TỰ DO

Tôi hoàn toàn sung sướng ở nơi mới, và nếu có một thứ vẫn làm tôi nhớ đến thì xin đừng nghĩ là tôi không toại nguyện. Mọi người đối với tôi tử tế, tôi được ở một ngăn chuồng sáng sủa, thoáng đãng và được ăn rất ngon.

Tôi còn muốn gì hơn nữa? Vâng, đó là tự do! Tôi đã hoàn toàn tự do suốt ba năm rưỡi của đời tôi. Nhưng hiện giờ, tuần tiếp tuần, tháng tiếp tháng, và chắc là năm tiếp năm, tôi phải đứng trong chuồng, ròng rã cả ngày lẫn đêm ngoài những lúc làm việc. Rồi sau đó tôi sẽ phải điềm đạm và bình thản như bất cứ con ngựa già nào đã làm việc hai chục năm. Tôi sẽ phải đeo dây chỗ này, đai chỗ nọ, hàm thiếc trong mõm, miếng da che trên mắt.

Lúc này, tôi không phàn nàn vì tôi biết sự thể ắt phải thế. Tôi chỉ muốn nói rằng với một chú ngựa non, tràn đầy sức khỏe và hăng hái, đã quen với những cánh đồng rộng rãi và thảo nguyên, nơi có thể ngẩng cao đầu, đuôi vểnh lên phi nước đại hết tốc lực. Rồi chú lượn vòng lại, thở phì phì với các bạn đồng hành thì việc ăn sung ở sướng nhưng chẳng có chút xíu tự do nào như tôi bây giờ mới thật buồn cười.

Đôi khi, việc tập luyện ít hơn thường lệ, tôi cảm thấy dồi dào sinh lực và sức bật đến nỗi khi John đưa tôi ra ngoài để tập, tôi thực sự không thể kìm chế được. Tôi muốn được nhảy múa, hoặc nhảy dựng lên. Tôi biết tôi đã lắc, tránh John từ lúc đầu, nhưng anh vẫn luôn ân cần và kiên nhẫn.

- Bình tĩnh nào, anh bạn tri kỉ của tôi! - John nói - Đợi chút nhé, chúng ta sẽ cùng nhún nhảy một chầu, rồi cậu sẽ thấy hết buồn chân buồn cẳng ngay thôi mà.

Ngay lúc chúng tôi ra khỏi làng, anh cho tôi một cuốc phi nước kiệu tuyệt vời mấy dặm liền, rồi đưa tôi trở về tươi tỉnh y như lúc trước, chỉ để rũ sạch mọi nỗi bồn chồn, anh gọi như thế.

Những con ngựa mạnh mẽ khi chưa được luyện kĩ thường bị gọi là bất kham, thực ra đấy chỉ là một cách hành xử. Một số người xà ích trừng phạt chúng, nhưng anh John của chúng tôi thì không, anh biết, chỉ vì những chú ngựa phấn chấn quá mà thôi. Anh có cách riêng làm tôi hiểu bằng âm sắc trong giọng nói hoặc chỉ cần chạm vào dây cương. Nếu thấy anh nghiêm khắc hoặc rất kiên quyết, tôi hiểu ngay qua tiếng nói của anh, nó có uy quyền với tôi mạnh hơn mọi thứ, vì tôi rất mến anh.

Phải nói rằng đôi khi chúng tôi được tự do vài giờ, thường là trong những ngày Chủ nhật đẹp trời hoặc vào tiết hè. Xe ngựa không bao giờ ra ngoài vào Chủ nhật, vì nhà thờ ở cách đấy không xa lắm.

Chúng tôi hết sức vui sướng được tập hợp trong bãi tập của gia đình hoặc trong vườn quả cũ, cỏ dưới chân chúng tôi mát rượi và mềm mại. Không khí thuần khiết dễ chịu, chúng tôi được tự do thích làm gì thì làm. Có thể chúng tôi sẽ phi nước đại, nằm ườn ra, lăn lộn trên cỏ hoặc gặm cỏ non! Rồi khi thảnh thơi, chúng tôi đứng nói chuyện thoải mái với nhau dưới bóng cây dẻ to.