Trung tâm Văn hóa - Ngôn ngữ Đông Tây

Tủ sách Văn học Đông Tây

Heinrich Boll

Tiểu sử Heinrich Boll và các tác phẩm của ông (capthoivu sưu tầm và tổng hợp)

Heinrich Böll (21/12/1917 -16/7/1985)

Giải Nobel văn học 1972

* Nhà văn Đức

* Nơi sinh: Köln (Đức)

* Nơi mất: Bonn (Đức)

Heinrich Böll được trao giải vì những tác phẩm kết hợp tầm bao quát hiện thực rộng lớn với nghệ thuật xây dựng tính cách điển hình, đã trở thành đóng góp to lớn vào sự phục hồi nền văn học Đức. Văn phong của H. Böll giản dị và sáng rõ, nhắm đến sự khôi phục ngôn ngữ Đức sau lối khoa trương thời Quốc xã. Tác phẩm và quan điểm chính trị của H. Böll thể hiện khát vọng xây dựng một xã hội mang tính nhân văn.

Heinrich Theodor Böll là con thứ tám của một thợ cả nghề mộc theo Công giáo. Ông bắt đầu làm thơ và viết truyện ngắn từ rất sớm. Năm 1937, sau khi tốt nghiệp trung học, H. Böll theo học nghề kinh doanh sách ở Cologne. Năm 1938 H. Böll bị huy động vào quân đội dự bị của Đệ Tam Đế chế Đức; trước khi nhập ngũ ông học một học kì ngành Đức ngữ và Ngữ văn cổ điển tại thành phố quê hương; mấy lần bị thương và năm 1945 bị quân đội Mỹ bắt làm tù binh và giam mấy tháng ở miền Nam nước Pháp. Trở về quê, H. Böll tiếp tục đi học và kiếm sống bằng những công việc không thường xuyên. Năm 1943, ông kết hôn với cô giáo Anne Maria Sech; hai người có bốn đứa con.

Năm 1949 H. Böll trình làng truyện vừa đầu tiên Chuyến tàu đến đúng giờ (trước đó ông đã có gần 60 truyện ngắn đăng báo), phản ánh cuộc sống đời thường sau chiến tranh, văn phong đơn giản hóa một cách chủ ý. Tính vô nghĩa của cuộc chiến tranh đúc rút từ những trải nghiệm cá nhân nhân vật là chủ đề trung tâm trong những tác phẩm này và cũng là đề tài chủ đạo xuyên suốt toàn bộ sáng tác về sau của H. Böll, thường được gọi là dòng “văn học hoang tàn”. Năm 1951 với truyện ngắn Con cừu đen H. Böll được trao giải thưởng “Nhóm 47” của Hội Nhà văn Đức hậu chiến. Tác phẩm có thể coi là hoành tráng đầu tiên của H. Böll là Ván bi-a lúc chín rưỡi (1959) được viết với văn phong và cấu trúc phức tạp hơn; tiếp đó là Qua con mắt của chú hề (1963) nói về tự do cá nhân giữa những sức ép mang tính xã hội và chính trị.

Năm 1971 ra đời tiểu thuyết lớn nhất của H. Böll là Bức chân dung tập thể với một quý bà mô tả các sự kiện xảy ra trong khoảng thời gian 1899-1970 với đối tượng chỉ trích là nhà thờ và “xã hội thành đạt”. Năm 1972, khi H. Böll được trao giải Nobel, cuốn tiểu thuyết này được đặc biệt đánh giá cao.

Năm 1974, được bầu làm Chủ tịch Hội Văn bút Quốc tế, H. Böll nhiệt tình giúp đỡ những nhà văn gặp khó khăn, đóng góp đáng kể cho tổ chức này. Chính H. Böll đã đón nhà văn Nga lưu vong A. Solzhenisyn về sống chung một thời gian, và ông ngày càng tích cực tham gia vào các cuộc tranh luận chính trị. Những năm 80, H. Böll trở thành một trong những nhà lãnh đạo phong trào hòa bình và chống sử dụng vũ khí hạt nhân.

Ngoài sự nghiệp sáng tác, H. Böll còn là một dịch giả; ông đã cùng với vợ dịch hàng loạt tác phẩm văn học Mỹ. Năm 1985 nhà văn mất tại nhà riêng của con trai ông ở ngoại ô Bonn, thọ 68 tuổi. Cũng năm này cuốn tiểu thuyết đầu tay của H. Böll Di sản viết năm 1947 mới được xuất bản. Toàn bộ di sản văn học của ông lên tới gần bốn mươi tập sách. Một nhà phê bình Anh nhận định: “H. Böll luôn là nhà văn tầm cỡ, lo lắng đến cả một thế hệ người Đức cũng như từng cá nhân người phải sống trong những tổ kiến đô thị hiện đại”.

* Tác phẩm:

- Di sản (Das Vermöchtnis, 1947, in 1985), tiểu thuyết [A soldier’s legacy].

- Chuyến tàu đến đúng giờ (Der Zug kommt pünktlich, 1949), truyện vừa [The train was on time].

- Lãng khách, khi nào người đến Spa (Wanderer, kómmt du nach Spa, 1950), tập truyện ngắn.

- Người ở đâu, Adam? (Wo warst du, Adam?, 1951), tiểu thuyết.

- Con cừu đen (Die schwarzen Schafe, 1951), truyện ngắn.

- Và không nói một lời (Und sagte kein einziges Wort, 1953), tiểu thuyết.

- Nhà vắng kẻ trông (Haus ohne Hüter, 1954), tiểu thuyết.

- Bánh mì những năm xưa (Das Brot der frühen Jahre, 1955), truyện.

- Ván bi-a lúc chín rưỡi (Billiard um halbzehn, 1959), tiểu thuyết [Billiards at half-past nine].

- Qua con mắt của chú hề (Ansichten eines Clowns, 1963), tiểu thuyết [The clown].

- Tự tiện vắng mặt (Entfernung von der Truppe, 1964), truyện.

- Kết thúc một chuyến công cán (Das Ende einer Dienstfahrt, 1966), truyện.

- Những bài giảng ở Frankfurt (Frankfurter Vorlesungen, 1966), tiểu thuyết.

- Bức chân dung tập thể với Quý bà (Gruppenbild mit Dame, 1971), tiểu thuyết [Group portrait with lady].

- Danh dự bị lăng nhục của Katharina Blum (Die verlorene Ehre der Katharina Blum, 1974), truyện vừa [The lost honor of Katharina Blum].

- Sự vây bủa ân cần (Fürsorgliche Belagerung, 1979), tiểu thuyết [The safety net].

- Hình ảnh, Bonn, về Bonn (Bild, Bonn, bonnisch, 1984), tiểu luận.

- Những quý bà trên miền sông nước (Frauen vor Flusslandschaft, 1985), tiểu thuyết.

* Tác phẩm đã dịch ra tiếng Việt:

- Người ở đâu về (nguyên tác: Wo warst du, Adam?), Lý Quốc Sinh dịch, NXB Nguồn Sáng, 1972.

- Chuyến viễn hành trong đêm (nguyên tác: Der Zug kommt pünktlich), Huỳnh Phan Anh dịch, NXB Vàng Son, 1973.

- Dưới cái nhìn của anh hề (nguyên tác: Ansichten eines Clowns, tiểu thuyết), Hoài Liên dịch, NXB Quân Đội Nhân Dân, 2002.

- Lạc lối về (nguyên tác: Und sagte kein einziges Wort), Huỳnh Phan Anh dịch, NXB Khai Hóa, 1972; NXB Văn nghệ TP.HCM, 1997.

- Bóng tối đêm dài, Trần Văn Điền dịch, NXB Trẻ, 1974.

- Danh dự đã mất của Katherina Blum, (truyện vừa), Vũ Hương Giang dịch, NXB Tác Phẩm Mới, 1987.

- Cái mặt buồn của tôi (tập truyện ngắn), Quang Chiến dịch, NXB Lao Động, 1988.

- Đêm thánh vô cùng, tập truyện, Phạm Hải Hồ dịch, NXB Trẻ, 2000.

- Từ độ xa người (truyện ngắn), Lý Quốc Sinh dịch, NXB Nguồn Sáng, 1972; NXB Văn hóa Dân tộc, 2000.

- Người bạn có mái tóc dài (truyện ngắn), Quang Chiến dịch, in trong Tuyển tập truyện ngắn các tác giả đoạt giải Nobel, NXB Văn Học, 1997.

- Đâu chỉ vào dịp tết Noel (truyện ngắn), Trần Đương dịch, Tạp chí Văn học nước ngoài, số 3 năm 1998; in trong Tuyển tập truyện ngắn các tác giả đoạt giải Nobel, NXB Văn Học, 1999.

- Người đàn ông chơi dao, Người tình không đếm số, Báo tin, Cái chết của Lohengrin, Quang Chiến dịch, in trong Tuyển tập truyện ngắn các tác giả đoạt giải Nobel, NXB Văn Học, 1999.

- Thợ cười, Mỹ Hà dịch, in trong 100 truyện cực ngắn thế giới, NXB Hội Nhà Văn, 2000.

- Gặp nhau trên đại lộ, Quang Chiến dịch; Như một cơn ác mộng, Nguyễn Hữu Tâm dịch, in trong Truyện ngắn Đức, NXB Lao Động, 2002.< /P>

- Người sưu tầm những khoảnh khắc im lặng(truyện ngắn), Ngụy Hữu Tâm dịch, Tạp chí Văn học nước ngoài, số 6 năm 2002.

- Thợ cười (truyện ngắn), Vũ Đình Bình dịch, in trong 100 truyện ngắn hay thế giới, NXB Hội Nhà Văn, 1999; Những người lãng mạn, NXB Hội Nhà Văn, 2003.

- Cái chết của Lohengrin, Quang Chiến dịch, in trong Truyện ngắn đặc sắc các tác giả đoạt giải Nobel, NXB Văn Học, 2004.

Dịch từ bản tiếng Đức: Ansichten Eines Clowns

Những kẻ kia sẽ thấy là họ còn chưa biết gì về người và những kẻ kia sẽ hiểu là họ còn chưa học hỏi được gì.

Tác phẩm: Dưới cái nhìn của anh hề

Tác giả: Heinrich boell

Hoài Liên (dịch)

Thông tin ebook:

Nguồn: capthoivu st

Chính tả + Chế bản: capthoivu (TVE)

Chuyển sang ebook: capthoivu (TVE)

Ngày hoàn thành: 28/9/2007

Nơi hoàn thành: DMEC

Thực hiện bởi

nhóm Biên tập viên :

Sienna – Kaitoukiddo1412 – tuongmy

(Tìm - Chỉnh sửa - Đăng)​