Từ trung tuần tháng một, quân Mông Cổ đã hoàn toàn bao vây thành Ủng Tân và bắt đầu mở trả các cuộc tiến công liên tục. Quân dân trong thành kiên quyết chống trả, bắn tên lửa và lăn đá xuống để cản quân địch trèo thành đột phá vào. Nhưng quân Mông Cổ vẫn liên tục tấn công hơn mười ngày liền. Chúng dựng những chòi cao gọi là "phi lâu" hòng tìm cách vượt qua bờ thành.

Thời gian qua, Hoa sơn quân một mặt khích lệ đốc binh Trác và quan huyện An, một mặt đôn đốc động viên toàn thể tướng tá binh lính ra sức phòng giữ nhưng trong hoàn cảnh bị bao vây cô lập tứ bề, không được chi viện từ bên ngoài nên không còn cách nào giữ nổi thành này. Sau hơn mười ngày chiến đấu không nghỉ, Hoa sơn quân bèn triệu tập quan huyện An và đốc binh Trác đến họp bàn.

- Thời gian qua, quan huyện An và đốc binh Trác với tấm lòng trung thành tận trung báo quốc đã ra sức chống giữ thành này, nhưng sắp tới, tình hình sẽ còn khó khăn hơn, vậy hai vị có kế sách gì hay không?

Khuôn mặt Hoa sơn quân gầy xọp đi. Người nói gần như kêu gọi.

Đốc binh Trác đáp lại với giọng yếu ớt, đầy đau xót:

- Xin Hoa sơn quân thứ lỗi. Thất bại một lần là chuyện bình thường của người cầm quân. Lực lượng của ta ít, không cân sức với quân địch. Tình thế đã như vậy rồi, xin mời quan huyện An và Hoa sơn quân hãy tạm lánh ra đảo Xương Lân. Còn bản quan sẽ ở lại trong thành, tứ thủ đến cùng.

Quan huyện An nghe nói vậy, bèn nghiêm nét mặt phản bác lại:

- Không thể thế được. Đốc binh Trác nói quá lời rồi đấy. Chúng ta đã cùng chiến đấu bên nhau. Nay để một mình đốc binh Trác ở lại, còn chúng tôi chạy trốn, thử hỏi còn mặt mũi nào nhìn thấy nhau nữa.

Nghe nói vậy, đốc binh Trác đỏ mặt, không biết trả lời thế nào.

Nhìn thấy vậy, Hoàng Thúc nở nụ cười hài lòng:

- Tấm lòng của hai vị cũng như tấm lòng của già này không có gì khác nhau. Điều tôi định nói thì đốc binh Trác đã nói trước rồi...

Nghe Hoàng thúc nói vậy, cả hai người chỉ biết ngồi im lặng. Lúc này trong lòng họ dù vẫn tin rằng Hoa sơn quân sẽ có được phép mầu nào đó, song trước mắt thái độ của họ vẫn là tuyệt vọng.

Ngừng một chốc, Hoa sơn quân nói tiếp:

- Ngày nào bọn địch cũng tấn công dữ dội, thương vong của quân ta tăng lên. Cứ như thế này mãi thì sẽ dẫn tới chỗ tự diệt vong. Không những thế, tất cả các thành quách ở đông, tây, nam, bắc đều sẽ bị phá hủy. Như vậy, thay vì phải chịu đựng những hy sinh không cần thiết để bảo vệ một khu vực đất đai rộng lớn, nay nếu ta dời vào trong thành Việt Nam ở núi Hoa Sơn và chỉ tử thủ một chỗ đó thôi thì chúng ta có thể làm được.

Nghe xong một lát, đốc binh Trác nói:

- Thưa Hoa sơn quân, nếu vậy ta hãy mở cửa cho quân Mông Cổ kéo vào trong thành có phải thượng sách không?

Quan huyện An chừng như hiểu được ý nghĩa câu nói đó, bèn đáp:

- Tất cả mọi quyền chỉ huy của thành này vẫn là do Hoa sơn quân nắm giữ. Hoa sơn quân mà ra lệnh, chúng ta sẽ chấp hành. Chúng ta hãy đừng nghĩ này nghĩ nọ làm gì. Nếu là thượng sách, Hoa sơn quân khắc ra lệnh.

Nét mặt quan huyện không giấu nổi nỗi đau khổ. Hoa sơn quân ngồi nghe những lời bàn luận của họ, không khỏi tự cảm thấy trách nhiệm đè nặng lên hai vai mình. Không khí trong phòng chìm lắng đi một chốc. Từ trong bản doanh, Hoàng thúc nhìn ra ngoài với vẻ đăm chiêu.

Chỉ còn mấy ngày nữa đến đông chí. Đêm nay hoa tuyết rơi lả tả.

Cho đến ngày hôm sau, biết bao trận đánh một mất một còn đã diễn ra để giành giật lấy thành này. Giờ đây những bông tuyết trắng ngần đang rời lả tả xung quanh bức tường thành và trên khắp mặt đất thắm đầy máu như muốn làm dịu đi nỗi thảm khốc của chiến tranh.

Thỉnh thoảng một cơn gió bấc mạnh thổi ào tới, đập vào chiếc lều bản doanh, chiếc lều rung lên bần bật. Không chỉ riêng chiếc lều bản doanh mà cả đất trời tưởng chừng như cũng đang rung lên, chao đảo. Chỉ riêng có tấm lòng của Hoa sơn quân, của quan huyện An và của đốc binh Trác là vẫn vững chắc như bàn thạch chẳng hề chuyển lay.

Một chốc sau, ánh mắt của Hoa sơn quân quay sang phía quan huyện An rực sáng lên. Bộ râu dài trắng như cước của Người trong đêm nay càng trở nên uy nghiêm lạ thường. Người nói với giọng nghiêm trang:

- Tấm lòng trung hậu của hai vị, cả đất trời, thần linh đều cảm động... Đánh đuổi quân Mông Cổ rồi, chúng ta còn phải sống. Hãy tỏ rõ dũng khí của mình, đừng lo lắng gì hết. Toàn bộ binh lực của chúng ta nội trong đêm nay phải chuyển vào trong thành đất Việt Nam. Sáng sớm ngày mai, hãy mở toang tất cả các cửa thành ra!

Đây không phải là kỳ tích mà là một quyển sách bất đắc dĩ cuối cùng. Trước mệnh lệnh mở cửa thành đang bị đại quân của giặc bao vây cô lập chẳng khác nào như ngọn đèn trước gió, cả hai người – quan huyện và đốc binh Trác, đứng dậy cùng đáp lại bằng một giọng cương quyết và không chút bận tâm:

- Chúng tôi xin thực hiện từ bây giờ.

Nói xong họ liền bước ra ngoài.

Việc di chuyển nhiều quân sĩ, binh khí và ngựa chiến đã được bố trí ở bốn cửa thành vào hết trong thành đất nội đêm nay là một công việc khá vất vả, nhưng vẫn phải kiên quyết làm. Trong binh pháp có nói: rút lui còn khó hơn tiến công. Điều đó đến nay càng thấy rõ.

Về phía quân Mông Cổ, tướng Kha Litan huy động đại quân hơn hai vạn tên, bao vây chặt thành Ủng Tân, liên tục tấn công hơn hai mươi ngày nay. Hắn hò hét quân lính:

" Chúng mày phải nhanh chóng đạp nát thành này cho ta!"

" Chúng mày hãy xây dựng phi lâu trèo vào trong thành!"

" Chúng mày hãy giết chết hết quân Cao Ly cho ta!"

Mặc cho hắn gào thét, quân lính của hắn mỗi lần tiến lên đầu gặp phải thất bại do đá lớn ném xuống và tên lửa từ trong thành bắn ra.

Quân Mông Cổ vốn sinh ra ở xứ rét, nên thấy tuyết xuống, sĩ khí của chúng lại tăng lên. Tên tướng Khalitan càng hăng thêm do tuyết xuống đêm qua, gọi tên phó tướng đến ra lệnh:

- Tối hôm qua tuyết xuống là điềm trời báo cho chúng ta biết hôm nay phá vỡ được thành này. Do vậy, hôm nay dù có phải hi sinh bao nhiêu cũng phải phá thành xông vào. Nghe rõ chưa?

- Tuân lệnh!

- Vậy thì phải chuẩn bị tấn công. Hôm nay ta sẽ đi tiên phong!

Dưới sự thống lĩnh của Khalitan, quân Mông Cổ phất cờ, hò reo vang trời, nhằm hướng thành Ủng Tân thẳng tiến.

Vì đêm nào chúng cũng sợ quân Cao Ly tập kích, phải đóng cách xa thành khoảng ba dặm nên chúng phải dò dẫm tiến lên từng bước và cuối cùng đã đến được cửa thành. Thấy cửa thành đã mở toang, nhìn lên thành lầu, không thấy một bóng người.

Quân Mông Cổ cố ráng sức tiến tới đây, nhưng đến nơi thấy quang cảnh thế này, chúng cảm thấy rụng rời. Kalitan ngồi trên mình ngựa nhìn vào trong thành, một chặp bỗng quay sang ra lệnh cho tên phó tướng:

- Này, toàn quân hãy dừng ngay lại cuộc tiến công. Có lẽ ta mắc mưu quân Cao Ly rồi!

Nói xong hắn ra tiếp một lệnh nữa cho tên phó tướng:

- Có ai vào bên trong cửa thành thăm dò xem sao. Không chừng lợi dụng tuyết xuống đêm qua, quân Cao Ly đã làm nhiều hầm chông cũng nên.

- Vâng, tiểu tướng xin đi xem xét.

Tên phó tướng dẫn hơn mười tên lính dò dẫm từng bước trên tuyết đi vào bên trong. Chúng tìm xem hết chỗ này đến chỗ khác nhưng chẳng thấy một bóng người lính Cao Ly nào.

Đến tối, tên phó tướng mới về báo cáo lại. Nghe xong, Khalitan ra lệnh ngay đêm hôm đó đưa một bộ phận quân lính vào đồn trú trong thành Việt Nam ở núi Hoa Sơn.

Nhưng quân Mông Cổ đã bị đặt trong tình thế dù có sợ trúng kế của quân Cao Ly vẫn buộc phải bao vây thành đất Việt Nam.

Khalitan bị buộc trong cái thế phải bao vây, tấn công thành đất Việt Nam, cũng có nghĩa là y phải chấp nhận nỗi khổ tâm đi kèm theo đó. Bốn cửa lớn của thành Ủng Tân bị đại quân Mông Cổ tổng công kích một tháng trời mà vẫn không suy chuyển, nay bỗng nhiên mở toang ra như vậy, ắt phải có chuyện gì đây: hoặc chờ viện quân đến, hoặc có thâm kế gì chứ chẳng không. Tướng giặc nghĩ như vậy và buộc phải đưa một số binh lực ra xây dựng trận địa ở vành ngoài của thành. Do vậy, số quân được huy động để tấn công chưa được mấy ngày thì một số đoạn bờ thành đã bị sụp đổ và họ lâm vào một tình tiết hết sức nguy ngập.

Quân Mông Cổ từ sáng đến tối liên tiếp đột phá không nghỉ. Chỉ có ban đêm, chúng sợ bị tập kích và có viện quân tới nên mới rút về mà thôi. Thời tiết lúc này đã là tháng chạp nên trời rất rét. Có một đêm tại lều bản doanh trong thành, Hoàng thúc cùng quan huyện An và đốc binh Trác ngồi lại với nhau, trên nét mặt người nào cũng lộ vẻ đau sót.

Đốc binh Trác lấy tay xoa vết thương trên cánh tay trái của Hoa sơn quân, và nói:

- Vết thương của Hoa sơn quân nặng quá.

Hoa sơn quân chăm chú nhìn đốc binh Trác, nói với giọng cảm thương:

- Vết thương trên tay không việc gì đâu. Tôi nay đã già rồi có chết cũng không sao. Chỉ lo cho tính mạng của quý quan nhân và những người còn đầu xanh trẻ tuổi trong thành này.

" Hoa sơn quân!"

Đốc binh nghẹn ngào thốt lên, đầu cúi xuống đất. Anh ta chăm chú nhìn vào đôi chân của Hoa sơn quân, một ông già bảy mươi tuổi, bó chân đi giày da thú. Một bên giày rách một lỗ rõ to.

Đốc binh Trác quá ư xúc động. Anh ngước đầu lên, lấy lại khí thế, hai bàn tay nắm chặt thành hai nắm đấm.

- Xin Hoa sơn quân đừng lo lắng. Chúng tôi sẽ chiến đấu đến chết.

Quan huyện An cũng đứng lên, hừng hực khí thế: " Hoa sơn quân!"

Hoa sơn quân cũng đứng lên theo. Tay phải Người nắm chặt tay quan huyện, tay trái Người nắm chặt tay đốc binh Trác.

- Kẻ đại trượng phu chiến đấu hi sinh trong chiến tranh bảo vệ đất nước thì có gì mà sợ. Chúng ta sẽ chiến đấu đến người cuối cùng để bảo vệ thành này!

" Hoa sơn quân!"

" Hoa sơn quân!"

Cả quan huyện An và đốc binh Trác rất đỗi cảm kích, chỉ biết gọi " Hoa sơn quân!" và đó cũng là lời thề bật lên từ trong trái tim của họ.

Trước những cuộc tiến công càng dồn dập của quân địch, thành trì dần dần bị sụp đổ, cả ba người đều thương tích đầy mình, chỉ duy có tấm lòng của họ là mỗi lúc càng cứng rắn thêm lên.