Năm ấy, ngay cả trong dịp Christian và Klara nghỉ hè, gia đình Buddenbrook cũng không đi chơi đâu cả. Ông tham bảo là bận công việc, không thể dứt ra được. Với lại, chuyện chồng con của Tony cũng thưa dứt khoát, rõ ràng, khiến cho những người trong gia đình này cứ phải ru rú trong tòa nhà ở phố Meng mà thôi. Mặc dù bức thư đầy lời lẽ xã giao, chính tay ông tham viết cho Grünlich, đã gửi đi rồi, nhưng vì tính Tony cố chấp nên chuyện ấy còn phải gác lại. Hễ nhắc đến là Tony cứ khóc lóc, làm nũng như một đứa bé.

— Con không đâu! Me ạ! Con không chịu đựng được người ấy đâu!

Hai chữ “người ấy” cô nghiến răng lại mà nói. Nếu không thế thì cô cũng trịnh trọng nói với ông tham:

— Thưa thầy - bình thường Tony gọi là “ba” - con không bao giờ bằng lòng đám này đâu!

Giá không xảy ra chuyện sau đây thì việc chồng con của Tony nhất định còn dừng lại ở đó một thời gian lâu dài. Chuyện xảy ra khoảng mười ngày sau hôm vợ chồng ông tham bàn soạn với nhau trong phòng ăn ấy. Bấy giờ là trung tuần tháng Bảy.

Một buổi chiều, trời lạnh và ấm, ông tham đi vắng, một mình Tony cầm cuốn truyện ngồi tựa cửa sổ phòng phong cảnh; lúc đó Anton vào đưa cho cô một tấm danh thiếp. Cô chưa kịp xem tên họ đề trên danh thiếp thì một người đàn ông mặc cái áo trên hẹp dưới rộng, quần màu đậu ván, đã bước vào phòng. Chẳng phải ai khác, chính là Grünlich.

Mặt anh ta lộ vẻ cầu xin, rất đau khổ và cũng rất tình tứ.

Tony hoảng quá, từ trên ghế nhảy dậy, làm một động tác như định chạy trốn vào phòng ăn. Như thế sao được! Nên nói chuyện với người đàn ông định hỏi mình làm vợ như thế nào nhỉ? Tim cô đập thình thịch như muốn nhảy lên cổ họng, mặt tái nhợt. Chỉ cần giữ một khoảng cách nhất định với Grünlich, dù ba mẹ cô có bàn soạn xong xuôi đâu đấy rồi cũng mặc; hoặc giả bản thân cô thấy được tầm quan trọng của quyết định của mình nên đằng nào cô cũng thấy câu chuyện rất lý thú. Nhưng bây giờ ông ta đã ở đây, đã đứng trước mặt mình! Liệu sẽ xảy ra chuyện gì nhỉ? Cô thấy nước mắt như muốn trào ra.

Grünlich bước nhanh, giơ cánh tay ra, đầu nghiêng một bên, đi tới chỗ cô đứng, như muốn nói: “Anh đây! Hãy giết anh đi, nếu em muốn!” “Đó là ý Chúa”, rồi anh ta gào to:

— Người đầu tiên anh gặp chính là em, Antonie ạ! - Lần này anh ta gọi là Antonie.

Tony cầm cuốn truyện bên tay phải, đứng thẳng người cạnh ghế. Cô bĩu môi, nghiến chặt răng nói từng tiếng một. Cứ nói một tiếng, mặt lại vểnh lên một cái:

— Ông - làm - cái gì - thế?

Nước mắt cô đã trào ra quanh mi từ lâu.

Riêng Grünlich thì vui sướng lắm, anh ta không nhận ra giọng kháng cự của Tony.

— Anh làm sao có thể chờ đợi được...? Anh làm sao có thể không vội vàng quay trở lại ngay được? - Anh ta nói dồn dập - Cách đây một tuần, anh nhận được thư chính tay ba em viết, bức thư đó làm cho anh chứa chan hy vọng! Em nghĩ xem, Antonie! Anh như người bị treo lơ lửng giữa trời, anh không thể chịu đựng được nữa... Anh nhảy lên một cỗ xe ngựa... vội vã đến đây. Thuê xong mấy phòng ở khách sạn Hamburg... thì lại đây ngay, để được nghe lần cuối cùng có tính chất quyết định từ miệng em nói ra. Lời đó sẽ mang hạnh phúc đến cho anh, một thứ hạnh phúc không thể diễn tả bằng lời nói được...

Tony đứng ngây người ra đấy, vì sợ quá, nước mắt không trào ra được nữa. Thì ra đó là kết quả kỳ diệu của bức thư đầy thận trọng, do ông bố viết! Bức thư này vốn định kéo dài không thời hạn câu chuyện chưa đâu vào đâu đấy, để về sau thoái thác. Cô nức nở nói đi nói lại hai ba lần:

— Ông nhầm rồi! Ông nhầm rồi!

Grünlich kéo một cái ghế tựa tới, để sát cạnh Tony đang đứng trước cửa sổ, bắt cô ngồi xuống, rồi cúi rạp người, cầm lấy cánh tay đang buông thõng của Tony, nói rất xúc động:

— Antonie...! Từ buổi chiều gặp em lần đầu...! Em còn nhớ đấy chứ! Rồi lần đầu trông thấy em ngồi lẫn với người nhà, trông thấy dáng người cao quý, xinh đẹp của em... tên em mãi mãi khắc sâu vào trái tim anh... - Anh ta chữa lại - khắc sâu vào lòng anh. Từ bấy đến nay, điều mong ước duy nhất của anh, điều mong ước bức thiết nhất của anh là được làm bạn trăm năm với em! Thư của ba em đã mang lại cho anh một tia hy vọng, anh mong em hãy biến tia hy vọng ấy thành một nguồn hạnh phúc thực sự... Em bảo có đúng không? Anh tin chắc là anh sẽ đạt được điều mong ước ấy... Nhất định em sẽ nhận lời!

Nói đến đó, anh ta lại nắm lấy tay kia của Tony, nhìn chằm chằm vào đôi mắt mở to vì hoảng sợ của cô. Hôm nay anh ta không đi găng tay, tay anh ta rất dài và rất trắng, nổi những đường gân xanh.

Tony ngẩn người nhìn khuôn mặt đỏ ửng, nhìn cục thịt thừa cạnh mũi, nhìn đôi mắt xanh biếc giống như mắt ngỗng của anh ta.

— Không, không! - Cô sợ hãi nói nhanh - Tôi không bằng lòng ông đâu! - Cô cố làm ra vẻ hết sức bình tĩnh nhưng nước mắt vẫn trào ra.

— Sao em lại có thể nghi ngờ anh như vậy, chần chừ do dự như vậy? - Anh ta nói rất khẽ và hình như có ý trách móc - Em là một tiểu thư được nuông chiều... Nhưng anh xin thề với em, anh xin lấy tư cách là một thằng đàn ông hứa với em, hễ em làm vợ anh thì anh sẽ không để em thiếu một thứ gì hết, anh sẽ hết sức nâng niu chiều chuộng em, em sống ở Hamburg, chắc chắn sẽ không đến nỗi không xứng với thân thế em.

Tony nhảy dựng lên. Cô rút tay về, nước mắt vẫn trào ra, hét to:

— Không... không! Tôi đã bảo là không mà! Tôi dứt khoát không nhận lời ông, chả nhẽ ông vẫn chưa hiểu hay sao? Trời ơi!

Bấy giờ, Grünlich cũng đứng dậy. Anh ta lùi lại một bước, duỗi thẳng tay, ngửa lòng bàn tay ra, nói giọng đứng đắn như một người biết trọng danh dự:

— Cô Buddenbrook, cô có biết tôi là người không để người khác làm nhục không?

— Nhưng tôi có làm nhục ông đâu, ông Grünlich - Tony nói, cô hơi hối hận vì vừa rồi đã quá lời. Trời ơi! Tại sao cô gặp phải những chuyện như thế này! Dù nằm mê, cô cũng không hề nghĩ đến cách cầu hôn như thế bao giờ! Trước nay, cô tưởng mình chỉ cần nói một câu: “Ông hỏi tôi làm vợ, tôi rất lấy làm vinh hạnh, nhưng tôi không thể nhận lời!”. Thế là xong chuyện...

— Ông hỏi tôi làm vợ, tôi rất lấy làm vinh hạnh - Cô cố nói thật dịu dàng - nhưng, tôi không thể nhận lời... Nhất định bây giờ tôi phải... Nhất định phải bỏ mặc ông ở đây, mong ông tha thứ, tôi không có thì giờ.

Nhưng Grünlich chặn đường cô lại:

— Cô cự tuyệt tôi đấy à? - Anh ta đau khổ hỏi.

— Vâng. - Tony nói. Để tỏ ra là người lịch sự, cô nói thêm - Rất không may!

Grünlich thở dài. Anh ta lùi lại hai bước, nửa người trên nghiêng sang một bên, ngón tay trỏ chỉ xuống tấm thảm trải dưới đất, nói to:

— Antonie...!

Giọng nói của anh ta nghe có vẻ dọa nạt.

Hai người đứng đối diện với nhau, ngây ra một lúc lâu. Anh ta giận dữ, trông tư thế như đang ra lệnh cho người khác. Tony thì mặt tái mét, nước mắt giàn giụa, người run lẩy bẩy, lấy mùi soa ướt bịt miệng. Một lát, anh ta quay người đi, tay chắp sau lưng, đi đi lại lại trong phòng hai vòng, như ở nhà mình. Cuối cùng anh ta đứng tựa vào cửa sổ, chăm chú nhìn màn đêm bên ngoài từ từ buông xuống.

— Tony! - Anh ta khẽ gọi và nhẹ nhàng cầm lấy tay cô. Anh ta thụp người xuống, thụp người xuống, rồi từ từ quỳ hẳn. Hai dải râu quai nón vàng khè dán vào tay cô, - Tony, - Anh ta lại gọi một tiếng nữa - Em hãy nhìn anh...! Em dồn anh đến bước này... Em có trái tim, có lòng thương hay không? Em hãy nghe anh nói... Em hãy nhìn con người đang quỳ dưới chân em. Người đó đã quyết hủy hoại thân mình, phá hỏng cuộc đời mình, nếu như... đúng, anh ta sẽ chết vì đau khổ - Grünlich buồn bã ngừng lại một lúc, rồi nói tiếp - Nếu như em khinh thường tình yêu của anh, anh sẽ nằm xuống đấy... Liệu em có thể nhẫn tâm nói với anh: “Tôi ghét anh” hay không?

— Không, không!

Bỗng Tony nói, giọng an ủi. Mắt cô ráo hoảnh, lòng cô dâng trào lên một niềm thương xót và cảm động. Trời ơi! Nhất định là anh ấy tha thiết yêu mình nên việc mình xem thường, không lấy làm điều, đã làm cho anh ấy nên nông nỗi này! Quả thật cô đã gặp phải chuyện như thế ư? Có thể như thế hay sao? Chuyện như thế chỉ thấy trong tiểu thuyết lãng mạn, vậy mà giờ đây, trong cuộc sống hằng ngày lại có một anh chàng ăn mặc sang trọng quỳ dưới chân mình, cầu xin khẩn thiết!... Lúc đầu, cô cảm thấy lấy anh ta là chuyện vớ vẩn hết sức vì cô thấy Grünlich thộn lắm, nhưng, trời ơi, trong giờ phút này, anh ta không thộn tí nào cả! Giọng nói anh ta, khuôn mặt anh ta lộ vẻ lo lắng, sợ sệt thành thực thế kia, và cầu xin khẩn thiết tuyệt vọng thế kia!

— Không, không, - cô nhắc lại, và hết sức cảm động cúi người xuống - Tôi không ghét ông đâu, ông Grünlich ạ! Sao ông có thể thốt ra những lời như vậy được!... Ông đứng dậy đi... tôi van ông!...

— Em không muốn giết chết anh chứ? - Anh ta hỏi một lần nữa.

— Không, không... - Tony cũng trả lời lại một lần nữa. Giọng cô lúc này như giọng mẹ an ủi con.

— Như vậy là em đã bằng lòng. - Grünlich nói to rồi đứng dậy. Nhưng khi nhìn thấy vẻ mặt lo sợ của Tony, anh ta liền quỳ xuống, nói vẻ hòa hoãn, lo sợ - Thôi được! Thôi được! Bây giờ xin em đừng nói gì nữa, Antonie ạ! Hôm nay không nói chuyện ấy nữa. Anh van em... Sau này chúng ta sẽ nói... lần khác,... lần khác... Xin chào tạm biệt... Anh phải đi về đây... Xin chào tạm biệt!...

Anh ta đứng dậy rất nhanh, cầm cái mũ màu ghi ở bàn, hôn tay cô, rồi vội vã đi qua cửa kính ra ngoài.

Tony thấy anh ta lấy cái can ở phòng cột tròn rồi đi ra hành lang. Cô đứng giữa phòng, ruột gan rối bời, người mềm nhũn, cánh tay buông thõng vẫn cầm cái mùi soa ướt đầm.