Hãy giữ lấy nhánh xa trục thảo đầu tiên

Nếu như anh không đến

Hôm nay trong vườn nhà

Sẽ đầy hối tiếc

bởi vì xa trục thảo

Sẽ phí cả ngày hoa

Yakamochi

Từ một thị trấn xinh xắn giữa lòng châu Âu, mà cái tên lạ lẫm của nó tôi thường không thể nhớ, cô bạn nhỏ gọi điện về cho tôi giữa đêm chỉ để chia sẻ một nỗi thất vọng: “Em vừa đọc được trên mạng, ở Alaska có một ông Edward Martin nào đó tìm được tổng cộng 160.000 nhánh lá xa trục thảo 4 cácnh. Trời ơi! Em tìm được có một lá mà đã khoe tùm lum. Đúng là vớ vẩn”.

Suýt nữa thì tôi bật cười nhưng rồi kịp kìm lại. Có bao nhiều người trên thế giới này tìm kiếm suốt đời mình một nhánh xa trục thảo 4 cánh mà không thế nào tìm thấy? Tôi chợt hiểu vì sao thông tin đó khiến em thất vọng. Nếu người ta có thể tìm được 160.000 nhánh cỏ 4 cánh, thì niềm vui khi tìm thấy duy nhất một cánh cỏ bốn cánh của em trở nên… lãng xẹt. Cứ như ai dội một ca nước vào mặt khi ta đang chìm trong giấc mộng đẹp ban chiều.

Chỉ hai tháng trước, trong một lần dạo chơi trên ngọn đồi nhỏ sau trường, cậu bạn của em nói họ đang bước đi trên một vạt xa trục thảo (clover – cỏ ba lá), em nhìn xuống chân mình và bắt gặp, ngay cái nhìn đầu tiên, một nhành xa trục thảo 4 cánh xanh ngắt. Đám bạn học của em hét toáng lên. Có đứa đã từng quần nát vạt cỏ ấy trong suốt hai tuần, mà không tin thấy nhánh cỏ nào có 4 cánh. Em ép nhánh cỏ vào khung kính và để trên bàn học, sung sương ngắm nó nhiều lần mỗi ngày. Người ta nói ai tìm được nhánh cỏ xa trục thảo bốn cánh thì sẽ gặp được may mắn và hạnh phúc.

Một cánh là niềm tin

Hai cánh là hy vọng

Ba cánh là tình yêu

Bốn cánh là may mắn.

“Chẳng lẽ ông Martin đó có được đến 160.000 lần may mắn trong đời mình?” – em hỏi.

Nếu em biết người ta thậm chí đã tạo đột biến gen để trồng được những chậu xa trục thảo có tới 30% số lá là bốn cánh thì nỗi thất vọng của em chắc còn lớn hơn nữa. Và lúc đó, hẳn em sẽ đồng ý với tác giả của buốn sácht seller “Bí mật của sự may mắn”. Ông này cho rằng may mắn thực sự là do con người tạo ra. Cũng như người ta đang bán đầy những mặt dây chuyền có ép lá xa trục thảo bốn cánh “trồng được” thay vì “bắt được”.

Tôi nói em nghe, tôi không nghĩ vậy. Đối với tôi, bản chất của sự may mắn mãi mãi là tình cờ và không thể đoán được. Bí mật của sự may mắn sẽ không bao giờ tỏ lộ. Vận may, cũng như cái gọi là duyên số, xảy đến hoàn toàn ngẫu nhiên, như tại sao em yêu người này mà không yêu người khác. Tại sao em gặp người này ở đó mà không phải ở nơi khác.

Em không thể đạt được sự may mắn. Em không thể tạo ra vận may. Điều đó cũng giống như em không thể sắp đặt trước một cuộc hẹn mà ở đó em sẽ gặp tiếng sét ái tình.

Tôi cho rằng tác giả cuốn sách đã nhầm lẫn giữa “vận may” và “thành quả”. Con người không thể tạo ra sự may mắn nhưng có thể nỗ lực để tạo ra những thành quả. Đừng gọi thành quả của mình là sự may mắn, vì như vậy là vứt bỏ ý chí và nỗ lực của bản thân. Cũng đừng xem sự may mắn là thành quả, vì như thế là từ chối vẻ đẹp bí ẩn và đầy bất ngờ của cuộc sống.

Năm ngoái, Shigeo Obara, một nông dân ở Nhật đang giữ kỷ lúc thế giới về lá xa trục thảo nhiều cánh nhất, đã tìm thấy một chiếc lá xa trục thảo 21 cánh trong vườn nhà mình. Đó không phải là sự may mắn. Năm 1951, khi còn là một đứa trẻ, ông tìm thấy chiếc lá xa trục thảo 4 cánh đầu tiên. Sau đó, Obara đã bỏ rất nhiều công sức tiến hành lai tạo và nghiên cứu sự đột biến gen cũng như tác động mộ trường liên quan đến số cánh, màu, kích cỡ của lá xa trục thảo. Ông đã tìm thấy rất nhiều lá xa trục thảo có 5, 6, 7… thậm chí 18 cánh, và giờ là 21 cánh… hoàn toàn không phải tình cờ.

Cũng vậy, tôi tìn rằng chỉ có chiếc lá bốn cánh đầu tiên mà Edward Martin tìm thấy mới là vận may, nó khởi đầu cho một cuộc săn tìm dài hơn nửa thế kỷ, còn 159.999 chiếc lá sau đó là thành quả của những năm tháng bỏ công sưu tầm.

Hãy cứ tin vào sự may mắn, rằng đôi lúc nó rơi xuống cuộc đời ai đó như một món quà. Hãy giữ lấy những chiếc lá xa trục thảo bốn cánh như một biểu tượng của mơ ước, cũng là lời thú nhận về sự bé nhỏ của phận người trước tạo hoá. Rằng, có những điều vượt ngoài sự chi phối của con người. Tuy nhiên, như một câu ngạn ngữ xưa đã nói “sự may mắn chẳng tặng không ai cái gì bao giờ, nó chỉ cho v mà thôi”. Vì vậy, đừng tìm kiếm nó, đừng trông chờ hay thậm chí đổ lỗi cho nó… Và hãy nhớ rằng mọi vận may chỉ là khởi đầu.

Dù sao thì tôi cũng tin rằng, chiếc lá xa trục thảo bốn cánh đầu tiên mà em gặp được là một vận may. Nó khởi đầu cho cái gì thì tuỳ thuộc ở em. Vấn đề là em sẽ giữ lấy chiếc lá ấy như một niềm hứng khởi ngây thơ với một niềm tin cổ tích, hay em sẽ vứt bỏ nó như một chiếc lá tầm thường chứa đựng huyền thoại vớ vẩn.

Em biết đó, người ta có thể đạt được những thành quả vĩ đại chỉ với khởi đầu là một niềm hứng khởi ngây thơ. Tôi mong rằng em sẽ luôn giữ lấy trong tim mình nhành xa trục thảo đầu tiên ấy, bởi như Walt Whitman đã viết “một lá cỏ những không nhỏ nhoi hơn hành trình của những vì sao…”.

PHẠM LỮ ÂN