Khi mọi người bước vào phòng ăn cũng là lúc ông tham Buddenbrook đưa tay sờ lên túi áo phía trái ngực; có tiếng giấy sột soạt. Bộ mặt tươi cười của ông lúc tiếp khách bỗng tiêu tan, thay vào đó là vẻ bồn chồn lo lắng. Hai bên thái dương nổi lên những đường gân xanh, tựa hồ như ông đang nghiến răng lại. Ông bước tới mấy bước, làm ra vẻ định vào phòng ăn, nhưng rồi đứng lại, đưa mắt nhìn mẹ như muốn cầu xin điều gì. Cụ bà đi cạnh mấy người khách, đang định cùng mục sư Wunderlich bước vào cửa.

— Xin lỗi mục sư kính mến!... Me ạ! Có chuyện này, con muốn thưa với me.

Mục sư hòa nhã gật đầu. Ông tham cùng bà mẹ đến trước cửa sổ phòng phong cảnh.

— Đại khái là anh Gotthold lại gửi về một bức thư nữa - ông nói rất nhanh và rất khẽ, rồi vừa nhìn đôi mắt đen láy đang dò hỏi của mẹ, vừa lấy trong túi ra bức thư chưa mở, đã gấp lại - Chữ anh ấy viết ở phong bì... Bức thư này nữa là bức thư thứ ba. Ba con chỉ trả lời bức thư đầu thôi!... Làm thế nào? Thư đến lúc hai giờ. Đáng lẽ con đưa cho ba con ngay, nhưng con không thể để ba con kém vui giữa ngày hôm nay được. Me bảo nên thế nào? Nếu bây giờ mời ba con ra vẫn kịp...

— Không nên. Anh làm thế phải lắm, anh Jean ạ. Hãy chờ đấy đã! - Cụ bà Buddenbrook nhanh nhẹn cầm lấy tay con trai như thường lệ, rồi lo lắng nói tiếp - Anh đoán nó nói gì trong thư? Nó không nhượng bộ tí nào, cứ đòi bằng được một phần tiền bồi thường về tòa nhà này ư? Không, không, anh Jean này, bây giờ chưa nên đưa thư cho ba anh vội.. Có lẽ chờ đến tối, trước khi đi ngủ...

— Làm thế nào? - Ông tham nhắc lại, đầu cúi xuống lắc lắc - con đã khuyên ba con không biết bao nhiêu lần rằng nên thu xếp cho ổn thỏa như anh ấy đòi hỏi. Đừng để người ta nhìn vào tưởng là thằng em cùng bố khác mẹ này rắp tâm chiếm hết cơ ngơi nhà này, thầm thì thầm thụt với ba con, cư xử không tốt với anh ấy!... Ngay đối với ba con, cũng phải làm cho ba con không nghi ngờ như thế. Thực ra thì con là người có cổ phần trong công ty. Hiện giờ, con và Bethsy ở trên gác hai, vẫn phải trả tiền thuê nhà, như vậy thật không hợp lý... Về phần em gái con ở Frankfurt, thì mọi việc đã ổn cả rồi. Ba con còn sống mà anh ấy đã được nhận số tiền bồi thường xấp xỉ một phần tư tiền tòa nhà này... Đó là một chuyện mua bán rất hời. Ba con giải quyết rất khéo. Ngay đối với công ty, cũng là chuyện đáng mừng. Nếu ba con không thay đổi ý kiến đối với anh Gotthold, e không khỏi làm cho người ta...

— Không đâu! anh Jean ạ! Ai cũng rõ bụng dạ anh trong việc này. Có điều, để anh Gotthold nghĩ rằng me chỉ biết lo cho con riêng mình, cố ý chia rẽ hai bố con ra, thì quả thật làm cho me đau khổ lắm!

— Thì chính anh ấy làm hỏng việc! - Câu đó ông tham như gào lên, nhưng liếc sang phòng ăn, lại vội vàng hạ giọng xuống - Chính tại anh ấy không tốt nên mới làm hỏng hết cả như thế này chứ! Me thử xem xem, sao đầu óc anh ấy không tỉnh táo hơn chút nữa? Sao anh ấy cứ khăng khăng đòi lấy cô Stüwing, “người con gái bán hàng” nọ?... - Nói mấy tiếng đó, ông tham vừa bực bội vừa cười đau khổ - Đó là thiếu sót của ba con. Ba con đã không có chút tình cảm nào với “người con gái bán hàng” ấy thì đáng lý anh Gotthold phải biết chiều ba con mới phải...

— Hừ! Anh Jean này, tốt nhất là ba anh nên nhượng bộ một chút!

— Làm sao con có thể khuyên ba con làm như vậy được? - Ông tham nói khẽ, tay lau trán, vẻ xúc động - Cũng có cổ phần trong công ty. Đáng lý con nên nói: “Ba, ba đưa tiền cho anh ấy đi thôi!”. Nhưng con đã có cổ phần trong công ty thì con phải bảo vệ lợi ích của công ty chứ, nếu như ba con cho là không có nghĩa vụ phải rút số tiền đó trong số vốn của xí nghiệp đưa cho đứa con ngỗ ngược không vâng lời ấy. Một vạn một nghìn thaler[19], chứ có ít ỏi gì!... Không, không, con không thể khuyên ba con làm như vậy được. Nhưng con cũng không thể ngăn cản ba con. Con muốn làm như không biết gì hết! Con rất ngại nói với ba con về cái chuyện lôi thôi này[20].

— Tối hẵng nói, anh Jean ạ. Vào đi thôi, mọi người đang chờ chúng ta đấy!

Ông tham nhét bức thư vào túi áo, chìa tay ra cho mẹ, rồi cùng bước qua cửa, đi vào phòng ăn, ánh nến sáng choang. Chủ và khách đã ngồi xung quanh chiếc bàn dài.

Gian phòng này treo thảm màu xanh da trời. Giữa dãy cột nho nhỏ treo tranh các vị thần, nam lẫn nữ, màu trắng, nổi bật trên nền xanh, trông như những bức phù điêu. Màn cửa sổ màu đỏ, vừa dày vừa rộng, đã bỏ xuống. Ngoài những cọc nến bằng bạc đặt trên bàn ăn, ở bốn góc phòng còn có bốn cọc nến hình cành cây, mỗi cọc thắp tám cây nến. Trước bức tường đối diện với phòng phong cảnh, kê cái tủ buýp-phê to tướng phía trên treo bức tranh sơn dầu vẽ cảnh hải cảng nước Ý. Dưới ánh nến sáng choang, nền sương mù dày đặc màu xanh trông rất nổi. Dọc theo bốn bức tường bày những chiếc xô-pha lớn, lưng tựa thẳng đứng, mặt bọc gấm đỏ.

Khi cụ bà Buddenbrook ngồi xuống giữa cụ Kröger và mục sư Wunderlich quay lưng ra cửa sổ thì trên nét mặt cụ bà không còn vẻ lo lắng gì nữa.

— Xin mời[21]! - Cụ bà vừa nói vừa dịu dàng, thân thiết gật đầu, và nhìn hết lượt những người ngồi xung quanh bàn, cho đến ông tham ngồi ở cuối bàn.