Ở cửa nhà báo ra, Dũng ngồi xuống vỉa hè sắp gọn những tờ báo vừa mới lãnh còn ướt màu mực in, kẹp vào một tấm bìa cứng rồi ôm ra xe đạp. Anh giơ tay vui vẻ phác một kiểu chào các bạn đồng nghiệp - những anh em bán báo - đang tản mát mỗi người một ngả, miệng rao lanh lảnh:

- Nghị Luận… Tự Do… Người Việt... đây!

Dũng đạp xe đi. Anh không bán báo như các bạn. Anh có chỗ bỏ mối báo tháng, hàng ngày cứ việc đưa đến tận nhà, rồi cuối tháng đến thu tiền. Mỗi trưa Dũng tới chực ở cửa báo quán, lãnh một số báo rồi phóng xe đi giao cho các nhà. Còn dư một ít Dũng đem về trước cửa Bưu điện, bày trên hè bán cho các người qua lại.

Như các bạn đều biết, Dũng là một thiếu niên trong bọn Khôi, Việt, Bạch Liên (Xem truyện Bóng Người Dưới Trăng, cùng một tác giả).

Nhưng Dũng không may bằng các bạn. Dũng sinh trưởng trong một gia đình nghèo ở miền quê thuộc quận Nhà Bè. Cha Dũng lại mất sớm nên mẹ Dũng đưa con về quê ngoại sống trong cảnh thanh bạch, nhờ vào những hoa lợi của thửa vườn hương hỏa. Đời sống của hai mẹ con Dũng tuy không đến nỗi chật vật lắm nhưng cũng khá tẻ nhạt. Dũng học qua trường làng, lên trường quận. Hết lớp ở trường quận mẹ Dũng lo đến tương lai của con, khuyên Dũng lên tỉnh tiếp tục việc học hành. Các bạn của Dũng đều khuyến khích, và Dũng cũng mong ước như vậy vì anh hiểu rằng học vấn là điều tối hệ đối với một chàng trai cũng như hơi thở với sự sống.

Dũng lên Sài gòn trọ học. Các bạn của Dũng biết Dũng nghèo, sẵn sàng xin cha mẹ chu cấp cho Dũng. Nhưng Dũng đều thoái thác. Dũng có tự ái, và vì anh sớm mồ côi cha nên đã giúp đỡ được mẹ, và lo cho chính thân mình, thì bây giờ, trên đường cầu tiến, Dũng cũng không muốn nhờ vả ai. Bởi vậy, Dũng lên Sàigòn đến ở trọ nhà một người bà con nghèo, sáng đi học, chiều đi bán báo kiếm tiền ăn học. Bọn Khôi, Việt cũng là những thiếu niên biết tự trọng, cảm thông với Dũng và tìm cách giúp đỡ bạn cách gián tiếp. Họ hùn nhau lại mua tặng Dũng một chiếc xe đạp cũ. Rồi họ chia nhau đến các nhà quen giới thiệu cho Dũng đến bỏ báo hàng ngày. Nhờ đó Dũng không đến nỗi thiếu thốn, tuy phải cố gắng rất nhiều.

Từ ngày lên Sài gòn, Dũng đen sạm hẳn đi, nhưng con người cũng nhanh nhẹn tháo vát hơn trước, đôi mắt trong sáng của cậu học sinh miền quê thêm vẻ tinh anh, cương nghị...

Cũng như mọi ngày, hôm nay trong khi đạp một vòng qua các phố bỏ báo cho các nhà quen xong, Dũng quẹo xe về đường Duy Tân tới trước nhà Bưu điện bán nốt số báo còn lại. Lúc ấy đã vào khoảng bốn giờ chiều, người ra vào nhà Bưu điện giờ này không tấp nập lắm. Nhưng lát nữa, vào giờ các công sở tan ra thì chồng báo của Dũng sẽ hết nhẵn.

Dũng dựa xe vào sau một quán cóc quen rồi khóa xe lại cẩn thận, ôm xấp báo đứng vẩn vơ trên thềm Bưu điện. Anh đưa mắt nhìn về phía quán bánh Hương Lan, mỉm cười khi thấy cô bán vé số có mặt gần đó.

Dũng tìm ra được địa điểm đứng bán báo này cũng là vì cô bé đó. Một buổi đạp xe qua đây, Dũng chợt thấy cô bé đó ngồi sau chiếc giá xếp trên có bày những tập vé số Kiến Thiết. Cô bé trạc độ mười ba mười bốn tuổi, thân hình mảnh dẻ, nét mặt khả ái, dễ mến, luôn luôn niềm nở chào mời những người qua lại mua vé khiến Dũng bỗng nảy ra ý kiến chọn cửa nhà Bưu điện đứng bán báo. Và ngày hôm sau rồi tiếp liền cho tới bây giờ, chiều nào Dũng cũng tới. Sự có mặt của cô bé bán vé số làm Dũng thấy vui vui. Ồ, thực tình thì đối với cô bé đó Dũng cũng không hiểu tại sao mới thoạt nhìn anh đã lưu ý đến cô ta. Hình như có một giao cảm mơ hồ, ràng buộc, lôi kéo Dũng đến gần. Mỗi buổi chiều tới đây, thấy mặt cô bé, lòng Dũng lại êm dịu như được gần một cô em gái.

Cô bé lúc này cũng vắng khách, ngồi buồn nhìn những xe cộ qua lại trên đường. Ánh nắng chiều làm ngả bóng tượng Nữ Vương Hoà Bình đứng giữa công trường trước Vương Cung Thánh Ðường và chiếu xiên qua phía Bưu điện. Không khí nóng bức làm Dũng thấy khát. Anh đưa mắt nhìn cô bán vé số, đôi gò má ửng đỏ dưới ánh nắng xiên khoai, ngồi tựa lưng vào thân cây với dáng điệu mệt mỏi.

Dũng thầm nghĩ: "Chắc cô bé cũng khát lắm. Lúc này có một ly nước mía uống thì khỏe quá!"

Ở đầu đường có xe bán nước mía. Dũng muốn chia sẻ ly nước mía thơm mát với cô bé, nên qua chỗ cô ngồi, anh ngập ngừng đứng lại. Từ hồi đến đây bán báo, Dũng chưa có dịp nào làm quen với cô ta cả. Anh nhận thấy, vào những lúc vắng khách, cô bé thường ngồi rầu rỉ một mình và hình như muốn tránh trò chuyện với mọi người chung quanh. Ở đây, chỗ cửa nhà Bưu điện này, Dũng quen hầu hết, từ mấy bà chủ quán cóc đến các anh bán bì thơ và chị giữ xe. Nhưng còn cô bé bán vé số này anh vẫn muốn làm quen mà còn ngại.

Dũng nói bâng quơ:

- Trời nóng quá nhỉ.

Cô bé nhận ra Dũng nhưng làm bộ thản nhiên như không nghe. Dũng tiếp:

- Có khát không?

Lần này cô bé nhìn Dũng, nhưng ấp úng không đáp...

Dũng bỏ đi. Anh hơi bất mãn về thái độ ít thiện cảm của cô ta, thầm nghĩ: "con nhỏ hình như sợ hãi điều gì". Ở đây, mọi người bạn nghèo như Dũng đều tỏ tình thân thiện, tương trợ lẫn nhau. Họ cho nhau mượn tiền để thối lại khách hàng, hoặc chia xẻ với nhau một ly nước giải khát hoặc một que kem là thường. Tại sao phải dè dặt khi cùng một hoàn cảnh như nhau? Hay cô bé muốn làm cao, tỏ ra mình thuộc thành phần khác không phải giới sinh sống trên cái vỉa hè nhà Bưu điện này!

Dũng mua một ly nước mía. Chất nước mát, ngọt lịm làm anh khoan khoái. Ánh nắng chiều nhạt dần, nhưng nền trời vần vũ mây đen, càng đè nặng cơn oi bức. Nhìn về phía cô bé, Dũng thấy cô ta vẫn ngồi buồn bên gốc cây. Anh chép miệng:

- Tội nghiệp, chắc con nhỏ khát lắm, mà không dám rời chỗ để đi uống nước. Hay để mình mua cho nó một ly...

Nghĩ thế, Dũng mua thêm một ly nữa đem lại:

- Này, uống đi. Nước mía đấy, mát lắm!

Cô bé không thấy Dũng đến, nghe nói giật mình ngơ ngác. Rồi nét mặt cô đanh lại, lắc đầu từ chối...

Dũng ấp úng:

- Tôi... tôi đãi mà. Uống đi cho... khỏi khát...

Cô bé gắt:

- Tôi không khát. Với lại, nếu có khát cũng không bao giờ tôi uống nước mía!

Cầm ly nước trên tay, Dũng không biết nói thế nào. Anh đâu ngờ cô bé có khuôn mặt dễ mến này lại kiêu kỳ đến thế! Dũng bỗng cảm thấy mình kỳ cục. Anh lặng lẽ hắt ly nước đi rồi trở về với xấp báo của mình, tự trách: "khi không tốn thêm một đồng bỏ đi vô ích". Dũng ngao ngán thấy lòng tốt của mình đối với một bạn nhỏ mà anh muốn được coi như người em gái, bị khước từ một cách lãnh đạm. Ờ, con nhỏ này muốn làm cao thật. Nó có chiếc áo mới, cắt theo lối tân thời, cổ bẻ, tay ngắn bằng vải màu hường. Nó lại bán vé số nên chắc có nhiều tiền. Nếu nó khinh người thì thôi, thây kệ nó.

Để cắt dứt những ý nghĩ không hay về cô bé bán vé số, Dũng cất tiếng rao:

- Nhật báo… Nghị Luận… Tự Do… Dân Chủ… đây.

Lúc ấy các công sở cũng vừa tan, mọi người mua vội tờ báo rồi rảo bước sợ trời đổ mưa. Xấp báo của Dũng còn lại chừng mươi tờ thì đèn thành phố bật sáng. Những giọt mưa bắt đầu lác đác rơi trên hè phố. Dũng gấp vội cặp báo lại, sửa soạn lấy xe về, trong khi cô bán vé số cũng hấp tấp thu dọn những tập vé cho vào chiếc lẵng mây.

Cả hai chưa kịp rời chỗ thì cơn mưa ập xuống. Mưa như trút nước xuống thành phố, và gió lộng nổi lên ào ào nghiêng ngả các ngọn cây. Dũng che cặp báo lên đầu toan phóng xe đi tìm một chỗ ẩn mưa thì chợt nghe có tiếng động phía sau lưng. Anh quay lại. Cô bé bán vé số vừa lập cập đánh rơi chiếc lẵng xuống vệ đường. Mấy tập vé tung ra, trôi theo rãnh nước.

Dũng quẳng xe nhảy vội xuống, giúp cô bé nhặt chiếc lẵng lên. Mưa càng lúc càng lớn. Không cần đắn đo. Dũng móc chiếc lẵng vào "ghi đông" đẩy vội đi, bảo:

- Theo tôi nhanh lên. Phải trú mưa đã, không có ướt hết.

Cô bé lưỡng lự, rồi đành đi theo. Dũng đẩy xe vào hiên nhà Bưu điện. Cả hai đều bị ướt. Cô bé rũ những giọt mưa còn bám trên áo lẩm bẩm:

- Hư mất cái áo rồi.

Đoạn cô đổi giọng:

- Cũng chả sao, tôi còn nhiều cái áo khác.

Câu nói đó khiến Dũng nhớ lại thái độ kiêu kỳ của cô bé hồi nãy. Anh đứng yên và cả hai đều im lặng nhìn ra ngoài trời mưa gió.

Chợt cô bé ngập ngừng lên tiếng:

- Tại sao hồi nãy anh mua nước mía cho tôi?

Dũng ngạc nhiên về câu hỏi lạ lùng đó. Anh nhìn cô bé đáp:

- À… tôi tưởng cô khát... nên nhân tiện đãi cô một ly...

Cô bé thở dài, như trút được điều gì áy náy, hỏi tiếp:

- Anh kiếm được nhiều tiền lắm sao?

Dũng mỉm cười lắc đầu.

- Không nhiều. Đủ ăn thôi.

Ngẫm nghĩ một lát, cô bé lại hỏi:

- Thế sao hồi nãy anh còn bỏ thêm tiền mua nước cho tôi uống?

Dũng hơi bối rối:

- Thì... tại trời nóng... mà cô không muốn uống thì thôi!

Ngoài trời mưa vẫn tầm tã. Những giòng nước trên mái hiên chảy xuống bắn ướt cả mấy bậc thềm.

- Tên anh là gì?

- Dũng.

- Sao buổi sáng tôi không thấy anh đến đây. Anh chỉ bán có buổi chiều thôi à?

- Buổi sáng tôi còn mắc đi học.

Cô bé nhìn Dũng:

- Anh còn đi học à? Thế sao lại phải đi bán báo?

Dũng thấy khó trả lời, nên ngồi đần mặt. Giọng cô bé trở nên dịu dàng:

- Trông anh có vẻ buồn. Anh còn ba má không?

Dũng thẳng người đáp:

- Ồ, buồn gì đâu! Ba má tôi ở dưới quê. Tôi lên đây học, và vì muốn tự lập nên tôi đi bán báo...

Dũng không muốn tiếp thêm, vì thấy cô bé bỗng nhiên để ý đến việc riêng của mình nhiều quá. Có lẽ cô ta thấy lòng tốt của Dũng, khi anh quăng xe nhặt hộ những tập vé bị rơi xuống nước và tỏ ý hối hận đã khước từ ly nước của Dũng. Nhưng Dũng, theo tự ái của một cậu con trai, không muốn nói rõ với ai về hoàn cảnh của mình. Để cắt ngang những câu hỏi của cô bé. Dũng hỏi lại:

- Tên cô là gì?

Nét mặt cô bé bỗng trở nên đăm chiêu, im lặng không đáp.

Dũng gợi thêm:

- Bán vé số chắc được nhiều tiền lắm nhỉ?

Cô bé nhún vai:

- Tôi đâu có cần lời nhiều hay ít. Tôi bán cho đỡ buồn vậy thôi.

- Nhà cô giàu lắm à?

- Nhà tôi ở đường Tự Do.

Dũng không lạ gì đường Tự Do, một phố lớn và sang trọng nhất Đô thành với những ngôi nhà lầu đồ sộ, những cửa hàng lộng lẫy, đầy khách ngoại quốc ra vào.

Dũng thốt kêu: Ồ! Và anh đứng né ra xa, như ngại sự nghèo khó của mình không xứng hợp với người mình đối thoại. Tuy nhiên anh vẫn thắc mắc tự hỏi:

"Nếu là con nhà giàu, ở đường Tự Do, sao còn đi bán vé số, dù chỉ cho đó là một trò chơi?" Dũng chưa kịp hỏi lại điều thắc mắc ấy thì cô bé chợt nói:

- Mưa tạnh rồi!

Cơn mưa đột nhiên tạnh hẳn cũng như đã đột ngột xối xả trút nước xuống thành phố. Cô bé xách chiếc lẵng, bước xuống thềm. Dũng nói:

- Trời tối và vắng quá. Để tôi đưa cô tới đầu phố nhé?

- Khỏi cần, tôi không sợ đâu.

Mặc dầu vậy, Dũng cũng dắt xe theo sau. Cô bé phản đối:

- Đã bảo khỏi cần mà. Tôi không muốn anh đi theo tôi. Anh về đi.

Và giận dữ, cô bé dậm mạnh chân xuống đường, rồi vùng bỏ chạy. Dũng đứng sững người nhìn theo. Tới đầu phố bóng dáng mảnh dẻ của cô bé chạy ngoặt qua bên trái chứ không thẳng đường lên phố Tự Do. Đứng tựa bên xe đạp, Dũng phân vân không hiểu ra sao nữa. Anh thầm hỏi: Tại sao gia đình cô bé, nếu quả là giàu sang lại có thể để cô ta mang vé số đi bán một mình? Và tại sao cô ta lại nghẹo sang phố khác không về nhà ở đường Tự Do?

Dũng nhảy lên xe đạp theo lên đầu phố có ý ngóng xem cô bé đi đâu. Nhưng không thấy bóng cô ta, anh đành quay xe trở về nhà trọ.