Họ rời những vỉa hè rộng lát gạch màu đan xen của đường Lê Lợi và ngoặt vào đường Hai Bà Trưng chật núc những quán ăn và những quán cà phê. Ngay sau tiếng bíp báo hiệu giao dịch qua thẻ tín dụng đã được chấp thuận, Thành quay đầu, đưa mắt dò tìm bóng dáng của người bạn đồng hành. Chỉ mất có giây lát, ánh mắt anh đậu trên thân hình thọt lỏm trong một góc của căn phòng, cách xa đám người ồn ã đủ mọi độ tuổi giới tính, có vẻ thuộc một đoàn du lịch, ngồi co cụm, và tách biệt khỏi những thanh niên đi ăn đơn lẻ, một tay cầm đũa, mắt vẫn không rời màn hình chiếc điện thoại cầm tay. Khi anh bưng chiếc khay có chứa bát canh cá về phía bàn của hai người, Kiên đang đặt khuỷu tay lên gờ bàn, ngả đầu một cách lơ đãng, nhưng rồi chợt sực tỉnh. Cứ như thể tâm hồn anh, giữa một chuyến du ngoạn, bị kéo trở về thực tại. Và tâm trí anh, lơ lửng trong vô định, quay trở lại khay chứa bát canh cá mà anh đỡ lấy từ tay Thành, đặt trước mặt mình.Kiên biết Thành không phải là người chuộng canh cá. Giống như cha Kiên, thời ông còn sống, trước khi thảm họa mùa hè năm đó xảy ra, Thành mê cái món phở. Cậu ta từng gật đầu lia lịa đồng tình với cha anh rằng đã là người Việt Nam thì không thể không yêu phở. Nhưng cái vị ngòn ngọt béo béo của phở chưa bao giờ có thể làm Kiên thích thú. Có lẽ, hơn là công dân Việt Nam, anh là loại người dễ gắn kết hơn với thế giới nhỏ bé xung quanh mình, với những con người anh quen mặt và những khu phố anh rành lối. Hai mươi ba năm đã trôi qua, chủ tiệm canh cá đã thay đổi từ bà chủ dáng hơi khom gầy sang con gái của bà, một người phụ nữ vẻ năng động với mái tóc nhuộm màu nâu sẫm búi cao, nhưng chất của món ăn này vẫn giữ nguyên như thế. Những sợi bánh đa dai và giòn của gạo chiêm quê hương cùng những miếng cá thơm, chắc thịt, chiên không quá kĩ quyện trong vị thanh mát của nước dùng. Phải chăng anh đang nếm món canh cá này không phải bằng vị giác, mà tất cả chỉ là phản ứng sinh học được tạo ra bởi những ký ức được khơi gợi? Do vậy, một món ăn được chế biến bởi một con người khác, dưới những điều kiện thiên nhiên thời tiết và khoa học kĩ thuật khác lại có thể giữ trọn vẹn được mùi vị của nó sau hai mươi ba năm? Không, không lẽ nào là như vậy, anh tự trấn an mình. Chắc hẳn con gái của bà chủ quán, sau nhiều năm tháng phụ giúp mẹ mình, đã có thể tạo dựng lại nguyên mùi vị món canh cá của bà trước đây, bất chấp những biến động khách quan.Một người đàn ông người ngoại quốc, tóc hạt dẻ, dáng người tầm thước ngồi vào bàn bên cạnh họ. Ông mặc một bộ com-lê màu xám đậm, đeo cà-vạt xanh sọc nâu. Vừa cởi quai đeo, đặt chiếc cặp da bên hông mình, ông vừa nghiêng đầu mỉm cười với hai người họ, vẻ thân thiện xã giao. Nhưng đôi mắt sáng quắc của ông thì không cười một chút nào. Trên khay thức ăn của ông là một bát canh cá cỡ trung, một chai nước cam, một đôi đũa, một thìa và dĩa, và một vài chiếc giấy ăn xếp gọn ghẽ.Thành đặt đũa chỉn chu ngang miệng bát, giọng trầm ấm rành rọt. Anh có hẹn gặp với phía nhà xuất bản K!m Đồng về hợp đồng minh họa bìa cho bản dịch mới của “Dưới bánh xe” và “Tất Đạt”* chiều hôm nay, anh nói, chi tiết yêu cầu công việc anh sẽ gửi qua email sau khi có được xác nhận bên đối tác. Kiên chỉ khẽ gật đầu. Anh quyết định sau dự án này, từ giờ đến cuối tháng hai năm tới sẽ không giao thêm cho Kiên thiết kế minh họa nào nữa, Thành tiếp tục nói, sau khi chùi miệng bằng tấm giấy ăn, bởi Kiên sẽ cần nhiều thời gian tập trung chuẩn bị cho triển lãm nghệ thuật mùa xuân. Quán ăn giờ đã vãn người, chỉ còn Kiên, Thành, người đàn ông ngoại quốc và lác đác vài thanh niên tầm tuổi sinh viên đại học với giờ giấc sinh hoạt linh động. Đoàn khách du lịch tạo vẻ nhốn nháo cho nơi này đã lên đường đi mất từ lúc nào. Một bầu không khí yên ắng bao phủ lấy những người trong quán. Hơi nóng của bát canh cá trước mặt Kiên, dù những phút trước đó còn bốc lên ngùn ngụt, giờ đây phả vào không khí hơi se lạnh một cách yếu ớt, như run rẩy van lơn. Qua làn khói mỏng, anh lặng lẽ ngắm nghía người bạn thuở nhỏ của mình. Thành không thay đổi là mấy, vẫn đôi mắt đen lay láy, vầng trán cao, đôi mày rậm, nhưng chững chạc hơn trước với nước da rám nắng và thân thể cao lớn cứng cáp. Anh ngồi thẳng lưng, hai tay đút vào túi áo gió, chờ cho Kiên ăn xong. Như thể anh cũng đang đáp trả lại cho Kiên ánh nhìn trìu mến ấy, vừa thân thương, vừa nặng trĩu những tâm sự không thốt nổi lên lời. Trong không gian tĩnh lặng, thi thoảng một vài tiếng lạch cạch của những chiếc bát ô tô hòa lẫn cùng tiếng lẻng xẻng của những chiếc đũa inox được xếp lại để đem đi rửa. Ngoài phố nay đã tĩnh lặng thưa người vẫn chan hòa nắng.*tên gốc: ”Unterm Rad” và “Siddhartha” là những tác phẩm của nhà văn người Đức Hermann Hesse