Khách sạn Het Haasje, Amsterdam,

Ngày 30 tháng 7 ngày 1856

Me thân yêu,

Con vừa nhận được thư me và đã thấu hiểu mọi điều về chuyện nói trong thư. Me hỏi ý con làm con cảm động vô cùng nên xin viết thư ngay để trả lời me. Tất nhiên là con rất bằng lòng, không những bằng lòng mà xin thành thực vui mừng, vì con rất biết me và em Klara đã lựa chọn thì chắc chắn là đúng thôi! Họ Tiburtius vốn có tiếng tăm, con đã từng nghe nói tới. Con tin là thế nào trước kia ba con cũng đã từng đi lại buôn bán với ông cụ nhà ấy. Dù thế nào đi chăng nữa, sau này em Klara con cũng sẽ sống rất hạnh phúc. Vả lại em con mà làm vợ một ông mục sư thì hợp với tính tình của em con lắm.

Me có bảo là Tiburtius đã về Riga rồi, khoảng tháng tám sẽ trở lại thăm cô dâu mới, có đúng thế không ạ? Hay lắm, lúc bấy giờ phố Meng của chúng ta sẽ náo nhiệt lắm, còn náo nhiệt hơn me tưởng tượng. Me không thể biết vì sao việc em Klara đính hôn lại làm cho con vừa ngạc nhiên vừa vui mừng, và cũng không thể biết lúc đó, cuộc họp mặt của gia đình ta vui như thế nào. Đúng thế đấy me thân yêu ạ! Nếu hôm nay con vui lòng gửi từ Amsterdam những lời đồng ý trang nghiêm của con đối với cuộc hôn nhân đầy hạnh phúc của em Klara sang bờ biển Baltic, là có điều kiện của nó đấy me ạ! Con mong rằng trong thư trả lời của me, con cũng được me đồng ý cho một việc tương tự như vậy. Giả thử con có thể nhìn thấy được cả nhà lúc đọc bức thư này, có thể nhìn được nét mặt của me, đặc biệt là nét mặt của Tony dũng cảm của chúng ta, thì con tình nguyện bỏ ra ba đồng tiền vàng ngay lập tức. Nhưng xin cho phép con nói rõ đầu đuôi đã.

Con trọ tại một khách sạn nhỏ, gọn gàng sạch sẽ ở ngay trong thành phố, trước mặt là con sông đào. Phong cảnh đẹp vô cùng, hơn nữa là gần Sở giao dịch. Mấy việc con phải giải quyết trong chuyến đi này (đặt một mối quan hệ mới vô cùng quý báu, - me cũng biết là con rất thích tự mình giải quyết những việc như thế), ngay khi mới bắt đầu đã tiến triển rất thuận lợi. Vì hồi còn đi học, con đã quen thuộc thành phố này lắm rồi, nên lúc con đến đây, tuy đúng vào dịp nghỉ mát ở bờ biển nhưng vẫn có nhiều nhà mời con đến chơi. Con đã dự buổi dạ hội nhỏ do hai gia đình van Henkdoms và Moelens tổ chức. Ba hôm sau, con phải ăn mặc sang trọng đến dự bữa tiệc do ông van der Kellen, ông chủ cũ của con, chiêu đãi. Mùa này vốn không phải là mùa tiệc tùng, như vậy rõ ràng là ông ấy mở tiệc để mời con. Trong bữa tiệc hôm đó, con đã gặp... cả nhà thử đoán xem ai nào. Con đã gặp người con gái họ Arnoldsen, cô Gerda, bạn học của Tony, bố Gerda, - một thương gia giàu có, đồng thời là một người chơi violon có tài, - cùng vợ chồng chị gái của Gerda cũng được mời đến dự.

Con nhớ rất rõ Gerda - xin cho phép con chỉ gọi tên mà thôi - lúc nhỏ, có nghĩa là lúc còn theo học trường cô Weichbrodt ở Mühlenbrink, đã để lại cho con một ấn tượng sâu sắc, không thể phai mờ được. Nay con lại được gặp cô ta, thấy người cô ta dong dỏng cao hơn trước, đầy đặn hơn trước và xinh đẹp hơn trước, về thể chất hay tinh thần, cô ta đều phát triển một cách hoàn mỹ... Xin cho phép con thôi không tả cô ta nữa kẻo rồi con lại bốc lên, nói quá lời. Thế nào ít lâu nữa, cả nhà cũng sẽ gặp.

Cả nhà cứ tưởng tượng xem, trong bữa tiệc có bao nhiêu chuyện nói, nhưng vừa ăn được món thứ nhất thì chúng con thôi không nói những chuyện cũ rích nghe đã nhàm tai mà chuyển sang những chuyện nghiêm túc và hấp dẫn hơn. Về âm nhạc, con không bằng cô ấy vì rất tiếc là những người trong gia đình Buddenbrook chúng ta không am hiểu gì âm nhạc cả. Nhưng về hội họa Hà Lan, thì con sành hơn. Về văn học, chúng con cũng tâm đầu ý hợp lắm.

Thời gian trôi rất nhanh. Ăn xong, con được giới thiệu với ông Arnoldsen, ông niềm nở hết sức. Sau đó, sang phòng khách, ông ấy chơi mấy bài nhạc, cả Gerda cũng chơi. Dáng điệu cô ta lúc chơi nhạc tuyệt đẹp. Con không hiểu tí gì về đàn violon, nhưng cũng biết cô ta đã sử dụng cây đàn của mình như thế nào (đúng là đàn do chính tay Stradivari làm) để kéo được những âm thanh uyển chuyển hay ho như tiếng hát, làm người nghe cảm động rơi nước mắt.

Hôm sau, con đến thăm gia đình ông Arnoldsen ở phố Buitenkant. Người đầu tiên tiếp con là một cô đã đứng tuổi, bạn của Gerda. Con và cô ấy nói chuyện bằng tiếng Pháp. Một lúc sau, Gerda mới ra. Chúng con lại nói chuyện với nhau hàng giờ như hôm đầu. Chỉ khác là lần này chúng con thân mật với nhau hơn. Với lại, cả hai đứa đều muốn tìm hiểu nhau để thông cảm với nhau hơn. Chúng con nói chuyện về me, về Tony, về cái thành phố cổ kính đáng yêu của chúng ta, về công ăn việc làm của con, vân vân...

Ngay hôm đó, con đã đinh ninh trong bụng rằng nếu không lấy được cô ta thì con sẽ không lấy ai cả, và nếu không lấy bây giờ thì không bao giờ con lấy vợ nữa! Sau đó, con lại gặp cô ta một lần nữa trong buổi uống trà tại vườn hoa nhà bạn con là van Svindren. Ông Arnoldsen lại mời con dự buổi hòa nhạc trong phạm vi hẹp của buổi dạ hội này. Con thử bộc lộ với cô ta tâm tình của con thì được cô ta khuyến khích... Một buổi sáng cách đây năm hôm, con đến nhà ông Arnoldsen, xin phép ông cho con được cầu hôn với Gerda. Ông tiếp con trong phòng giấy. Ông nói: “Anh tham thân mến, tôi vui lòng gả cho anh lắm đấy, mặc dù một người đàn ông góa vợ như tôi mà phải xa con gái là điều vô cùng đau khổ. Nhưng về phần nó, nó nghĩ thế nào thì tôi chưa được rõ. Nó từng nói là nó không lấy chồng, và quyết tâm ấy xưa nay chưa hề lay chuyển. Chắc anh là người may mắn cũng nên?”. Khi con nói với ông rằng thực tế là Gerda đã khuyến khích con rồi khiến con nuôi hy vọng, thì ông ngạc nhiên lắm.

Ông Arnoldsen để cho Gerda suy nghĩ mấy hôm. Con chắc là ông xuất phát từ lòng ích kỷ, thậm chí còn ngăn cản con gái ông nữa. Nhưng tất cả đều vô ích, cô ta đã vui lòng lấy con, đến chiều hôm qua coi như chúng con đã đính hôn với nhau rồi.

Me thân yêu, hiện giờ con không mong me viết thư chúc mừng con vì ngày kia con sẽ rời khỏi nơi đây rồi. Gia đình ông Arnoldsen đã hứa với con, sang tháng tám, ông ấy cùng Gerda và người chị đã đi lấy chồng sẽ đến thăm gia đình ta. Lúc đó, chắc chắn me sẽ thừa nhận rằng Gerda rất xứng đáng với con. Con nghĩ rằng me sẽ không phản đối vì Gerda chỉ kém con bốn tuổi! Chắc chắn chưa bao giờ me nghĩ rằng con sẽ lấy một cô ả trong các gia đình Möllendorpf, Langhals, Kistenmaker hay Hagenström.

Về khoản “hồi môn” ấy mà, ngay bây giờ con đã nghĩ đến rồi, khi công bố ra, con chắc bọn Stephan Kistenmaker, Hermann Hagenström, Peter Döhlmann hay cả bác Justus và tất cả những người trong thành phố đều lác mắt hết, bởi vì ông bố vợ tương lai của con là một nhà triệu phú... Trời ơi, người ta sẽ bàn tán gì về chuyện đó nhỉ? Con người ta vốn có rất nhiều mâu thuẫn, có thể giải thích thế này và cũng có thể giải thích thế nọ. Tự đáy lòng, con cảm thấy yêu mến Gerda vô cùng nhưng con không muốn đi sâu, tách bạch xem khoản hồi môn ấy có làm cho con yêu mến cô ta hơn hay không. Ngay từ hôm con mới quen cô ta, đã nghe người ta thì thào bàn tán với nhau rồi. Con yêu Gerda và con lấy cô ta làm vợ thì Công ty chúng ta sẽ có thêm một số vốn rất lớn, điều đó cũng làm cho con cảm thấy càng hạnh phúc, càng tự hào thêm.

Me thân yêu, bức thư này con chỉ viết đến đây, còn mấy hôm nữa là mẹ con ta sẽ có thể bàn trực tiếp về hạnh phúc của con, chứ bây giờ con viết cũng đã quá dài rồi. Chúc me luôn luôn vui vẻ khỏe mạnh, nhất là trong khi nghỉ ngơi ở suối nước nóng, và xin me chuyển lời con hỏi thăm tới cả nhà.

Đứa con yêu quý và luôn luôn vâng lời me.