mặc đẹp, hưởng thụ mọi thứ, nên đang làm cho tôi khuynh gia bại sản đấy!...

— Ấy chết! Sao anh lại đem cái việc tôi được ba me tôi giáo dục theo nền nếp ra mà trách? Lúc tôi ở nhà ba me tôi, tôi chẳng phải làm gì tất, có đâu vất vả như bây giờ, chuyện gì trong nhà cũng đến tay cả. Đến khổ! Mà tôi cũng có quyền đòi hỏi những cái cần thiết đơn giản nhất, anh không thể từ chối được. Ba tôi giàu có, nằm mê ba tôi cũng không thể nghĩ rằng tôi đang thiếu người hầu hạ...

— Như thế thì cô hãy chờ đến bao giờ chúng ta được chia gia tài rồi sẽ thuê đứa đầy tớ gái thứ ba...

— Anh mong ba tôi chết hay sao?! Tôi muốn nói rằng chúng ta cũng có tiền. Tôi về nhà anh không phải chỉ với hai bàn tay trắng...

Grünlich đang nhai thức ăn, cũng nhếch mép một cái, cười gượng gạo, đau khổ, thầm lặng. Như thế càng làm cho Tony tức tối thêm.

— Anh Grünlich! - Cô nói giọng bình tĩnh hơn một chút... - Tại sao anh lại cười? Tại sao anh lại nói đến hoàn cảnh gia đình? Có phải tôi hoàn toàn nghĩ sai về tài sản của chúng ta hay không? Có phải anh...

Giữa lúc đó, có ai gõ hai tiếng gấp gấp vào cái cửa ở hành lang. Sau đó, ông Kesselmeyer bước vào.