Thưa ngài!

Ngài ngồi trong chiếc ghế bành rộng rãi, thoải mái, bền chắc, đắt tiền và rất đẹp. Hà cớ gì mà ngài lại cảm thấy khó chịu? Trước mặt ngài là một chiếc bàn to tổ bố, ngài có thể tựa cả hai tay lên đó một cách thật an tâm.

Nhưng có cái gì đó làm ngài lo lắng... nên ngài cứ nhấp nha nhấp nhổm y như ngồi phải gai. Nỗi lo lắng của ngài xuất phát từ đâu? Ngài ngồi trong chiếc ghế bành rộng, tiện nghi này mà người cứ lảo đảo như bị say sóng... Có thể ngài sợ bị ngã chăng?

Xin được nói thật rằng, diễn viên xiếc tay cầm một chiếc sào dài một đầu là xô nước đầu kia là giỏ đá đi trên dây còn thoải mái hơn ngài ngồi trong ghế nhiều. Ngài lảo đảo bởi vì cảm thấy mình đang ngồi trên lưng con ngựa đang phi. Vì sợ ngã nên hai tay ngài bám chặt vào hai tay vịn, cứ như là lần đầu tiên ngồi trên yên ngựa, cố giữ thăng bằng cho khỏi ngã. Ai ai nhìn thấy nét mặt hốt hoảng ấy, cũng đều cảm thấy lo thay cho ngài! Nhiều người còn áp sát bàn tay vào ngực hệt như muốn kìm bớt lại nhịp đập rộn ràng của trái tim... Tất nhiên ta có thể quay mặt đi chỗ khác, nhưng làm thế e bất tiện bởi đồng loại mình đang trong cơn hoạn nạn...

Chiếc ghế bành ngài ngồi thật rộng rãi, chiếc bàn trước mặt ngài to đùng, phòng làm việc của ngài thật âm cúng thoáng đãng. Vậy thì xin được hỏi tai hoạ từ đâu đến? Tại sao mà ngài lại lo lắng như vậy? Giả thử ngài có ngã thật thì tấm thảm dày mịn trên sàn nhà sẽ đỡ êm ái cho ngài ngồi cơ mà. Thế nhưng cặp mắt ngài vẫn tròn xoe sợ hãi, cứ như là ngài đang đứng trên bờ vực thẳm. Thôi, xin ngài hãy bình tâm lại, đừng có quay cuồng trên ghế nữa! Hãy cứ ngồi thật yên đi xem nào!

Từ ngày tôi nhìn thấy ngài quá sợ sệt và lo lắng như vậy tôi vẫn luôn suy nghĩ một điều: tại sao lại có những người đang ngồi trong ghế bành hẳn hoi mà lại sợ ngã? Từ việc này làm cho tôi nhớ lại một trường hợp mà tôi là người chứng kiến. Câu chuyện xảy ra cách đây nhiều năm rồi.

Buổi tối mùa hè hôm ấy tôi ghé vào một sòng bạc đúng lúc đang rất đông người. Dàn nhạc nổi lên rộn ràng làm nền cho các nghệ sĩ biểu diễn. Một diễn viên nhào lộn biểu diễn tiết mục "trồng cây chuối ngược" trên lưng tựa chiếc ghế đứng hai chân trên một chiếc ghế khác. Đúng lúc ấy từ gian phòng vang lên tiếng dè bỉu oang oang của một vị khách chuếnh choáng hơi men nào đó. Nghe giọng nói có thể đoán ra đó là một người nước ngoài. Ông ta nói gì không ai hiểu, nhưng nhìn động tác thì có thể đoán ra rằng, ông ta không hài lòng với tiết mục biểu diễn trên ghế và ông ta muốn tự mình biểu diễn tiết mục đó với nghệ thuật cao hơn. Ông ta không chỉ nói suông mà bắt đầu ngay vào việc chuẩn bị biểu diễn.

Mọi công việc chuẩn bị tiến hành ngay trên sân khấu nhỏ của một sòng bạc vào loại sang, dành cho giới có máu mặt của thành phố. Việc làm này của vị khách ngoại quốc dù có vi phạm sự tôn nghiêm thường có của sòng bạc, nhưng ở ta vốn xưa nay vẫn có sự sùng kính đối với người nước ngoài nên đích thân ngài chủ sòng bạc đứng ra đề nghị khách cho phép ông ta biểu diễn. Có thể sau khi biểu diễn ông ta sẽ tỉnh rượu.

Người say rượu chân nam đá chân chiêu loạng choạng hết va vào bàn lại làm đổ ghế đi ra giữa gian phòng và bắt đầu trèo lên bàn. Nhưng ông ta không trèo lên nổi, vừa định gác chân lên thì đã lăn uỳnh xuống, rồi lại lóp ngóp bò dậy và trèo lại. Những động tác vụng về của ông ta làm cho khách đứng ngồi xung quanh cười râm ran khắp cả phòng y như khi xem các chú hề chuyên nghiệp biểu diễn. Sau vài ba lần cố gắng cuối cùng, người ngoại quốc mới leo lên được bàn, khán giả vỗ tay nhiệt liệt chúc mừng ông ta. Sau đó người diễn viên đặt chiếc ghế lên chiếc bàn rồi lại chuệnh choạng leo lên bàn một cách khó khăn. Ông ta ngồi vắt vẻo trên lưng tựa của chiếc ghế và hút thuốc. Lúc này dáng vẻ của người ngoại quốc trông rất linh lợi và hài hước, làm cho người xem phấn khích, tiếp tục vỗ tay hoan nghênh rào rào. Ai cũng nghĩ lúc này ông ta đã tỉnh rượu, sẽ trở lại chỗ ngồi cũ và cuộc biểu diễn sẽ kết thúc. Nhưng không phải, vừa bước xuống sàn nhà ông ta liền lấy ba chiếc ghế nữa và với những động tác hết sức nhanh nhẹn, khéo léo ông ta chồng chúng lên nhau rồi leo lên bàn. Nhìn ông ta biểu diễn người xem sợ đến thót tim. Chân ông ta bước hụt liên tục, hai tay cứ chới va chới với bíu trượt hoài mãi vào lưng tựa của ghế... cánh các bà xuýt xoa sợ hãi khi mỗi lần trông thấy ông ta như sắp ngã đến nơi, nhưng rồi không hiểu sao ông ta vẫn lấy lại được thăng bằng và tiếp tục "trồng cây chuối". Cuối cùng người ngoại quốc bắt đầu tụt xuống. Động tác xuống cũng gây hồi hộp không kém gì động tác leo lên, trông rất chênh vênh và mạo hiểm, nhưng thật may tất cả đều suôn sẻ. Những tràng pháo tay lại vang lên rộn rã trong phòng. Mọi người nghĩ chắc cuộc biểu diễn đến đây là kết thúc. Nhưng không, lấy thêm hai chiếc ghế nữa và trên môi vẫn phì phèo điếu thuốc ông ta lại tiếp tục trèo lên. Lúc này ông ta đã xếp được cả một toà tháp bằng ghế và ngồi vắt vẻo trên chiếc ghế cao nhất, cách sàn khoảng sáu mét. Động tác leo lên tháp ghế của người ngoại quốc diễn ra lâu hơn nhiều so với thời gian kể lại câu chuyện của tôi. Ít nhất cũng phải đến mười lần người ngoại quốc say rượu chới với suýt ngã. Mỗi lần như thế làm cho người xem sợ đến hết hồn... Nhưng, thật lạ kỳ, chồng ghế chỉ lắc lư nhẹ và người ngoại quốc vẫn yên vị trên cao.

Rồi ông ta lại tụt xuống chỉ để lấy thêm một cái ghế nữa... Lúc này khán giả yêu cầu ông chủ sòng bạc bảo người ngoại quốc thôi, đừng biểu diễn nữa, tránh nguy hiểm cho ông ta. Nhưng người này không hề quan tâm đến điều đó, vẫn tiếp tục leo lên tháp ghế. Lần này động tác của ông ta khéo léo và nhanh nhẹn đến kinh ngạc. Ngồi trên lưng tựa của chiếc ghế trên cùng, ông ta hút nốt điếu thuốc hút dở, ném bỏ đầu mẩu, lấy bao thuốc trong túi ra châm tiếp, phì phèo nhả khói. Sau đó ông ta đứng dậy, duỗi thẳng một chân ra phía sau, người cúi gập xuống, hai tay dang rộng hai bên và đứng yên ở tư thế "chim bay" này một lúc khá lâu. Khán giả lại được một phen vừa sợ hãi vừa cảm phục đến sững sờ...

Và bỗng nhiên, không để cho chúng tôi kịp nhận ra bằng cách nào mà ông ta đã kịp chuyển động tác nhanh nhẹn chính xác đến thế, chỉ loáng một cái mọi người đã thấy ông ta "trồng cây chuối" bằng hai tay trên lưng tựa của chiếc ghế thứ bảy. Dáng người ông ta thẳng tắp vươn lên cao. Thi thoảng "cây chuối" ấy chỉ khe khẽ lắc lư để giữ thăng bằng. Trong khi đó điếu thuốc lá vẫn toả khói trên miệng ông ta!

Chỉ đến lúc này chúng tôi mới hiểu, người biểu diễn động tác thăng bằng trên ghế không phải là người say rượu mà là một nghệ sĩ nhào lộn vĩ đại. Ông ta chỉ giả vờ say và vụng về để gây cười...

Đấy, tôi đã nhớ lại màn biểu diễn này khi quan sát thấy sự lo sợ và thiếu niềm tin của ngài khi ngài đang ngồi trong chiếc ghế bành tiện nghi, vững vàng trong căn phòng làm việc ấm cúng và thoáng đãng của mình. Tại sao người nghệ sĩ nhào lộn ngồi bình thản trên tầng bảy của toà tháp ghế không hề sợ bị ngã mà ngài lại sợ bị nhào ra khỏi ghế bành? Vì ông ta là nghệ sĩ nhào lộn". – Có thể ngài sẽ trả lời như thế. Nhưng có ai bảo ông trèo lên độ cao bảy mét đâu! Mọi người chỉ khuyên ông hãy cứ ngồi thật yên tĩnh và tự tin trong chiếc ghế của mình.

Diễn viên nhào lộn không sợ ngã bởi vì họ tạo được điểm tựa chuẩn xác, do đó giữ được thăng bằng. Còn ngài và chiếc ghế của ngài bị lắc lư chao đảo vì bị mất thăng bằng.

Nào, bây giờ xin ngài hãy cúi xuống, nhìn xuống dưới chân mình cho rõ! Ngài có nhìn thấy gì không?... Chắc là ngài hiểu lý do tại sao ngài sẽ ngã, nhất định sẽ bị ngã rồi chứ! Cái chân đỡ của ghế mong manh đến thế thì dù phần lưng tựa của nó rộng, to đến bao nhiêu nữa thì nó cũng không tạo ra được điểm tựa, không làm cho chiếc ghế thăng bằng và không thể giúp ngài ngồi yên được trong ghế đầy tiện nghi nhưng lại tròng trành như thế!